Afrika in beeld

Een tweejarenplan

‘Alles begon twee jaar geleden. We gingen samen met Djapo en De Veerman een samenwerking aan van twee jaar’, vertelt juf Nathalie. ‘De focus lag tijdens het eerste jaar op de uitwisseling met een school in Zuid-Afrika. Dankzij de coaching gingen we op een artistieke manier aan de slag met kunst uit Zuid-Afrika en linkten we onze lessen aan kunst, cultuur en duurzame ontwikkeling.’

Het eindproduct van het eerste jaar werd een film waarbij elke leerkracht met zijn klas op een originele manier iets meegaf over onze levenswijze en samenleving in België.

In het tweede jaar werkten de leerlingen een eigen creatief project uit. ‘We wilden echte wereldburgerleerlingen vormen die creatief naar oplossingen zochten voor duurzaamheidsvraagstukken en voor de uitdaging die communicatie met het Zuiden inhield.

De beeldtaal overbrugde verschillende talen en stelde de kinderen in staat om met de Afrikaanse leerkrachten te communiceren, zonder woorden.

We hadden hoog gemikt en van bij het begin leek het een heel moeilijke opdracht te worden. We bleven wat op onze honger zitten bij het creatieve aspect en de communicatie liep niet van een leien dakje. Misschien niet bijzonder geslaagd, toch was het een experiment waarbij we veel geleerd hebben.’

Twee jaren werden er drie

‘Omdat we de link tussen kunst en interculturaliteit zo waardevol vonden, voegden we er een derde jaar aan toe’, vertelt juf Nathalie. ‘We gooiden het roer helemaal om, we focusten op communicatie en nodigden de Zuid-Afrikaanse school uit. Omdat taal een hindernis was, gingen alle leerkrachten en leerlingen samen met fotografe Evy Raes aan de slag met foto's om de communicatie te bevorderen.’

Bewustwording van de eigen identiteit tegenover die van de andere

‘In een eerste fase maakte elke klas een vlaggenlijn versiert met beelden van onze leerlingen. De leerlingen stelden zichzelf voor door afbeeldingen te knippen uit magazines, zelf tekeningen te maken of eigen foto’s toe te voegen aan de collage. De leerlingen werden zich op deze manier bewust van hun eigen identiteit. Alles mocht, zolang er maar geen woorden bij betrokken werden. De beeldtaal overbrugde verschillende talen en stelde de kinderen in staat om met de Afrikaanse leerkrachten te communiceren, zonder woorden.’

‘In de tweede fase werden de leerlingen via beelden bewust gemaakt over Afrika. De school werd ingedeeld in verschillende groepen. Elke groep werkte rond een andere activiteit die samen verschillende aspecten van Afrika in beeld brachten, dit onder begeleiding van fotografe Evy Raes.’

Een groep werkte rond Afrikaanse kleuren en patronen die werden geïntroduceerd met Afrikaanse kunstwerken, landschappen en dieren. Via afbeeldingen met een kijkgat vulden de leerlingen zelf het beeld aan met associaties. Het resultaat is een foto van hun eigen omgeving omringd door Afrikaanse patronen. Een andere groep ontwierp Afrikaanse kledij. Zo ‘kleurden’ ze hun ontwerpen in door zelfgemaakte foto's van structuren van voorwerpen in de schoolomgeving te verknippen. Nog een andere groep bracht Afrikaanse dieren in beeld. Via lightpainting (tekenen met licht in een donkere ruimte) kwamen de dieren en hun omgevingselementen tot leven.

De derdekleuterklassers en het eerste graad kregen een workshop Afrikaanse dans en de andere kinderen kregen een workshop djembé. Het resultaat werd getoond tijdens het afscheidsmoment.

Het derde leerjaar ging ook een workshop volgen in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) over de Afrikaanse cultuur.

De resultaten van de workshops werden gebundeld in een tentoonstelling Afrika in beeld. De leerlingen toonden aan onze Afrikaanse bezoekers wat ze gemaakt hadden. De kunstwerken zetten aan tot interactie. Achteraf kregen ze een koffer met materiaal mee naar huis. Enerzijds zaten daar reproducties in van het werk van de leerlingen en anderzijds materiaal om met hun eigen school aan de slag te gaan met de Belgische cultuur.

Search - Shoot - Expose

‘Vandaag is fotografie meer dan een foto die aan de muur hangt’, vertelt juf Nathalie. ‘Overal kom je beelden tegen. Daarom wilden we fotografie bewust inzetten als communicatiemiddel. Dankzij de knowhow van Evy konden we fotografie in een ruimer kader plaatsen. Samen gingen we op zoek naar de juiste oplossing (Search). Daarna werden foto's genomen (Shoot). En tot slot was het heel belangrijk om samen te bekijken hoe de foto’s gebruikt konden worden binnen onze scholenband en het bezoek van de Afrikaanse leerkrachten (Expose).’