Boekenjuf Karin | Trager lezen is ook lezen
Karin Cuyvers merkte als zorgjuf dat de kinderen met leesachterstand, ondanks extra ondersteuning, het lezen als een strijd bleven zien. Het probleem lag haar na aan het hart want leren lezen ging bij haarzelf niet van een leien dakje.
Kinderen met leesachterstand kregen in onze school begeleiding van logopedisten. Door deze begeleiding merkten we dat het AVI-niveau wel omhoog ging, maar dat de kinderen het moeilijk bleven hebben met lezen. Daarom beslisten we om een vernieuwingsproject op touw te zetten. We volgden bijscholing en nodigden de nascholer nadien uit tijdens een pedagogische studiedag om bij ons op school het team te briefen. We wilden vooral dat kinderen graag gingen lezen en dat ook de ouders bij dit project betrokken werden. We installeerden een leescultuur, op school en thuis.
Lezen is al van op peuterleeftijd erg belangrijk. Mensen worden rijker van lezen. Men verbetert de taal technisch met betere zinsbouw of woordenschat maar ook op het vlak van algemene kennis leert men ontzettend veel bij. Het is leren zonder leren.’
Juf Karin bedacht het project Boek & Boel, samen met drie andere collega’s. Alle vier namen ze een rol op zich als ‘mascotte’. Juf Karin is Letterzetter. De anderen vertegenwoordigen Bladspiegel, Ezelsoor en Pretletter. Ze bedachten een vlotte ‘rap’ waarmee ze een keer per maand in de klas hun nieuwe boekenopdracht gingen aankondigen. Tot groot jolijt van de kinderen en van henzelf. ‘We zijn de vier oudste juffen die nog eens zot doen.’ (lacht). Ook installeerden ze het leeskwartier op school. Iedere dag lezen kinderen en leerkrachten een kwartier vrij. Aan de deur hangt een hanger zodat er niet gestoord wordt.
In het tweede leerjaar doen we mini-lesjes rond leesstrategieën. Bijvoorbeeld wat je moet doen als je de draad kwijt bent. Dat kan zijn omdat je een woord niet begrijpt en dan helpen we met opzoeken. Op deze wijze komen alle leesstrategieën aan bod. Doordat we werken met boeken, slaan we stukken over in het handboek. Dat hebben we ook moeten uitleggen aan de ouders (lacht). Omdat dit werkt, gaan we dit ook doorvoeren in de andere klassen.
Wie is Karin Cuyvers?
School:
Vijfde leerjaar op de Gemeentelijke Basisschool Pierenbos in Zoersel.
Favoriete kinderboek:
De Heksen, Roald Dahl.
Nul op tien
Voor juf Karin is het ondersteunen van kinderen die leesmoeilijkheden hebben iets dat haar na aan het hart ligt. Ze heeft namelijk zelf dyslexie, al werd daar in haar kindertijd nog geen rekening mee gehouden. ‘Ik was een kind dat haar best niet deed om te lezen. Ik was de eerste van de klas maar had nul op tien voor dictee. In de middelbare school koos ik resoluut voor de richting Wetenschappelijke A. Door taalvakken spartelde ik me heen. Ik had er intussen mee leren leven dat lezen me slecht afging. Ik was er ook weerbaarder in geworden.
Het was pas op de normaalschool dat ik hoorde van het bestaan van dyslexie. Dat ging niet zonder slag of stoot. Tijdens een les vroeg de docent om een stuk voor te lezen. Ik blokkeerde en begon te huilen. Er kwam een serieus gesprek van waarin ze me vroegen of ik wel in staat was om kinderen te leren lezen. Ik vertelde hen toen dat ik net heel gemotiveerd was om kinderen te helpen omdat ik het zelf zo moeilijk had gehad. Toen mocht ik op school blijven.
'Dyslexie is een probleem dat heel weinig mensen snappen. Nog steeds heb ik het zelf moeilijk met voorlezen in de klas. Ik moet het goed voorbereiden. Soms vraag ik gewoon aan een van de kinderen om het te doen (lacht).'
Ik laat kinderen die leesproblemen hebben nooit voorlezen in de klas tenzij ze zelf hun vinger opsteken om het te doen. Als dat dan goed loopt is het voor die kinderen een echte overwinning.
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Aanbod van boeken
Ons aanbod is niet zo groot op dit moment. Na de nascholing hebben we ‘grote kuis’ gehouden. Kinderen houden niet van oude boeken, dus die hebben we weg gedaan. Dat leverde al een project op zich, want we hebben de oude boeken op basis van creatieve ideeën die we op Pinterest vonden herbruikt. We maakten er legplankjes van, gebruikten bladzijden als behangpapier … Elke klas werd gevraagd om met de oude boeken op een creatieve manier een boekenstaander te maken. Op het schoolfeest werden de oude boeken ook gebruikt om spelletjes mee te doen: bijvoorbeeld ‘boekenlopen’ met een boek onder de schoenen, boekentunnels bouwen of een trap maken met boeken.
Toen zijn we de boekenrekken weer gaan aanvullen. Kinderen mogen zelf boeken van thuis meebrengen, dat is deel een van het project, zodat ouders ook betrokken worden. We gaan ook met de kinderen naar de bib van ons dorp. Elk kind moet 2 fictieboeken en 1 non-fictieboek meenemen. Strips mogen ook.
Ouders
Voor we het project Boek & Boel lanceerden, hadden we de ouders bevraagd hoeveel tijd er thuis aan lezen werd gespendeerd en of er samen werd gelezen. Vanuit deze resultaten zijn we ouders gaan motiveren om het lezen ‘leuk’ te maken door meer voor te lezen, een leesmomentje in bed of bad te organiseren … Als het maar gezellig is. Ook meelezen met de kinderen sporen we aan.
Een van de dingen die we de ouders trachten duidelijk te maken is het relatieve belang van het AVI-niveau. Leesplezier is voor ons veel belangrijker. Vloeiend lezen mag ook traag. Trager lezen is ook lezen.
Voetbal
Elke vrijdag doet een leerkracht aan connectlezen en RALFI-lezen. Het is een remediëring voor kinderen met een leesprobleem of met een leesstoornis. Hierbij wordt ingezet op leestraining en de samenhang tussen lezen en schrijven. Wat lange tijd niet meer ‘in’ was, doen we ook terug, namelijk het lezen in koor. Daarmee leren kinderen, die het moeilijk hebben met lezen, om de kadans en het ritme van woorden te ontdekken. Sterkere lezers trekken de zwakkere zo mee in het koor.
Onechte leesopdrachten hebben we geschrapt. Opdrachten waarbij kinderen letters moeten knippen bijvoorbeeld, zijn meer een oefening in handigheid dan in lezen.
We vertellen onze kinderen dat leren lezen zoiets is als leren voetballen, je moet daar ook voor trainen. Lezen is trainen.
In de boekenkast van juf Karin
- De stip, Peter H. Reynolds
- De Boeboeks-reeks, Marc de Bel
- Grieselstate, Anthony Horowitz
- Raspoetin, Guy Didelez