Praten over boeken volgens Aidan Chambers

Wie bekend is met jeugdliteratuur of leesbevordering, hoeven we Aidan Chambers niet meer voor te stellen. Of toch? Chambers is een Britse schrijver, ex-leerkracht en een bevlogen leesbevorderingsexpert. Hij ontwikkelde een aanpak om op een inspirerende manier met kinderen over boeken te praten.

Enkele belangrijke uitgangspunten van zijn aanpak zijn:

Gesprekken over boeken zijn gericht op het plezier in lezen te versterken. Dit betekent dat niet alleen de inhoud van het verhaal centraal staat, maar ook wat het verhaal betekent voor kinderen. Er worden geen kennisvragen gesteld. De kinderen kunnen niets ‘fout’ antwoorden.
Het gesprek heeft een natuurlijk karakter. Er wordt geen vragenlijstje afgewerkt. Als leerkracht breng je het gesprek op gang of geef je het een nieuwe wending met gerichte vragen (zie hieronder). Je gaat in op de antwoorden en reacties van de kinderen, je vraagt kinderen op elkaar te reageren en je volgt de kinderen in hun gedachtegang.
Als leerkracht heb je voldoende kennis van kinderboeken om een goed inhoudelijk gesprek te voeren en om vergelijkingen met andere boeken en schrijvers te maken.

Chambers onderscheidt zijn vragen om een gesprek over boeken te voeren in drie categorieën.

De basisvragen zijn bedoeld om een gesprek over boeken op gang te brengen. Ze gaan vooral over de eerste indruk van het verhaal.
Vb.:
Wat is je opgevallen in dit verhaal?
Wat vond je vreemd of verrassend?
Wat vond je leuk aan dit verhaal?
…
De algemene vragen gaan iets verder en hebben te maken met verwachtingen, de vergelijking met andere verhalen en de beleving van het verhaal.
Vb.:
Wat voor verhaal dacht je dat het zou zijn toen je de titel las?
Ken je andere verhalen die hierop lijken?
Zijn er verschillende verhalen in dit verhaal?
Kon je voorspellen hoe sommige gebeurtenissen zich afspeelden?
…
De specifieke vragen gaan over de kenmerken van het verhaal, bijvoorbeeld over personages, locaties en perspectief.
Vb.:
Waar vindt het verhaal plaats?
Had het ook ergens anders kunnen plaatsvinden?
Wie vertelt het verhaal? Hoe weet je dat?
Welk personage vind je het interessantst? En waarom?
…

Kijk voor de volledige lijst met vragen van Aidan Chambers in het boek Leespraat.
Bekijk hier de lezing en de workshop van Aidan Chambers van 2014 op de studiedag 'Lezen Centraal' van Stichting Lezen Nederland.

Thema