Maak eens een Mega Murga op school!
Muziek, dans, woord en kostumering. Dat zijn de vier basiselementen van een murga. Binnen zo’n hedendaagse straatfanfare kan en mag verder alles. En iedereen kan meedoen. Vraag dat maar aan de leerlingen van de Antwerpse Parcivalschool.
Murga’s komen overgewaaid uit Argentinië en Uruguay. De grote trom krijgt bijna altijd een centrale rol, maar verder weerspiegelt een murga vooral de talenten van de groep. Zangers, dansers of muzikanten in bonte kleuren en kostuums zorgen zo voor een uniek straatspektakel.
Wannes Swerts, LO-leerkracht van de Parcivalschool voor buitengewoon onderwijs in Antwerpen, kende het concept. ‘Een paar jaar geleden zag ik eens zo’n parade. Via het Kleutermenu van de stad Antwerpen boekte ik nu een initiatie. Mijn mannen vonden die superleuk. Ook de begeleiders van Los Murginales en Cirkanto waren erg enthousiast. Daar moest dus wel meer van komen.’
‘Het dak ging er direct af’
‘Ik vind het altijd tof om nieuwe projecten te starten’, vertelt Wannes verder. ‘En dus zat ik samen met de drie begeleiders om een vervolg te breien. Bij dit project betrokken we de drie secundaire klassen waaraan ik LO geef. De leerlingen zijn tussen 12 en 21 jaar en hebben een matige mentale handicap. De motorisch sterkere kinderen kregen karate, de creatievere deden murga. De groep werd dus in twee gesplitst, want er zijn leerlingen die dit echt niet zouden willen of kunnen doen. Onze 14 murga-mannen gingen helemaal uit de bol. Ze kennen geen gêne. Het dak ging er direct af.’
Trom als hart
Eerst was er een algemene sessie. Wannes: ‘Wat is murga? Welk thema geven we aan de onze? De leerlingen kozen voor ‘superhelden’. De ene werd Zorro, de andere Bergheld of Sportacus. Nadien werkten we elke keer rond een ander aspect. Muziek, dans, woord en kostuums kwamen aan bod. Op maat van de grote trom gingen we bijvoorbeeld heel ons lichaam af. Of we werkten ons eigen Mega Murga-lied uit. Voor dans bereidden we enkele bewegingen voor. Een leerling was bijvoorbeeld de orkaan en trok de groep dan naar voor of naar achter. Zo probeerden we stilaan tot een mooi geheel te komen.’
‘We hebben acht keer een uur gehad. Met meer tijd kon dat nog veel grootser worden. Tijdens crealessen hebben ze zelf het ontwerp voor hun schmink gemaakt. Initieel was het plan dat de murga nog meer in andere lessen zou spelen. De textieljuf had graag kostuums ontworpen. We hadden zelf muziekinstrumenten of hoeden kunnen maken. Maar de realiteit haalde ons op dat vlak in.’
Samen schminken en opwarmen
De Antwerpse Murga-parade werd de apotheose. Samen met elf andere murga’s uit binnen- en buitenland trok die op 13 mei 2017 door de stad. Wannes: ‘Op de afsluitende parade moest onze groep rode kledij en een cape aantrekken. Dan gingen we samen naar het cultuurcentrum coStA. Een deel van zo’n murga is dat je je samen klaarmaakt en schminkt. Vanaf de eerste minuut was dat dus een hele ontmoeting en een gemeenschappelijk gebeuren. De leerlingen voelden zich meteen een deel van een groter geheel. Dat was heel tof om te zien.’
Alles komt vanuit de kinderen
‘Buiten warmden we met andere murga’s op tijdens een jamsessie. Ons mannen mochten gewoon meedoen. Weer een bijzonder moment.’ Met aluminiumfolie werden nog wat blitse accenten gelegd en dan vertrok de stoet onder een stralende zon. Vooraan liep de organiserende murga met vlak erachter Wannes en zijn leerlingen. Op pleintjes werd haltgehouden voor een dans of een lied.
‘Wij zongen ons Mega Murga-lied onder leiding van de grote trommel. Door de drukte en indrukken liepen de geoefende bewegingen anders dan tijdens de lessen. En na het tweede plein waren de leerlingen op, maar ook dat was helemaal niet erg. Alles kwam vanuit de kinderen. Ze lieten zien wat ze kunnen, wat ze bereikt hebben en het was onvergetelijk voor hen.’
Tips van Wannes
- Klasoverschrijdend werken bracht onze school dichter bij elkaar. Het project leefde daardoor in de school.
- De begeleiders van Los Murginales en Cirkanto zijn superenthousiast en hebben zelf ook veel ideeën. Daarom ken een project met hen bijna niet mislopen en krijgen leraren veel impulsen om het volgend jaar zelf opnieuw te doen.
- Trek je voor een project als dit meer tijd uit, dan kan je bijvoorbeeld ook zelf muziekinstrumenten en kostuums maken. Een murga biedt heel veel creatieve invalshoeken.
- Zoek een project dat aansluit bij de visie van de school. De Parcivalschool wil leerlingen hun wereld openen, hun geest verruimen, sociaal contact aanmoedigen, met hen naar buiten gaan. Daar speelt dit project goed op in.