Een beeldig schooljaar
De leerlingen van BuBaO De Mozaïek sprongen op 1 september een beeldig schooljaar binnen. Letterlijk. Ze doken door een schilderij waaruit twee prinsessen ontsnapt waren en belandden in de wondere wereld van kinderboeken en illustraties.
‘Elk schooljaar leggen we het accent op een van de vijf muzische domeinen: beeld, muziek, media, beweging of drama’, vertelt directeur Pieter Vanden Dooren. ‘Nu zetten we de spotlights dus op ‘beeld’. De realisering van onze boekentuin was de kiem voor het project. We zijn trots op die gezellige bibliotheekruimte, met matten op de vloer en verteltassen met daarin het originele boek en een herwerkt exemplaar voor onze pictolezers. Het gaf de aanzet om die boeken tot leven te brengen. Wie schrijft ze? Wie maakt de tekeningen?’
Iedereen betrokken
Daarom nodigde juf Liesbeth, de ambulante leerkracht en trekker van het project, vier illustratoren en auteurs op school uit om workshops te geven. Die werd helemaal afgestemd op de doelgroep. ‘We bieden hier type 2-onderwijs aan vanaf de kleuterleeftijd. Die kindjes hebben een mentale achterstand, al dan ernstig of meervoudig. Daarnaast hebben we ook het basisaanbod voor 6- tot 13-jarigen. Welke klas welke activiteit doet, hangt af van hun mogelijkheden. Maar iedereen wordt erbij betrokken. Ook de kleuters die niet in interactie kunnen gaan, zitten mee in het verhaal.’
Draken voor Joshua
Auteur en illustrator Sandrine Lambert neemt vandaag de uitdaging aan om met die jongste leerlingen aan de slag te gaan. Ze knipt dieren ‘uit de losse hand’ en laat die in een eenvoudig zelfgemaakt boekje kleven. In sommige groepjes raden kleuters naar het dier of doen ze zelf voorstellen. Bij andere kleuters is zo’n interactie niet mogelijk. Toch weet Sandrine ook die kindjes te raken. Ze knipt twee draken voor de overprikkelde Joshua en legt ze voor hem op tafel neer. Er komt een verwonderde en geconcentreerde blik in zijn ogen en zijn ogen en handen laten die monstertjes van groen papier niet meer los.
Experimenteren met de techniek van illustratoren
Veerle Derave, ook een illustrator, gaat met collages aan de slag. Met wasco’s, behangerslijm en verschillende papiersoorten zet ze een verhaal om in beelden. De kinderen proberen dezelfde techniek uit. Jan de Kinder toont hoe je met sjablonen boekillustraties ontwerpt. Ook hij laat de leerlingen volop experimenteren met die techniek. Een persoonlijk boekje is het resultaat. Hilde Rogge komt dan weer vertellen over de beeldcultuur. Hoe beïnvloedt televisie onze kijk op de wereld?
Omgekeerd denken
‘Deze experten kunnen naar onze kleine school komen dankzij de subsidie van een dynamoPROJECT’, vertelt Liesbeth. ‘Het grote struikelblok voor een project als dit is altijd geld. Wij probeerden omgekeerd te denken. Wat is ons idee, waar dromen we van en hoe gaan we dat gerealiseerd krijgen? Dat is een zoektocht, maar als je er nooit aan begint, blijven die dromen in de kast zitten.
Talenten en kansen in de schoolbuurt
‘Voor ons beeldend schooljaar keken we ook naar de talenten en kansen in de buurt en in de school. Een van onze juffen is bijvoorbeeld goudsmid. Zij maakte met een klas zilveren hangertjes. Een andere juf heeft een kleiatelier: daar ontdekte een groep het glazuren. Ook de fotograaf ontving een klasje in zijn studio. De kindjes werden mooi gekamd en mochten dan poseren voor de foto. Dat was voor hen een grote belevenis.’
In ’t Aloam, een museum in de buurt, boorden en freesden de leerlingen theelichtjes. Ook de samenwerking met Centre Reine Fabiola is bijzonder. ‘Daar verblijven Franstalige volwassenen met een beperking. Ze hebben er ook een kleiatelier en nodigden ons uit om samen miniatuurmeubeltjes te maken.’
Creativiteit toevoegen aan een verhaal
Al dat werk zal te zien zijn in de tentoonstelling. ‘Die zal een overzicht geven van het beeldig schooljaar van al onze kinderen. De resultaten tonen delen van een belangrijk proces, eerder dan netjes afgewerkte kunstwerkjes. Bij de kleinsten gaat het bijvoorbeeld in de eerste plaats over durven en het laten gebeuren. We willen aan de buitenwereld tonen dat kinderen uit het buitengewoon onderwijs ook rond cultuur bezig zijn, dat ze ook de capaciteit hebben om te genieten, om mee te stappen in een verhaal en er een stuk creativiteit aan toe kunnen voegen.’
Tips van de leerkrachten
- Leg elk jaar de focus op één van de vijf muzische domeinen. Dat wil niet zeggen dat de andere elementen niet aan bod kunnen komen, maar zo ben je er zeker van dat de focus voldoende verschuift.
- Ga naar de inspiratiedagen van Cultuurkuur en CANON Cultuurcel. ‘Ik ben steeds geboeid tot de laatste minuut’, zegt juf Liesbeth. ‘Je legt er veel contacten en krijgt een pak ideeën.’
- Aanvaard het onbekende. Je begint ergens aan, maar je weet niet waar je exact zal eindigen. Een project als dit groeit en evolueert. Geef het die kans en grijp mogelijkheden die je op je pad tegenkomt.
- Breng je enthousiasme over, maar laat je collega’s ook zijn wie ze zijn. Forceer niks, maar vertrek vanuit hun talenten en laat ze op hun eigen tempo meewerken of elkaar dragen. Laat hen inspiratie opdoen door deel te nemen aan de workshops.
- Durf te investeren in projecten als deze. Hier roostert de directeur collega’s gedeeltelijk vrij voor de muzische werking van de school.