Boekenjuf Claire | We lezen alles! Van Joepie tot Harry Potter
Boekenjuf Claire Deboutte werkt bij KIDS Hasselt. Naast haar taak als logopediste ontfermt ze zich over de bibliotheek van de middelbare school voor buitengewoon onderwijs.
Het begon allemaal midden jaren negentig, vertelt Claire, toen ze aan de directeur ging vragen of ze een schoolbibliotheek mocht opzetten. ‘We zijn heel kleinschalig gestart’, blikt de logopediste terug. ‘Dankzij enkele giften van een serviceclub kon ik in die eerste jaren boeken kopen. Door mijn werk als logopediste kende ik het niveau van de leerlingen redelijk goed. Ik las besprekingen en volgde avondlezingen. Als je van lezen houdt, vind je de weg wel.’
‘Vandaag zijn boeken veel aantrekkelijker en dat nodigt uit tot lezen’
Joepie
Intussen is de bibliotheek uitgebreid. Er staan leesboeken, informatieve boeken, strips, tijdschriften, kookboeken ... De bib heeft zelfs een abonnement op Joepie. ‘Dat is ook lezen’, zegt de boekenjuf daarover. Het gamma informatieve boeken is erg breed. Claire probeert over alle beroepen die de school aanleert boeken aan te bieden. Zo staan er boeken over cadeauverpakkingen in het rek want KIDS heeft een afdeling winkelhulp, maar ook veel boeken over onder meer bakken.
In het aanbod van de bib zitten voorts boeken van Zoeklicht of Leeskriebel. Toffe verhalen in sterk vereenvoudigde taal die de boekenjuf aankoopt voor ‘haar’ lezers. ‘Het is fijn dat uitgeverijen de laatste jaren meer inspanningen doen om boeken op maat te maken die er bovendien goed uitzien’, zegt ze daarover. ‘Toen ik begon, waren er veel triest ogende boeken. Nu zijn boeken veel aantrekkelijker en dat nodigt uit tot lezen.’
Claire is tevreden over het huidige bibliotheekaanbod. Eén keer per jaar krijgen alle leerlingen een vragenlijst: wat missen ze in de bib, wat zouden ze graag lezen, welke boeken ‘moet’ de boekenjuf zeker kopen ... Harry Potter is een van de boeken die zo in de rekken terechtkwamen. ‘Er is hier evenzeer als elders vraag naar moeilijke boeken’, beklemtoont Claire naar aanleiding daarvan. ‘Er zitten best goede lezers bij ons op school.’
Wie is Claire Deboutte?
School: KIDS Hasselt.
Favoriete kinderboek: Pluk van de Petteflet van Annie M.G. Schmidt. Ik hou ook erg van Toon Tellegen en zijn dierenverhalen. Die gebruik ik wel eens als leerlingen almaar ruzie maken. Zo kan je via een boek iets duidelijk maken zonder belerend over te komen.
Gebarentaal
Claire vertelt dat de school wel veel taalarme leerlingen telt, maar dat zij zich op andere manieren uitdrukken. Ze verwijst naar de affiches en werkjes die ze krijgt voor de bib. ‘Ze knutselen het als ze het niet kunnen zeggen. Zo hebben sommige leerlingen naar aanleiding van Gedichtendag nog gedichten in gebarentaal gemaakt. Het valt me altijd op dat zij ook over heel veel dingen nadenken en zich willen uiten. Dat vind ik heel leuk en bemoedigend.’
Elk jaar in september motiveert Claire alle leerkrachten opnieuw om met hun leerlingen geregeld langs te komen in de bibliotheek. ‘Op de startdag, waarop nieuwe leerlingen kennismaken met de school, zorgen we er trouwens altijd voor dat ze even moeten binnenkomen in de bib voor een opdrachtje. Dan zorg ik dat voor hen zoals voor alle leerlingen een uitleenfiche klaarligt – elke leerling mag drie boeken ontlenen – en toon ik hen meteen hoe de bib werkt.’
