Boekenjuf Ruth | Onze boekenboom zorgt ervoor dat lezen leeft in onze school
Ruth Vande Populiere is de Beste Boekenjuf 2013 en GOK-coördinator in KBO De Horizon. Ze werkt met kinderen met een licht mentale beperking en leerlingen met een leerachterstand. Ze toverde haar klasje om in een visueel sterke boekenbelevenis.
In haar eerste jaar als GOK-leerkracht ijverde Ruth meteen voor een boekenboom op school. ‘We vertrekken van het idee dat je via de boekenboom je liefde voor boeken kan doorgeven, net zoals ik ook wil doen met mijn leerlingen. De kinderen voerden twee weken lang allerhande opdrachten uit om de boekenboom te verdienen.
De boom kan enkel groeien als er voortdurend verder gelezen wordt. Gelukkig zijn er veel vlijtige lezertjes, want onze boekenboom hangt al mooi vol.’
Wie is Ruth Vande Populiere?
School:
GOK-coördinator op KBO De Horizon (buitengewoon lager onderwijs) in Oudenaarde.
Favoriete kinderboek: Het land van de grote woordfabriek van Agnès De Lestrade.
Geeft de boekenmicrobe door omdat … ‘Al van jonge leeftijd heeft de boekenmicrobe me te pakken. Mijn moeder was kleuterleidster, dus mijn vier zussen en ik waren haar kleine kleuterklasje. Zij las vaak voor en zodoende groeide ik op in een boekencultuur.’
Een boom die prikkelt en stimuleert
Het gaat duidelijk niet alleen maar om versiering. De boom betekent veel meer. Via de boekenboom zetten we boeken in de kijker. Ik plaats boeken in de boom, die de leerkrachten dan kunnen ontlenen om in de klas te gebruiken.’
De boekenboom biedt ook plaats aan een klein dagboek. Bij feestdagen en speciale gebeurtenissen, op school of wereldwijd, schrijft Ruth een gedicht of een korte tekst, die ze dan voorleest bij de boom, om zo een dialoog op gang te brengen. ‘Het is belangrijk dat onze leerlingen met elkaar kunnen praten. De boom geeft de aanzet tot een gesprek, zodat zij hun hart kunnen luchten of hun mening vertellen.’
‘Er staan ook attributen bij de boekenboom, met leuke opdrachten die gekoppeld zijn aan boeken. Zo stimuleren we het taalgebruik van de leerlingen of geven we hen een uitweg als het even wat minder gaat in de klas.’ Al die opdrachten bedenkt en ontwerpt Ruth zelf. ‘Momenteel werken we rond poëzie. ‘Bedenk nieuwe krantentitels’ of ‘Zoek rijmwoorden bij een bepaald dier’ zijn dan enkele van de opdrachten.
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Geen woorden zonder beelden
Bij leerlingen met een licht mentale beperking is het belangrijk om het visuele aspect niet uit het oog te verliezen. ‘Elke woensdagvoormiddag lezen we in elke klas op een interactieve manier voor. We koppelen het beeld aan het woord, zodat onze leerlingen daar goed mee om kunnen. Het genieten van het voorlezen staat hierin centraal. Alle leerkrachten steken daar erg veel tijd en moeite in.’
Het interactief voorlezen heeft een grote invloed. ‘Veel leerlingen behalen niet de vooropgestelde AVI-niveaus. Ze voelen zich daarover vaak slecht. Via deze weg beleven ze toch plezier aan boeken, wat voor ons ontzettend belangrijk is.’
‘De boom geeft de aanzet tot een gesprek, zodat zij hun hart kunnen luchten of hun mening vertellen’
De familie leest voor
De school doet steevast mee aan de campagnes van Iedereen Leest. ‘De Voorleesweek is bij ons iets om naar uit te kijken. Een van mijn collega’s is een krak met de poppenkast. We bedachten een figuurtje dat de hulp van de leerlingen nodig had om verscheidene boeken voor hem te lezen. Om de leerlingen een knusse leesplek te geven, heb ik een lokaal tijdelijk ingericht. Onze huidige leesruimte is, jammer genoeg, niet zo gezellig wegens plaatsgebrek.’
Ook vanuit de familie van de leerlingen kwam er hulp. ‘Er zijn een heleboel mensen komen voorlezen. Dat vonden de kinderen fantastisch. Tijdens de Voorleesweek konden de leerlingen elke speeltijd en middagpauze komen lezen of luisteren. Dat willen we in de toekomst het ganse jaar door aanbieden.’
‘Per thema prijs ik nieuwe boeken met succes aan bij mijn collega’s’
Gemixte boeken
De huidige leesruimte is nog niet echt optimaal, maar Ruth maakt er het beste van. Ze biedt de leerlingen een gevarieerde boekenmix aan. ‘We hebben prentenboeken, leesboeken, stripverhalen … Ik hoop in de toekomst nog een hele resem nieuwe prentenboeken aan het aanbod toe te voegen. Daar werken wij tenslotte het meeste mee, omdat voor de kinderen het visuele aspect belangrijk is.’
Om het boekenaanbod op school te verruimen, trekt Ruth maandelijks naar de plaatselijke bibliotheek. Een trip naar de bib ondernemen met de leerlingen zelf is niet evident. ‘Ik haal daar nieuwe boeken omtrent een thema voor in onze boekenboom. Die prijs ik dan aan bij mijn collega’s. Met succes, dat is fijn.’
Boom ontmoet kast
Ook de Poëzieweek wordt volop gevierd. Dit jaar was het thema muziek. ‘Ik plaatste in de school een mysterieuze en bovenal muzikale kast. Ik schreef een speciaal versje om die geheimzinnigheid kracht bij te zetten. Ook de boekenboom wordt bij het verhaal betrokken. De boom was in eerste instantie jaloers op de nieuwe kast, maar de volgende dag deed de kast de boom dan een gedicht cadeau.’
Via de mysterieuze kast probeert Ruth weer de dialoog tussen de leerlingen aan te wakkeren. ‘Dat is een idee van auteur Geert De Kockere. We willen aan de hand van een voorwerp en een daaraan gekoppeld gedicht een gesprek op gang brengen.’
‘In de les dienen boeken als vertrekpunt om de taalvaardigheid te verhogen’
Taalvaardigheid verhogen
‘Ik koppel vaak woorden aan prenten, om zo de woordenschat en de zinsbouw van de leerlingen uit te breiden. Via een boek probeer ik tot allerlei nevenactiviteiten te komen. We vertrekken bijvoorbeeld bij een gedicht en dan maken de leerlingen daar een stripverhaal over. Zo leren ze samenwerken en in gesprek gaan met elkaar. In de les dienen boeken als vertrekpunt om de taalvaardigheid te verhogen.’
Ruth is erg creatief en knutselt bijna al haar attributen zelf in elkaar. ‘Ik heb een eigen kamishibai gemaakt, waar de kinderen mee kunnen werken. Ik bedien de kamishibai en later is het aan hen om het verhaal na te vertellen. Ik probeer steeds een creatieve toets te geven aan mijn les, zodat de kinderen op een speelse manier bijleren en vooruitgang maken.’