Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweken
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Boekenmeester Christophe | 'We doen niks zomaar'

Boekenmeester Christophe | 'We doen niks zomaar'

De school van Christophe De Turck heeft woelige jaren achter de rug. Met leesplezier, boeken én data in een centrale rol schrijven ze sindsdien een succesverhaal. Deze zorgcoördinator speelt daarin de rol van kartrekker en inspirator. 'Als we als team enthousiast zijn, zijn onze leerlingen dat. En zo geraken we vooruit.'

Leerling piept tevoorschijn tussen 2 boekenkasten
Leerling poseert met 2 boeken
Boekenmeester Christophe met 2 leerlingen
3 leerlingen lezen gezellig samen in de zetel
Voorleesmoment in de klas
Dame met hoofddoek leest voor
Nog een voorleesmoment met de leerlingen

'Ik ben vier jaar geleden in De Telescoop als zorgcoördinator gestart. Er kwam meteen een doorlichting aan, met een negatief advies als resultaat. Door de begeleiding die we daarna kregen, zijn we in het LIST-verhaal gestapt. Ze hebben me gevraagd om kartrekker te zijn. In die rol heb ik ouders gemobiliseerd, input gekregen en zelf ook heel veel informatie opgezocht. Ik ben echt verslaafd aan informatie. In dat opzicht herken ik me in het boek van 'De Keverjongen'. Weet ik iets niet, dan ga ik net als hij op onderzoek. Toen ik voldoende sterk stond, heb ik het team op de hoogte gebracht, rollen en taken vastgelegd, ben ik gestart met de schoolbib en hebben we boeken aangekocht. Dat vraagt een financiële inspanning, maar die keuze is onvoorwaardelijk gemaakt.'

 

Wie is Christophe De Turck?

School:
Zorgcoördinator in GO! basisschool De Telescoop, een Freinetschool in Laken

Favoriete kinderboek:
'De heksen', Roald Dahl

 

'Ik denk dat we elke maand wel nieuwe dingen aankopen. Een budget heb ik voorlopig niet. We hebben nooit te veel boeken (lacht). Ik laat me voor de aankopen leiden door mijn eigen kinderen, door eindejaarslijstjes, weekendbijlages van kranten, Twitterkanalen en ik ga zelf naar de bib. Over 'Het leven van een loser' van Jeff Kinney schrijven de kranten dat het bandwerk is. Ik vond het vooral supergrappig. In beperkte hoeveelheid is het heel geschikt, dus waarom niet? Hetzelfde geldt voor de Boomhut-reeks. Intussen proberen we vooral uit te gaan van wat leerlingen willen lezen. “Als jij me de titel van een boek geeft, dan beloof ik jou dat ik het koop,” zeg ik als ze niet weten wat te kiezen. Nu zijn ze nogal into Minecraft. En voilà, hier liggen tien nieuwe boeken over Minecraft. Alles wat helpt om ze aan het lezen te krijgen, dat installeren we.'

‘Alles wat helpt om ze aan het lezen te krijgen, dat installeren we.’

Voorleesmoment met de hele klas

Leesplezier staat voorop

'Ik heb wel een aantal criteria voor ik een boek aankoop. Het verhaal moet een plot hebben, er moet een opbouw in zitten en bij de kleuters moeten de prenten voldoende sterk de tekst ondersteunen. Verder gebruik ik de vijfvingertest, net als de leerlingen. Maar dat is een middel, geen doel. Ik zie een leerling soms twijfelen. “Pak het mee,” zeg ik dan, “en lukt het niet, breng het gewoon terug.” Ze kunnen erg vaak in de schoolbib terecht, waardoor ze het snel kunnen wisselen. Een leerling dat een boek onder zijn niveau kiest? Dat is niet erg. Leesplezier staat voorop. Er zal wel een moment komen waarop die leerling het beu is en zal overschakelen. Er is hier geen enkele leerling die nog denkt: ik ga eens iets gemakkelijks lezen.'

'Voorlopig nemen ze de boeken uit onze bib niet mee naar huis. Mijn hart bloedt dan wel, want het druist in tegen wat we willen. Maar we moeten er eerst goed over nadenken. We verwijzen wel heel vaak door naar de bibliotheek. In niet-coronatijden gaan we er ook naartoe. De bib faciliteert ook. Zo hebben we voor het eerst een OKAN-klas. Hoe we die in heel het leesplezierproces moesten betrekken, was een van de eerste vragen die in me opkwam. Ik heb boeken besteld in hun moedertaal en van de bib krijgen we elke maand een OKAN-boekenbak. Zo voelen ook die leerlingen zich betrokken. Ze schakelen vaak al heel snel over op een boekje in het Nederlands.'