Om de leerlingen over de streep te trekken om naar de bibliotheek te komen of een boek te lezen, is er een uithangbord op de speelplaats met informatie over boeken en een glazen kastje dat dienst doet als etalage en waarin de boekenjuf nieuwe boeken ‘showt’.
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Vrijwillig
Claire beheert de schoolbib vrijwillig. ‘De bibliotheek is mijn passie, maar ik moet mijn werk als logopediste natuurlijk ook blijven doen (lacht). Ik vind het gewoon prettig, en dan let je niet op de tijd. We doen hier geen grote dingen. We willen gewoon dat de leerlingen weten dat lezen plezant is.’
Zo is onlangs Michael Pas komen voorlezen aan onze dove leerlingen. Dat gebeurde met een tolk gebarentaal. ‘Michael had een prachtig verhaal bij en heel mooie foto’s. Datzelfde probeer ik nu te doen voor een ander verhaal, in samenwerking met onze schilderafdeling waar leerlingen prachtige tekeningen hebben gemaakt bij een boek. We proberen lezen leuk te maken. De leerlingen worden daarvoor thuis weinig gestimuleerd. Hier krijgen ze toch kansen om boeken te leren kennen. Er zijn trouwens leerkrachten die lezen inlassen in het klaswerk. In elke klas zijn er wel boeken.’
‘Als het regent, ben ik altijd heel populair’
Regen
Als logopediste heeft Claire haar eigen lokaal, maar op dinsdag is ze tijdens de middagpauze present in de bib. ‘Wie zin heeft, mag dan komen lezen’, vertelt ze. ‘Alle leerlingen van het eerste tot het zesde jaar zijn welkom. De leerlingen zijn niet verplicht en er zijn nog andere activiteiten tijdens de middagpauze. Het aantal wisselt wat. Soms zijn er veel lezers, soms zijn het er maar twee. Als het regent, ben ik wel altijd erg populair.’
Eén regel hanteert ze bij dat middaglezen: het moet stil zijn. ‘Leerlingen die naar hier komen, verlangen zelf ook naar die rust. Zo is er een jongen die de drukte niet aankan op de speelplaats en die hier in kijkboeken komt bladeren. Anderen zitten echt te lezen. Onlangs was er nog een jongen met zware dyslexie die plots begon te lachen: ze zijn echt wel met hun boek bezig. Het is plezierig om hen zo te zien zitten. Ik lees trouwens evenzeer. De bib is op dinsdagmiddag open van 12.30 tot 13.10 uur. Dat is niet lang, maar ik merk als ik zelf lees dat het lang genoeg is om dat gevoel van rust te hebben dat een boek je kan geven.’
Streng
De leerlingen begeleiden bij de keuze van een boek is een taak die de leerkrachten opnemen wanneer ze met de klas naar de bibliotheek komen. ‘Zonder leerkrachten werkt het niet: zij moeten de leerlingen aansturen’, zegt Claire daarover. ‘De deur is open, ze kunnen altijd binnen. Ik probeer het hier wel zoveel mogelijk een ‘gewone’ bib te doen lijken. Er is een echt reglement. Als leerlingen een boek beschadigen of verliezen, moeten ze daarvoor betalen. Ik ben streng in die dingen. Daar leren ze uit. En met dat geld koop ik natuurlijk weer boeken.’
Want veel geld is er nog altijd niet, zegt ze, al heeft de bib een vast plaatsje op de begroting van de school gekregen. ‘Het zijn geen grote bedragen, al is er soms wat extra na bijvoorbeeld een schoolkermis. Ik probeer drie keer per jaar de leerlingen te verrassen met nieuwe boeken. Maar boeken kosten geld. Ik zou nog zoveel willen doen, maar eigenlijk zijn er geen middelen. Als het dan toch lukt, ben ik altijd heel blij.’