Vliegen naar geluk
De kinderen van de eerste leerjaren van de Gemeentelijke Basisschool in Overijse weten perfect wat hen gelukkig maakt. Twee maanden lang dompelden ze zich onder in het onderwerp. Wat is geluk? Waar kun je het vinden? Ze deden allerhande workshops en filterden daar een bijzonder geluksfeest uit.
‘We wilden graag een project uitwerken rond Geluk voor kinderen van Leo Bormans’, zegt juf Lise Nicodème. ‘Zo’n positief onderwerp vonden mijn collega’s en ik meteen ideaal.’ Het boek bevat tien verhalen, waarin telkens een vogel centraal staat. ‘Ook vogels spreken enorm aan, dus onze keuze was snel gemaakt.’
(Groot)ouderparticipatie
‘Omdat mensen hun geluk vaak bij hun familie vinden, wilden we ouders en grootouders bij het project betrekken’, vertelt Lise. ‘We vroegen dus vrijwilligers om telkens aan een klasoverschrijdend groepje leerlingen een verhaal uit het boek te komen voorlezen. Vervolgens verzonnen ze een creatieve activiteit rond het verhaal. Omdat we toch behoorlijk wat vroegen, stonden we er versteld van hoeveel mensen enthousiast reageerden en meededen.’ Het ene groepje knutselde een gigantisch nest in papier-maché. De kinderen speelden vogels en beeldden zo hun verhaal voor hun medeleerlingen uit. Een volgend groepje maakte een reuzenvogel van karton. Weer anderen speelden een verhaal met zelfgemaakte stokpopjes.
Complementaire partners
Het Leuvense Museum M was een voor de hand liggende eerste partner. In het museum loopt nog tot oktober 2016 het scholenproject Geluksvogels, ook gebaseerd op Bormans’ werk. ‘Onze eerste activiteit was daarom een rondleiding in Museum M’, zegt juf Stephanie Kumps. ‘Het was mooi om te zien hoe goed de kinderen dankzij de verhalen mee waren met wat de gids vertelde.’
Aangezien de drie juffen zelf nogal beslagen zijn in beeldend werk, zochten ze voor de overige activiteiten externe partners met andere talenten. ‘We nodigden specialisten uit voor een drama- en een muziekworkshop en we keken naar de theatervoorstelling-op-wielen Vervelende bus (HETPALEIS). Zelf hebben we in onze klassen gipsen vogels gemaakt en creëerden we een babbelbox, waarin de leerlingen voor de camera vertelden wat hen zoal gelukkig maakte. Uit elementen van al die activiteiten hebben we ons geluksfeest samengesteld.’
‘Tijdens dit project hebben de leerlingen een keer op een andere manier gedacht, niet volgens het gewone denkpatroon dat ze in de klas gewend zijn’
Simpel maar verfrissend
De workshop van dramadocente Barbara Ericx oogde verbazend eenvoudig, maar zorgde voor heel wat nieuwe inspiratie bij de juffen. ‘De kinderen moesten bijvoorbeeld tableau-vivants maken van situaties die hen blij maakten’, zegt Lise. ‘Een eenvoudige opdracht, maar eentje die hen wél deed nadenken over de betekenis van geluk.’ Juf Ingrid Vleminx: ‘Je schrikt er soms van hoe expressief stille leerlingen in zo’n context opeens kunnen zijn. Ook dat was mooi om te zien.’
Als je de leerlingen vraagt naar de aller-allerleukste activiteit, noemen velen de muziekworkshop van Lucas Van Echelpoel (theater Salibonani). De muzikant had een arsenaal aan bizarre en onbekende instrumenten, waarmee de kinderen mochten experimenteren. Met de hulp van zijn loopstation maakte hij opnames en componeerde hij ter plekke een muziekstukje. Stephanie: ‘Dat is dé meerwaarde van werken met professionele kunstenaars: zoiets zouden wij nooit zelf kunnen. Het was super!’
Geluksfeest
Voor de geluksceremonie mochten de kinderen hun eigen ‘gelukspersonen’ uitnodigen. ‘Ze vond plaats op vrijdagmiddag, tijdens de schooluren. We voelden dus even een vlaagje paniek toen er zo’n 150 volwassenen opdaagden in onze balletzaal’, lacht Lise. Stephanie: ‘Maar het werd heel gezellig. Uiteindelijk stonden wij leerkrachten er soms maar wat bij: de leerlingen namen alles zelf in handen.’
Het feest begon met een toonmoment. ‘De kinderen mochten zelf kiezen of ze iets wilden doen op het podium of liever een ondersteunende rol op zich namen’, vertelt Stephanie. ‘Daarna mochten ze hun gelukspersonen (ouders, grootouders, soms ook peters of meters) rondleiden door de verschillende hoeken die we hadden gebouwd.’ Het afgemonteerde filmpje uit de babbelbox draaide en er stond een geluksboom waaraan de kinderen gelukswensen hadden gehangen. Een tentoonstelling van hun eigen geluksvogels mocht uiteraard niet ontbreken. In de fotohoek konden ze een foto laten maken met hun gelukspersonen en alle feestvierders kregen gelukskoekjes …
Anders dan gewoon
‘Tijdens dit project hebben de leerlingen een keer op een andere manier gedacht, niet volgens het gewone denkpatroon dat ze in de klas gewend zijn’, vindt Stephanie. ‘Veel kon en niets moest.’ Lise besluit: ‘Het was een erg filosofisch project. Er waren geen goede en foute antwoorden. Door wat de kinderen bedachten en zeiden, leerden we nieuwe kanten van hen kennen. Ook dat was heel leuk.’
Tips van juf Lise, juf Stephanie en Juf Ingrid
- Kies voor externe partners uit disciplines waar je schoolteam minder beslagen in is. Op die manier vullen ze eigen aanbod met iets écht waardevols en nieuws aan.
- Kijk, noteer en leer van de externe partners.
- Betrek ouders en grootouders. Je treft soms meer enthousiasme en creativiteit dan je zou denken.
- Geef de leerlingen keuzevrijheid en verantwoordelijkheid: zoek voor elk een rol die hem/haar ligt en laat ze zelf het heft in handen nemen om bijvoorbeeld familieleden rond te leiden op een slotmoment.
- Stimuleer je leerlingen met je projecten om eens op een andere manier te denken, los van de klascontext, filosofisch, zonder goede of foute antwoorden.