Boekenmeester Brecht | 'Wat je het hele jaar door doet, heeft impact'

Veel- en alleslezer Brecht Van Mullem staat sinds begin 2021 officieel aan het roer van De Vlieger. Hij gelooft in de kracht van een goede methode én van boeken. 'Ik wil onze 500 leerlingen laten ervaren hoe een boek een ruime wereld in je hoofd kan openen.'

'We zijn volop het lees- en taalbeleid én het boekenaanbod aan het vernieuwen. De leerkrachten droomden van een eigen bibliotheek. Ook leerlingen vinden het niet fijn als ze een niet-uitgelezen boek moeten terugbrengen naar de bib. Daarom investeren we nu stap voor stap in eigen boeken. Leerkrachten betrekken hun klas in het kiezen: ze maken polls en zoeken op websites naar leuke boeken. Ik hou ook zelf met plezier mijn ogen open op de tweedehandsmarkt, op zoek naar boeken in nieuwstaat. Zo groeit het aanbod sneller dan enkel via de boekhandel. Als ik een stapeltje naar de klas kan brengen, dan blinken de ogen van de leerkrachten haast even hard als die van de leerlingen.'

Voor ieder wat wils

'Elke klas heeft intussen een boekenhoek met boeken van de school en van de bib. We hebben een goede samenwerking met bibliotheek Arhus en blijven dankbaar gebruikmaken van hun aanbod. De hoeveelheid curverboxen vol boeken die hier binnen- en buitengaan, is ongelooflijk. Ze geven ook tips bij aankopen en zorgen voor boeken in de naschoolse opvang.'

Wie is Brecht Van Mullem?

School:
directeur Stedelijke Basisschool De Vlieger in Rumbeke

Favoriete kinderboek:
'Houd de dief', Geert De Kockere

'Onze klasbibliotheken blinken uit in variatie. We hebben stripverhalen, van Jommeke tot minder bekende stripreeksen. Er zijn moppenboeken, boeken met korte weetjes, dikke en dunne leesboeken en er is een hoekje met kranten en tijdschriften. De zorgcoördinator heeft een bibliotheekje voor leerlingen met leesproblemen. Ook dat zijn we aan het vernieuwen: de Bokrijk-achtige boekjes gaan eruit. Voor koude winterdagen hebben we een aparte stripbib. Dan kunnen leerlingen binnen in een klaslokaal rustig strips lezen.'

'Leerkrachten kregen en krijgen ook middelen om leesplekjes in hun klas in te richten. Een oude kleerkast werd gestript, geschilderd en behangen. Er kwamen zetels en kussens. De leesnissen in de gangen van het schoolgebouw kleedden we gezellig aan met schapenvelletjes. Intussen zijn er overal op school boeken aanwezig. Ze zitten niet in een afgesloten kast, maar zijn net heel zichtbaar opgesteld. Met een laagdrempelig aanbod en een grote variatie proberen we iedereen aan te spreken. Want dat is onze droom: een school waarin elke leerling een fantastische lezer is, die goed kan lezen en zijn of haar ding vindt in ons aanbod.'

‘Overal op school zijn boeken erg aanwezig. Ze zitten niet in een afgesloten kast, maar zijn net heel zichtbaar opgesteld.’

Lestips van meester Brecht

Letterzakje

'In de derde kleuterklas werken de leerkrachten met een letterzakje. Daarin stoppen ouders samen met hun kinderen voorwerpen of prenten van voorwerpen die beginnen met die ene letter. We leggen altijd uit in een briefje waarom het belangrijk is om daarbij stil te staan, tot welke inzichten het hun kind kan brengen. Zo betrekken we hen rond die ontluikende geletterdheid.'

Rode telefooncel als boekenruilkast

'In de gang staat een opvallende rode telefooncel. Als leerlingen thuis een boek hebben dat ze niet meer lezen, kunnen ze het ruilen voor een ander exemplaar dat er door een andere leerling is achtergelaten.'

DramaOnline

'Boeken zijn bij ons ook een kapstok om muzisch en rond wereldoriëntatie te werken. Dramaonline.nl vind ik zo een aanrader. We hebben er als school een abonnement op. Vele lessen starten er vanuit een prentenboek en koppelen er een drama-activiteit aan.'

Aankoopinspiratie

'Ik ken de mevrouw die de boeken aankoopt van Arhus. Ze tipt ons de vaak uitgeleende titels als ik ernaar vraag. Ook de nieuwsbrief van jeugdboekenhandel Etiket is een leidraad, net als de Facebookgroep Leeskracht.'

