Bach: Recomposed - het Cultuurcentrum van de toekomst

Cultuurcentra en jongeren - het is geen voor de hand liggende combinatie. In de jaren ‘70 werden cultuurcentra opgericht met als opdracht om gemeenschapsvormend te zijn. Maar veel jongeren vinden niet spontaan hun weg naar het lokale CC. Ze weten dat het bestaat en ze gaan er met hun leerkracht Nederlands wel eens naar een theatervoorstelling kijken. Maar de kloof blijft. Eens afgestudeerd trekken veel jongeren naar grote steden in de buurt en kijken ze vaak niet meer om. Participatiecijfers omhoog krijgen is een constante bezorgdheid. In het kader van dit project ging CC Westrand bewust de dialoog aan met leerlingen uit het 6de jaar Humane Wetenschappen van het Regina Caelilyceum in Dilbeek. Samen met hun leerkracht cultuurwetenschappen onderzochten ze hoe het CC van de toekomst er voor hen mag uitzien.

Als je de organisatie en de programmatie van CC Westrand beter wil begrijpen en waarderen, dan is participatie de eerste stap. Pas wanneer leerlingen ondergedompeld worden in de werking van het cultuurcentrum, komen de belangrijkste vragen en de beste ideeën naar boven. Hoe beslist een CC wat er geprogrammeerd wordt? Sluit die programmatie voldoende aan bij de cultuurbeleving van jongeren? Op welke manieren kunnen het CC en de school samenwerken? Welke kant kan FRIS!, het jongerenproject van Westrand, de komende jaren uit?

‘Ze leren naar elkaar te luisteren, elkaar aan te vullen en aan te vuren zonder elkaar te overstemmen.’

BL!NDMAN en Bach

Leerkracht Luk Boelaert en CC Westrand kwamen samen uit op het ideale concrete project. Twaalf leerlingen kregen de kans om zelf een voorprogramma te maken voor een concert van saxofoonkwartet BL!NDMAN. Het voorprogramme 32 FOOT / the Organ of Bach is opgebouwd rond de orgelwerken van Johann Sebastian Bach, meerstemmige werken die via een modern instrumentarium een update krijgen. In drie sessies, begeleid door docent experimentele muziek Jasper Vanpaemel en Musica vzw, ontwikkelden de leerlingen een aangepast voorprogramma in de vorm van een groepsperformance. De eerste sessie draaide rond de introductie en analyse van de concertmuziek. Met de juiste software kan je vandaag tot in het oneindige spelen met klanken en klanktechnieken: klanken inkorten of net uitrekken, een transpositie …

Het programma Audacity hielp de leerlingen om - in groepjes van twee - een reeks eigenzinnige samples te creëren. In een tweede sessie werden die verschillende samples bouwblokjes van een nieuw muzikaal geheel, met de hulp van Jasper. De laatste sessie was gericht op het concrete eindresultaat: hoe zou de creatie het best tot z’n recht komen? De inkomhal van de academie Dil’arte van Dilbeek werd ingericht met versterkers, met veel aandacht voor de akoestiek en de ervaring van het publiek. ‘Ook tussen de leerlingen onderling gebeurt iets’, vertelt Luk. ‘Ze leren naar elkaar te luisteren, elkaar aan te vullen en aan te vuren zonder elkaar te overstemmen.’

Tweerichtingsverkeer

Dit specifieke project, dat plaatsvond binnen de tijdspanne van een trimester, is slechts één van verschillende samenwerkingen tussen het lyceum en CC Westrand. Leraar Luk Boelaert: ‘Je voelt telkens dat het gesprek met elke stap interessanter wordt. De dialoog wordt beter: we gebruiken elkaar als klankbord.’ De leerlingen bezoeken het CC en omgekeerd komt de programmator ook naar de klas. Verder nemen de leerlingen - samen met andere groepen uit de gemeente - deel aan de inspiratiedagen en brainstorms o.l.v. architect Carlos Arroyo die de vraag kreeg om het interieur van CC Westrand op te frissen. De leerlingen spelen ideeën door aan het CC - misschien kunnen ze intensieve ateliers aanbieden? Met het voorprogramma van BL!NDMAN toont de school zich ook buiten de schoolmuren. Kortom: je zou de remix als een metafoor kunnen zien. Ook het CC en de school komen op elkaars terrein, brengen verschillende inzichten samen en komen samen tot iets nieuws.

Luk kijkt tevreden op het traject terug: ‘Ik weet zeker dat de samenwerking de komende jaren alleen maar sterker zal worden. Wanneer je externe partners sterke organisaties zijn, dan is er veel mogelijk’.