Boekenjuf Ann | We doen op ontzettend veel manieren aan leesbevordering, en dat loont!
Ann Muylle is de Beste Boekenjuf van 2011: 'In onze school hebben we ontzettend veel geluk: wij hebben een ruim aanbod aan recente boeken! In augustus mag ik jaarlijks de boeken bestellen van de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen. Ook tijdens de Jeugdboekenmaand worden er boeken van de lijst aangekocht waardoor onze klasbibliotheek dus jaarlijks aangroeit. En met die boeken gaan we uitgebreid aan de slag!'
Boeken worden op allerlei manieren betrokken bij het lesgeven
Als we starten met een nieuw WO-thema, bezoek ik de bibliotheek op zoek naar informatieve boeken op maat van de leerlingen. Ik zorg ook voor tijdschriften en ik breng ook verhalende boeken mee die aansluiten bij het thema zodat de leerlingen een zo ruim mogelijk aanbod aan boeken te zien krijgen en duidelijk het onderscheid tussen fictie en non-fictie leren kennen.
Heel wat muzische lessen starten vanuit een verhaal. De leerlingen horen het verhaal Amerika uit Rintje ruikt avontuur. Daarin komt Rintje in een droom terecht waarin hij Vader Regenworm en Mol tegenkomt. Ideaal om die dialoog te laten naspelen. In de poëziebundel Trippelmannetjes van Luk Depondt staat een gelijknamig gedicht dat ideaal is als uitgangspunt voor een les bewegingsexpressie. Kortom, boeken inspireren mij om muzisch aan de slag te gaan.
Wie is Ann Muylle?
Aan geeft les in het eerste leerjaar op de Vrije Basisschool Driekoningen in Torhout.
Zij trekt de werkgroep boeken binnen de school en doet dit met hart en ziel.
Ook voor de eerste communie gaan we jaarlijks op zoek naar een goed verhaal dat aansluit bij de leefwereld van de leerlingen en waar de link naar het evangelie niet ver te zoeken is. Vorig jaar was dat Waarom jij er bent van Wolf Erlbruch. Daarin geven de hond, de bakker, de soldaat, de steen, de dood en de moeder hun eigen antwoord op die grote vraag. Het was bijzonder verrassend om vanuit dit verhaal met leerlingen over het leven te filosoferen.
Momenteel zijn mijn leerlingen in de ban van De dievenschool, een boekenreeks van Dirk Nielandt. Daar lees ik hen dagelijks een kwartier uit voor. Ze zijn alle vier onwaarschijnlijk goed! Vaak herlezen de leerlingen deze boeken zelf op oudere leeftijd.
Waar leerlingen ook vaak naar grijpen is De geïllustreerde wereldatlas voor de jeugd. Die is enorm in trek. Dat grote boek leren ze bij het eerste thema WO al kennen: Een reis door de ruimte. Anderen houden dan weer meer van kijkboeken, zoals De boomhut van Marije Tolman.
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Stimuleer je leerlingen om naar de bib te gaan
Ik probeer boekenliefde door te geven door briefjes met boekentips te kleven in de agenda’s. Ik baseer de keuze van de boekentips op basis van het aanbod in de bibliotheek, zodat de ouders deze boeken niet per se moeten kopen. Op deze manier stimuleer ik hen ook om een bezoek te brengen aan de bibliotheek.
Na de kerstvakantie haal ik maandelijks een stapel boeken uit de bibliotheek van Brugge die de leerlingen mogen ontlenen. Ik houd ook een leesdagboek bij van elke leerling, zodat ik weet welke boeken ze reeds gelezen hebben en hoe vaak ze lezen. Diegenen die niet vaak een boek ontlenen, probeer ik te stimuleren om dit toch te doen.’
‘We proberen op verschillende manieren aan leesbevordering te doen. Op onze school is er een werkgroep boeken. Onze drie hoogtepunten zijn de Voorleesweek, de Gedichtendag en de Jeugdboekenmaand’
De Voorleesweek pakken we met beide handen aan!
Dit jaar startten we de Voorleesweek met het boek Mare en de dingen van Tine Mortier. Kaatje Vermeire maakte er adembenemende illustraties bij. In een recensie die ik terugvond stond het als volgt beschreven: ‘Het verhaal vertelt over de mooie, energieke Mare met haar al even mooie en energieke grootmoe. Op een dag struikelt grootmoe en haar woorden struikelen mee. Mare sleurt grootmoe uit het donker en geeft haar weer woorden. Eén van die woorden is ’koek’. Die dag nodigden we de grootouders uit en dat had resultaat: 46 grootouders kwamen erop af. Allemaal al even energiek als de grootmoe uit het verhaal. We bakten samen koekjes, speelden binnen en buiten ... Op het einde van de schooldag brachten twee leerlingen het verhaal voor alle grootouders en de leerlingen van de andere klassen. En daarmee was de Voorleesweek officieel geopend.
