Boekenjuf Joke | Leesbevordering wordt op school structureel ingepland
‘Als boekenjuf probeer ik de leerlingen een ruim aanbod aan te bieden: leesboeken, informatieve boeken, tijdschriften, strips ... Alles mag,’ vertelt boekenjuf Joke Maes, ‘zolang de leerlingen maar lezen!’
Elke klas heeft een beperkte klasbibliotheek
Hierbij worden we ondersteund door de gemeentelijke bibliotheek van Balen. De bib komt één keer per maand langs omdat hij niet op wandelafstand ligt. Zelf gaan wij met de leerlingen minstens één keer per jaar bij hen op bezoek. In de toekomst zouden we de schoolbibliotheek en iedere klasbibliotheek ook willen verrijken met een aantal prentenboeken. Ook oudere leerlingen blijven daar enorm van genieten.
Pluk van de Petteflet zit in de torenkamer
De schoolbibliotheek is gevestigd in het gezelligste kamertje van de school, namelijk de torenkamer. Dit kamertje was vroeger de kapel van het klooster. Door de leerlingen van het tweede leerjaar werd deze kamer omgedoopt tot het kamertje van Pluk van de Petteflet en daarom hebben wij de inrichting ervan ook gebaseerd op het gelijknamige boek van Annie M.G. Schmidt. Je kunt er Pluk en zijn kraanwagentje terugvinden en in de gang wijst Karel met zijn houten poot de weg naar de Petteflet.
De leerlingen maken dagelijks gebruik van de schoolbibliotheek. Het is opvallend hoe populair de kinderboekenreeks Geronimo Stilton is, maar ook strips en informatieve boeken zijn momenteel erg in trek.
Onze school probeert zoveel mogelijk de werking van een echte bibliotheek na te bootsen. Zo worden de meest recente boeken geëtaleerd en alle boeken zijn geordend per thema of leesniveau. We zorgen er ook voor dat de leerlingen ook zelf documentatie over onderwerpen uit de WO-lessen kunnen zoeken.
Daarnaast is er ook een bak met auteursfiches waar de leerlingen informatie over auteurs en hun boeken vinden. Deze fiches maak ik telkens aan wanneer ik als Boekenmoeke, mijn alter ego, een boek voorlees in superboekenheldenpak.
Wie is Joke Maes?
Joke is zorgcoördinator en halftijds de juf van het eerste leerjaar op Vrije Basisschool Klavertje 4 in Olmen.
Voorleesmomenten met een gele toeter
Bij elk voorleesmoment ga ik alle leerlingen uit hun klas halen met behulp van mijn reusachtige toeter. Iedereen laat onmiddellijk het werk liggen en komt luisteren naar een verhaal. De leerlingen kijken keer op keer uit naar dit moment. Net na de grote vakantie krijgen de leerlingen ook een veelbelovende brief van ‘Boekenmoeke’, die dan nog op vakantie is in Boekistan, waar ze haar favoriete hobby uitoefent.’
Onze leesbevordering wordt structureel ingepland
Rond leesbevordering worden er verschillende activiteiten georganiseerd, zoals het vrijmaken van tijd voor leesmomenten. Een aantal leerkrachten brengen dan zelf een leesboek mee en lezen samen met de leerlingen mee. Daarnaast wordt leesbevordering ingepland in het lessenrooster: dan vertellen we verhalen met de kamishibai, werken we een prentenboek muzisch uit of spelen we het na in een schimmenspel.
Dit schooljaar werkten we rond het prentenboek Monsters van Russell Hoban. In dit verhaal tekent een jongen een groot monster op papier, maar dat wordt zo groot dat hij meer en meer papier nodig heeft. Een leerling van mijn klas had dit spontaan thuis overgedaan. Dat bracht me op het idee om op grote vellen papier monsters te tekenen in groepjes van vier leerlingen. De leerlingen maakten een informatiefiche aan en namen de geluiden van hun monsters op. Dit toonden we aan de kleuters met tentoonstelling, dat vonden ze geweldig!
‘In haar superboekenheldenpak slaagt Joke er in de leerlingen warm te maken voor boeken. Zij is een aanwinst voor ons team en stimuleert ook anderen om boeken te integreren in verschillende lessen!’
Wij werken op onze school ook rond tutorlezen. Tot nu toe deden we dit enkel met de leerlingen van het tweede en het vijfde leerjaar. De tutors krijgen enkele strategieën aangeleerd om de jonge lezers goed te kunnen begeleiden. Zij genieten van de verantwoordelijkheid en de leerlingen van het tweede leerjaar genieten van de individuele begeleiding van ‘hun’ begeleider. Door het grote succes sluiten de leerlingen van het eerste en het vierde leerjaar ook aan en vanaf volgend schooljaar doen de leerlingen van het derde en zesde leerjaar ook mee!
We hebben onze leeswerking ook doorgetrokken naar de kleuterschool. De oudere leerlingen gaan voorlezen in de kleuterklassen en zo worden de kleuters ook betrokken bij de Voorleesweek, Gedichtendag en de Jeugdboekenmaand.
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Boekentips voor thuis
Dit schooljaar introduceerde ik de boekenbrief omdat ouders niet goed weten welk boek leuk en geschikt is voor hun kind. De brief bevat boekentips: vijf titels van prentenboeken, vijf titels van voorleesboeken en tien titels van boekjes om zelf te lezen. Die brief stel ik drie keer per schooljaar op. Bij elke titel vermeld ik waarom het boekje leuk is en ik houd er rekening mee dat al deze boeken terug te vinden zijn in de gemeentelijke bibliotheek.
Aandacht voor zwakke lezers en leerlingen met dyslexie
Onze school biedt ook aandacht en ondersteuning aan specifieke doelgroepen. Voor onze zwakke lezers voorzien we gemakkelijke leesboekjes, die inhoudelijk zijn aangepast aan hun leeftijd.
In deze school zijn er ook een aantal leerlingen met dyslexie. Voor deze doelgroep hebben we voorleessoftware aangeschaft met als doel het bevorderen van het technisch en begrijpend lezen, spellen, strategisch schrijven en studievaardigheden. Verder bestel ik de luisterboeken bij de Luisterpuntbibliotheek. De leerlingen kunnen dan het boek beluisteren terwijl ze aan het lezen zijn. Ze stemmen de voorleessnelheid af op hun tempo.
Betrek boeken bij andere vakken
Boeken betekenen veel voor mij. Op school zijn boeken niet enkel leesmateriaal, een manier om je taal uit te breiden of de fantasie te prikkelen, maar het is ook een manier om leerlingen te motiveren. Baseer je een saaie rekenles op een boek, hebben de leerlingen niet eens door dat ze gerekend hebben. Thuis is het voorleesmoment het gezelligste moment van de dag. Met z’n drietjes in de zetel, samen knus een boekje lezen en zo de dag afsluiten. G-e-w-e-l-d-i-g!