Observeren in de leesgroepen

'We hebben intussen twee volledige LIST-jaren achter de rug. In het begin focusten we op het tweede tot zesde leerjaar. Toen ging ik wekelijks in die leesgroepen observeren. Nu richt ik me meer op de kleuterklassen, het eerste leerjaar en nieuwe leerkrachten. Ongeveer de helft van ons team is nieuw, omdat we net verhuisden van Molenbeek naar een nieuwbouw in Laken. Ik kom dus vaak in hun leesgroepjes en vind het belangrijk om af en toe ook een eentje over te nemen. Omdat ik dat zelf gewoon heel graag doe, maar vooral ook om leerkrachten te versterken.'

'Soms zegt een collega: “Mijn leesgroep is niet gemotiveerd.” Dan ga ik observeren, reik ik ideeën aan. Lesgeven is toneelspelen, dat is enthousiast zijn, ze dingen wijsmaken om hen te prikkelen. Dat leerde ik toen ik zelf leerkracht was in het bso en buso. Modellen naar het team toe, hen enthousiasmeren en versterken, dat is echt mijn job. Als zij sterk staan, dan weet ik dat het effect heeft op de leerlingen.'

‘Het team enthousiasmeren en versterken, dat is mijn job.’

 

Leerlingen lezen samen rond de tafel

Lestips van meester Christophe

  • Wat is LIST?

LIST staat voor ‘Leesinterventie voor scholen met een totaalbenadering’ of ook wel voor ‘Lezen IS Top’. Bij LIST lees je elke dag 30 minuten in de klas. Je zorgt voor een leuke leesomgeving, schaft de nieuwste kinderboeken aan, houdt leesgesprekken en doet aan boekpromotie. Bij het begin van een LIST-leesles lees je een stukje voor. Je brengt de klas in leessfeer en geeft de leerlingen een leesvraag mee. Daarna gaan de leerlingen stillezen, duolezen of tutorlezen. De les wordt samen afgesloten met een terugblik op de leesvraag en een uitwisseling van ervaringen.

  • Boekpromotie 

'Ik vraag aan de leerkrachten om boekentoppers te selecteren. Elke twee, drie maanden kiezen de leerlingen die binnen hun LIST-groepje. En ook de kleuters doen dat. Die covers hangen we uit in de gang en op de speelplaats. Op plaatsen waar veel passage is dus. Soms zie je dan leerlingen die aan de mouw van mama of papa trekken en ernaar wijzen. Heerlijk is dat.'

  • De vijfvingertest

Leerlingen leren boeken kiezen aan de hand van de vijfvingertest. Ze lezen dan de eerste bladzijde van het boek. Stoten ze op meer dan vijf woorden die voor hen moeilijk zijn, dan is het boek allicht nog te hoog gegrepen. 'Ik gebruik de vijfvingertest, net als de leerlingen. Ik bekijk de kaft, de titel, de achterflap, lees 1 pagina om zeker te zijn dat er niet te veel moeilijke woorden opduiken.'

  • Ouders bellen

'We staan dicht bij onze leerlingen en dicht bij onze ouders, want ook dat heeft een effect op het leren van de leerlingen. Tijdens de Voorleesweek vroegen we aan ouders om een opname of streammomentje te voorzien. Dat mag in hun moedertaal, want zo bereiken we ons doel: betrokkenheid van ouders én leesplezier stimuleren. Als leerlingen zien dat hun ouders lezen, gaan ze misschien ook zelf sneller een boek nemen. In de Poëzieweek hebben we aan ouders gevraagd om een gedicht te schrijven of op te nemen. In de Jeugdboekenmaand deden sommigen iets rond hun lievelingsboek. Na mijn uren bel ik die ouders gewoon op. Mailen is moeilijk. Bellen, uitleggen, faciliteren levert altijd wel wat filmpjes op.'

