Percussie in de klas
We will, we will rock you! Op de tonen van de wereldhit van Queen geven de leerlingen van het zesde leerjaar op de Gemeentelijke Basisschool Van Asbroeck in Jette het beste van zichzelf tijdens hun percussieshow. Samen met percussieleraar Dimitri Dumon schreven ze hun eigen partituren en ontdekten ze dat je ook met de meest eenvoudige voorwerpen muziek kan maken.
De Gemeentelijke Basisschool Van Asbroeck en de Jetse Academie Muziek-Woord-Dans delen eenzelfde schoolgebouw. In de lokalen waar overdag Nederlands, rekenen en W.O. wordt gegeven, zijn ’s avonds lessen piano en woordkunst. Toch bleef iedereen tot nog toe op zijn eigen eiland. Beide scholen besloten hier verandering in te brengen. Samen met de ervaren percussionist Dimitri Dumon die al enkele jaren lesgeeft op de Jetse Academie, werkten de leerkrachten van het zesde leerjaar een project uit om de leerlingen de basis van slagwerk bij te brengen.
Carrousel van workshops
Het zesde leerjaar werd in drie groepen verdeeld, zodat zeker alle leerlingen voldoende kansen zouden krijgen. Een keer in de week leerde Dimitri hen de kneepjes van het percussievak terwijl de juffen van het zesde leerjaar drama en sessies rond beeld gaven. ‘We werkten met een carrouselsysteem waarbij de leerlingen na een uur doorschoven naar de volgende workshop’, zegt juf Ingrid. De juffen begeleidden de leerlingen elk vanuit hun eigen interesses. Juf Ingrid heeft zelf dramales gevolgd en deed improvisatietheater met de leerlingen. ‘We bouwden langzaam op met eenvoudige improvisatieoefeningen’, legt Ingrid uit. ‘Op het einde trok iedereen een briefje en beeldde de situatie uit.’ Juf Yacha wijdde het uurtje beeld aan ICT-opdrachten.
Grafische partituren schrijven
Dimitri startte de lessen percussie met het aanleren van een aantal basistechnieken. Hij toonde de leerlingen allerlei materialen en liet hen ontdekken welke geluiden je met de verschillende voorwerpen kan maken. ‘In het begin kreeg iedereen hetzelfde materiaal’, legt Dimitri uit. ‘Met een glazen potje, een zelfgemaakte shaker, een houten blok en een conservenblik kan je al fijne dingen doen. De leerlingen moesten eerst verschillende klankkleuren leren kennen en met hun vingers of met stokjes leren spelen. Daarna kwam er meer en meer materiaal bij en gingen alle groepjes geleidelijk hun eigen weg.’
Zoals echte muzikanten schreven de leerlingen zelf grafische partituren. ‘Als opstap liet ik een partituur zien en speelde wat ik had geschreven’, zegt Dimitri. ‘De leerlingen probeerden in groepjes vanalles uit. Sommige groepen sleutelden steeds verder aan hun werk, anderen begonnen elke week met iets nieuw. Dat is niet erg, ook al is er geen resultaat, ze hebben toch samen veel uitgedacht.’ De kinderen gaven hun partituren telkens door, zodat een ander groepje ermee aan de slag kon. ‘Ze interpreteerden elkaars werk. Eén partituur leidde dus telkens tot verschillende uitvoeringen’, vertelt Dimitri. ‘Zo laat je de inspiratie van verschillende hoeken komen en gaan de leerlingen hun eigen creativiteit sneller ontplooien.’
Jette on stage
Al het harde werk leidde tot een percussievoorstelling waarop ook de ouders waren uitgenodigd. Met kokosnoten, kookpotten en PVC buizen maakten de leerlingen er een fijne voorstelling van waarbij ook enkele bekendere melodieën zoals Jingle Bells de revue passeerden. De durf die de leerlingen aan de dag legden, had zeker wel te maken met de dramatechnieken uit de lessen van juf Ingrid. ‘De beide klassen konden op een rustige manier hun materiaal nemen, optreden en alles weer netjes wegleggen. Dat vraagt discipline’, zegt Dimitri.
De leerlingen leerden elkaars talenten kennen tijdens de workshops. ‘Ik wilde hen niet alleen muziek bijbrengen’, vertelt Dimitri. ‘Het doet me plezier om te zien dat het vele samenwerken naar een voorstelling toe bepaalde leerlingen positief beïnvloed heeft. Een meisje dat werd uitgesloten in de klas, bloeide open tijdens het project en durfde het aan om in haar eentje te zingen. Sommigen kwamen tot resultaten die je in het gewone klasgebeuren veel moeilijker kan bereiken.’ Percussie in de klas, daar zit duidelijk muziek in.
Tips van de leerkrachten
- Ga een samenwerking aan met een school uit het Deeltijds Kunstonderwijs. De kennis van leerkrachten DKO is een grote meerwaarde voor de muzische vorming in het dagonderwijs. Bovendien wordt de drempel zo veel lager voor de leerlingen om lessen te volgen aan de Academie.
- Verdeel de leerlingen in groepen en werk met een carrouselsysteem. Bij kleinere groepen is een meer individuele begeleiding van de leerlingen mogelijk.
- Stem de workshops op elkaar af. Zo kunnen bepaalde dramatechnieken de leerlingen een duwtje in de rug geven bij de voortelling van hun muziekstuk.
- Laat de leerlingen zoveel mogelijk experimenteren met materiaal en laat hen zelf muziekstukjes componeren.
- Werk naar een voorstelling toe waarbij de leerlingen aan het publiek kunnen tonen wat ze geleerd hebben.