Tijdens de Voorleesweek wordt in elke klas dagelijks voorgelezen. We kiezen dan altijd boeken uit de boekentips die zij voorstellen.
- Op maandag is er het gezamenlijk startmoment.
- Op dinsdag gaan we ‘ten huize van’, dan gaan we op zoek naar een ‘warme plek’ in de buurt waar een ouder ons voorleest.
- Op woensdag komt een grootouder voorlezen in klas.
- Op donderdag wisselt elke titularis van klas.
- En op vrijdag sluiten we af in onze eigen klas.
- In de turnzaal voorzien we gezellige leestentjes. Heel de week worden daar tijdens de middag verhalen voorgelezen.
Wij geven de leerlingen ook een voorleesboekje mee naar huis, dat fragmenten bevat uit vijf kinderboeken. Af en toe is hier een kleine opdracht aan verbonden, zoals een tekening maken of informatie opzoeken over de auteur. Elke ochtend laten we de leerlingen even vertellen wat ze vonden van het verhaal.
Schoolhoofd Rudy Vandeputte over boekenjuf Ann
‘Ann straalt ontzettend veel rust uit. Zij is de drijvende kracht op school rond boeken en weet enorm veel van kinderboeken en literatuur voor volwassen. Wij zijn enorm blij met haar nominatie voor de beste boekenjuf, want ze verdient het om een erkenning te krijgen voor al haar creatieve initiatieven.’
Ook de Poëzieweek gaat niet ongemerkt voorbij
Op de website van de Poëzieweek vind je jaarlijks het thema met lessuggesties. Die worden afgeprint en doorgegeven aan elke titularis. Dit jaar was het thema ‘nacht’. Op de speelplaats stond er een podium waar de leerlingen een gedicht konden voordragen aan hun vriendjes en vriendinnetjes. In elke klas kwamen een of meerdere leerlingen langs met de melding ‘tijd voor een gedicht!’. Dan werd de les even stopgezet en ging alle aandacht naar het beluisteren van het gedicht. Op het einde van de dag kwamen alle leerlingen samen in een volledig verduisterde turnzaal en werd vanuit elke klas een gedicht naar voor gebracht.
Vorig schooljaar namen de leerkrachten die rol voor hun rekening. In de eetzaal kregen de leerlingen een menukaartje waar een gedicht op stond. In de toiletten werden er gedichten opgehangen.
‘Ik geloof dat je een leescultuur creëert wanneer je met z’n allen leest: zien lezen, doet lezen!’
Ook de Jeugdboekenmaand is een groot leesfeest. Zo beeldden de leerlingen vorig jaar bij het startmoment een kinderrecht uit met behulp van boeken. Wij organiseerden een leesmarathon en we worden ieder haar uitgenodigd door de bibliotheek. Zij voorzien per graad een activiteit en je krijgt zelf een boekenbon cadeau, dus je zou al gek moeten zijn om niet te gaan.
Ik vind het ook belangrijk dat er vrije leesmomenten worden voorzien. Die wil ik toepassen op dagelijkse basis zodat ze langzaamaan kunnen worden opgebouwd. Ik geloof dat je een leescultuur creeërt wanneer je met z’n allen leest: zien lezen, doet lezen! Ik denk dat de leerlingen in het algemeen wel graag lezen. Wij proberen ze te stimuleren door een ruime variatie aan boeken aan te bieden. Het hoeft niet altijd fictie te zijn, het mag al eens een strip zijn of een dunner boek. Sommige leerlingen haken af als ze een te dik boek moeten lezen en dat is niet de bedoeling.
Op de hoogte blijven is een must
Ik probeer zoveel mogelijk bijscholingen te volgen. Ik ga naar het Netwerk Lezen op School en volgde de opleiding Postgraduaat Leescoach.
Boeken lezen is voor mij hetzelfde als eten: het stilt mijn honger. Als er zich periodes voordoen waar het mij aan tijd ontbreekt om te lezen, word ik daar ongelukkig van. Ik lees veel kinder- en jeugdboeken, maar wissel die af met romans voor volwassen.
Een laatste aanrader is de website boekenzoeker.be. Als je die regelmatig raadpleegt, blijf je op de hoogte van de meest recente kinder- en jeugdboeken.