Start de dag met een boek

'We starten elke schooldag met 30 minuten lezen. Dan is hun focus het meest aanwezig. Het is ook fijn om het te combineren met een stuk zelfsturing: als de bel gaat, gaan de leerlingen zelf naar hun leesgroep, nemen ze zelf hun leeszakje, kiezen ze zelf hun plek. Hun leesgroep is in niet-coronatijden anders dan hun klasgroep. Dan zitten ze samen op basis van hun leesniveau. En na elk LIST-moment vullen ze het aantal gelezen bladzijden in. Die hou ik bij in een Excel-bestand. Dingen die me opvallen, koppel ik maandelijks terug naar de leerkracht. Niet om hem of haar terecht te wijzen, want de leerkracht kan niet alles zien, wel om het denkproces van de leerling op te starten: “Wat maakt dat jij maar 23 bladzijden las? Omdat je geen leuk boek kan kiezen?” Dan faciliteren, begeleiden we dat.'

'Taal, Nederlands en boeken zijn dus de grondbeginselen van de hernieuwde werking. Maar onze visie gaat verder dan een boek aanbieden of voorlezen. We vertrekken vanuit boeken om de wereld binnen te brengen en koppelen daar altijd zo veel mogelijk leergebieden aan vast. Zo hebben we ook een eigen bib voor wereldoriëntatie waarin leerlingen -naast de ICT-mogelijkheden- op onderzoek kunnen gaan. Een voorbeeld illustreert allicht nog het best hoe dat werkt: in de LIST-groep leest een leerling een boek over zeedieren. Hij stelt de vraag: “Zijn er haaien aan de Marokkaanse kust?” Mooie onderzoeksvraag, denken we dan. En wat blijkt? Er zitten kleine haaien, maar die bijten niet. Zo is alles gelinkt met elkaar, dat is ons onderwijs.'

Leerlingen lezen samen op de grond

De Beste Boekenjuf/meester van het jaar

De prijs voor de Beste Boekenjuf/meester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.

Beste Boekenjuf/meester is een initiatief van CANON Cultuurcel in samenwerking met Iedereen Leest en Vlaamse kinder- en jeugdboekenuitgevers.

 

Nomineer jouw kandidaat

Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via dit formulier.

Plan, do, check, act

'We houden van systemen die terugkomen, omdat we weten dat ze werken. Plan, do, check, act is onze mantra. Ook wat lezen betreft. Data zijn voor ons cruciaal, anders blijft het bij buikgevoel. We nemen twee keer per jaar AVI’s af. We hebben die gegevens nodig om te bevestigen dat wat we doen de leerlingen helpt. We tellen altijd af naar onze volgende AVI-afname en doen er alles aan dat leerlingen zich goed voelen op die momenten. En als ik dan alle gegevens ingeef en de resultaten zie! Zo fijn! Begin 2019 zaten nog heel wat leerlingen drie niveaus achter. Twee jaar later hebben we die achterstand volledig omgebogen. We hebben nu zelfs leerlingen die vijf niveaus boven hun AVI lezen.'

'De leesprogressie in het eerste leerjaar volgen we nog nauwgezetter. Zo zagen we in januari dat maar 45% van de leerlingen op niveau zat wat betreft letters en klanken. Dan hebben we dat heel intensief aangepakt: de zwak scorende leerlingen kregen elke dag 15 minuten opnieuw instructie in kleine groepjes en elke vrijdag werden de nieuwe data doorgegeven. Op vijf weken tijd hebben we die situatie omgebogen. Als een leerling iets niet kan, besteden we daar efkes heel veel tijd aan, vollenbak, elke dag een beetje. En als je resultaat van je aanpak ziet, dan werkt dat heel motiverend.'

'Ook voor de kleuters leggen we de lat hoog. We zijn daartoe verplicht omdat het Nederlands soms hun derde taal is, omdat ze door hun context weinig weten van de wereld en door corona soms nauwelijks van mama’s schoot afkwamen. Met boeken brengen we verwondering, interesses, informatie binnen. We triggeren hen in voorspellen, al is het nog geen te bereiken doel. We lezen het verhaal een week lang elke dag voor en onderzoeken er elke keer een ander facet van. Zo werken we aan betrokkenheid, focus, luisteren, blijven zitten. Sterke leerlingen uit de tweede kleuterklas gaan ook mee het verhaal faciliteren in K3. Leerlingen leren soms nog meer van elkaar dan van een leerkracht.'

