Creatief met identiteit
Identiteit. Een belangrijk begrip in deze tijden waar identiteitscrises schering en inslag zijn. Maar ook een leuk begrip om creatief mee aan de slag te gaan! Tijdens het project ‘Identiteit’ op Basisschool De Balder koppelde Sophie Vanhomwegen, kunstenares bij cultuurorganisatie MUS-E, tal van muzische activiteiten aan het identiteitsconcept. Via audio-opnames, spelletjes en andere creatieve opdrachten maakte ze het begrijpelijk voor kinderen aan het lager onderwijs.
Het project deed de kinderen nadenken over hun eigen identiteit en die van anderen. Terwijl ze hun eerste stapjes in de audiovisuele kunsten zetten, kwamen ze meer te weten over elkaar.
Kennismaking
Vijf keer twee uur. Dat is hoeveel tijd de kunstenares kreeg om het begrip ‘identiteit’ creatief uit te werken. Niet zoveel tijd als ze normaal gezien spendeert aan haar workshops. Het aanvankelijke idee om te filmen liet ze daarom vallen. ‘Ze heeft gewerkt met audio-opnames, foto’s en collages. De workshops sloegen in als een bom. De kinderen waren zelfs een beetje té enthousiast’, bekent Anneleen Spitaels, juffrouw van het vierde leerjaar aan De Balder.
Tijdens de eerste les introduceerde Sophie het complexe begrip. Ze deed dit onder andere door de kinderen positieve eigenschappen over elkaar te laten opschrijven die ze dachten te weten. Eén leerling, bijvoorbeeld, kreeg een heleboel briefjes toegestopt waarop stond dat hij goed kon tekenen. Een andere kreeg dan weer te lezen dat hij heel snel kon lopen.
Spelletjes, collages en interviews
Tijdens de volgende workshop werkten de leerlingen met portretfoto’s die Sophie de vorige keer van hen genomen had. Vervolgens moesten ze de ogen, neus en mond uitknippen en omruilen met stukjes foto’s van andere leerlingen. Nadien moesten ze de stukjes op een papier plakken om een fotocollageportret te creëren.
Voor een andere opdracht stelden de leerlingen zichzelf voor in hun thuistaal. ‘Op De Balder zitten er heel veel kinderen die thuis geen Nederlands spreken’, licht Anneleen toe. ‘Aanvankelijk waren ze nogal verlegen om hun klasgenootjes in hun thuistaal toe te spreken, maar na een tijdje kwamen ze los.’
Daarbij hebben de leerlingen elkaar veel beter leren kennen, en gemerkt dat ze met sommigen meer gemeen hebben dan ze aanvankelijk dachten.
Gelijkenissen en verschillen
Voor nog een andere opdracht werden de leerlingen in twee groepen ingedeeld en moesten ze om ter snelst een mensenslinger maken. Deze konden ze enkel vormen door elkaars gemeenschappelijke eigenschappen te identificeren.
Tijdens één van de laatste workshops namen de leerlingen interviews van elkaar af. Zo kwamen ze meer te weten over elkaars achtergrond, familie, hobby’s, en andere zaken die met identiteit te maken hebben.
Het eindresultaat – drie verschillende audio-opnames, collages, foto’s en andere creaties – werd gepresenteerd op Supervlieg, het kinderkunstenfestival dat in juni in het Park van Vorst plaatsvond. Supervlieg-bezoekers konden de kunstwerkjes bewonderen door met hun smartphone een QR-code te scannen.
Groepsgevoel
En wat hebben de kinderen allemaal bijgeleerd? ‘Ten eerste heeft Sophie hen nieuwe creatieve technieken aangeleerd zoals de collagetechniek. Ook zijn ze in aanraking gekomen met technologieën die ze nog niet kenden’, doet Anneleen uit de doeken. Ze leken bijzonder gefascineerd door de professionele opnameapparatuur die de jonge kunstenares meenam.
Daarbij hebben de leerlingen elkaar veel beter leren kennen, en gemerkt dat ze met sommigen meer gemeen hebben dan ze aanvankelijk dachten. ‘De kinderen spelen vaak in kliekjes en daarom kennen ze al hun medeleerlingen niet zo goed. Door het project zijn ze te weten gekomen wat de achtergrond is van de andere leerlingen, hoeveel zussen en broers ze hebben, welke job ze later willen doen, enzovoort.’
‘Bovenal heeft het project het groepsgevoel versterkt’, vindt Anneleen. ‘Om de opdrachten tot een goed einde te brengen moesten ze altijd flink samenwerken. Die interactie met elkaar vond ik heel belangrijk.’