Ook de poetsvrouw leest voor

'Tijdens de Voorleesweek las iedereen voor. Ik als directeur, maar ook de poetsdame. Zij heeft in de leestent voorgelezen. Dat was heel tof.'

Een zachte landing

'Onze zachte landing is post-corona gegroeid omdat de klassen niet samen op de speelplaats mochten. We hebben nu geen rijen meer als we ’s morgens beginnen. De leerlingen druppelen binnen, nemen een strip of een boek en lezen. Dat geeft de leerkracht tijd om iedereen te ontvangen, te luisteren, de maaltijden in te geven … Vroeger was dat “verloren tijd”. Nu nemen ze hun boek uit de bank en winnen we veel extra leestijd. De zachte landing is een blijver, zelfs de kleuters doen dat heel vlot.'

Snel naar de leuke verhalen

'Leesonderwijs is belangrijk binnen ons talenbeleid. Om informatie te kunnen verwerken is een goede technische leesvaardigheid belangrijk. Door het lezen van goede verhalen bouw je woordenschat op, wordt de fantasie geprikkeld, kunnen leerlingen ervaringen van anderen meebeleven en zo hun eigen denk- en leefwereld verruimen. Dikwijls zitten in de boeken ook waarden die we willen meegeven. Dat staat allemaal in de taalvisie, waar het lezen een onderdeel van is. En met dat alles beginnen we al bij de kleuters.'

'Sinds 2 jaar hebben we ook een nieuwe leesmethode in het eerste leerjaar. We zien een spectaculaire verbetering, zelfs met de onderbroken periode door corona. Voor moeilijkere lezers maakt zo’n kwalitatieve methode pas echt het verschil: hoe sterker je didactiek, hoe meer je problemen voorkomt. Het is misschien een mindere creatieve of originele ingreep, maar het is de basis van veel. Ook naar leesplezier speelt het een rol, want de jonge lezers zijn nu veel rapper over de leesdrempel waardoor ze sneller gevarieerder kunnen lezen.'

De Beste Boekenjuf/meester van het jaar

De prijs voor de Beste Boekenjuf/meester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.

Beste Boekenjuf/meester is een initiatief van CANON Cultuurcel in samenwerking met Iedereen Leest en Vlaamse kinder- en jeugdboekenuitgevers.

Nomineer jouw kandidaat

Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via dit formulier.

‘Onze jonge lezertjes zijn nu veel rapper over de leesdrempel, waardoor ze sneller gevarieerder kunnen lezen.’

Geen losse flodders

Onze werkgroep Tien voor taal monitort de leeswinst die we boeken met de nieuwe aanpak. En ze organiseren acties tijdens de Voorleesweek, de Poëzieweek … Maar we durven ook selecteren: het ene jaar wel Gedichtendag, het andere jaar niet. Anders ben je om de twee weken met een losse flodder bezig. Voorlezen doen we dus het hele jaar en niet alleen tijdens de Voorleesweek. Pas dan is de impact ervan groot.'

'Leerlingen leren nu op school boeken kennen en nemen ze mee naar huis. Dat mag. Een boek dat verloren gaat of beschadigd raakt, dat is de bluts met de buil. Het is anders te pijnlijk om tegen een leerling dat een boek wil uitlezen, te moeten zeggen: “Nee, je mag het niet meepakken om thuis verder te lezen.” We informeren ouders ook graag waarom we iets zus of zo doen, hoe ze de lettertjes in het eerste leerjaar leren uitspreken bijvoorbeeld, waarom woordrijtjes lezen belangrijk is. Voor een leerkracht is dat vaak vanzelfsprekend, maar niet voor ouders. Door een kort briefje mee te geven, met een goede communicatie dus, kaderen we dat. In de eerste kleuterklas hebben ze een vertelkoffer. Daarin stoppen ze om beurt een boekje uit hun eigen boekenkast thuis. De leerling vertelt dan zelf over dat boekje. Met zulke kleine initiatieven betrekken we ouders en onderstrepen we het belang van lezen.'

En wat voor lezer is hij zelf? 'Ik ben een goede lezer, ik heb AVI 9 (lacht). Ik heb altijd veel gelezen. Ik lees ook alles. In een museum sta ik stil bij alle bordjes, ik lees de doos met cornflakes, fictie, non-fictie, ik volg de actualiteit en verslind strips. Ik ben ook helemaal weg als ik lees. Maar er zijn ergere afwijkingen, denk ik dan. Mijn eigen kinderen lezen ook heel veel, soms zelfs in het geniep, net als ik vroeger. Het licht van mijn radiowekker was net sterk genoeg om verder te kunnen lezen terwijl mijn ouders dachten dat ik sliep. Magische momenten waren dat.'