'Niet goed begrijpend lezen heeft minder te maken met socio-economische achtergrond dan we denken.’

2 leerlingen lezen samen aan tafel

'Onze aanpak bewijst dat leesresultaten los staan van het socio-economische aspect. Niet goed begrijpend lezen heeft minder te maken met socio-economische achtergrond dan we denken.

Gisteren had ik nog een bijscholing over de PIRLS-resultaten. Daaruit bleek nog eens dat de houding ten opzichte van lezen het meest bepalend is. Minder dan socio-economische aspecten, minder dan een taalbad Nederlands buiten de school. Lezen is top, dat moeten onze gasten denken en dan gaan ze vooruit. Dan kunnen onze leerlingen doorstromen in de richting die ze willen. Chapeau aan de leerkrachten ook, want het is hier hard werken. Ik kan een gedreven kartrekker zijn, maar als zij het niet aanvaarden of er niet in geloven, dan had ik niet op deze bladzijden gestaan.'

In de boekenkast van meester Christophe

  • 'Mijn handen dansen, mijn mondje is een rondje' - Riet Wille
  • 'Dit is uil' - Libby Walden
  • 'Ik ben bij de dinosaurussen geweest' - Floor de Goede & Edward van de Vende
  • 'Grote boom is ziek' - Nathalie Slosse
  • 'De ergste juffen en meesters van de wereld' - David Walliams
  • 'De heksen' - Roald Dahl
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Veerle Vanbuel
Label
  • literatuur en leesmotivatie
School GO! BS De Telescoop
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
Thema
  • literatuur en leesmotivatie
  • taal(bevordering) en taalstimulatie
Sleutelcompetenties
  • Nederlands
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2020-2021

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →

Kunstkuur delend netwerk: Eerste ontmoetingssessie 2024

98 nieuwe Kunstkuren begonnen in september aan hun driejarige samenwerking. Dit eerste ontmoetingsmoment was bedoeld voor leerkrachten, directies, coördinatoren, beleidsmedewerkers en andere betrokkenen van scholen en academies die dan gestart zijn. Ook externe partners waarmee ze samenwerkten in...

Lees meer

Leerlingen ontdekken kunst via de schatten van de stad

Na tweeënhalf jaar Kunstkuur is de aangrenzende Academie Beeldende Kunsten, niet meer weg te denken uit de basisschool Het Groene Eilandje in Antwerpen Dam. Drie jaar lang neemt Goele van het dko er samen met de leerkrachten van het eerste, tweede en vierde leerjaar, twee uur per week, de muzische...

Lees meer
meisje met blauwe trui houdt haar rechterarm met gespreide vingers voor het gezicht

Straatfanfare met anderstalige nieuwkomers

In de Vrije Basisschool De Schatkist in Berchem zijn artistieke samenwerkingen een vaste waarde. Dit jaar werken de anderstalige nieuwkomers van de school, samen met Joana van vzw MOMO en wereldklas-leerkrachten Katrijn, Kevin en Karin, toe naar een Murga-straatfanfare tijdens de carnavalsoptocht in...

Lees meer
totaalbeeld publiek ouderen met 1 dansend kind vooraan

Dansen rond dementie

Geen twee doelgroepen zo ver uit elkaar als lagereschoolkinderen en ouderen met dementie. En toch. Leerkracht Els Wydaeghe van Vrije Basisschool De Gulleboom zag er wel een aardig dynamoPROJECT in. Geïnspireerd door het tv-programma Restaurant Misverstand zocht ze een samenwerking met Passerelle vzw...

arrow leftdans en beweging
Lees meer

Leerlingen geven hun persoonlijkheid weer in houtsneden door te reflecteren over hun zijn. Ook zo kan je werken aan de sleutelcompetentie Cultureel Bewustzijn.

Vijf weken lang gingen de leerlingen van het vierde jaar Humane Wetenschappen van het Sint-Lievenscollege voor het vak Kunstbeschouwing aan de slag met een abstractie van hun persoonlijkheid. Wie zijn ze geworden in al die tijd? Welke rimpelingen zijn reeds aan het oppervlak verschenen? En wie...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Nieuwsbericht dynamoPROJECT

De Vlaamse minister van Onderwijs heeft beslist om de subsidie dynamoPROJECT stop te zetten. Het is niet langer mogelijk...

Lees meer

Vragen over je lopende dynamoPROJECT

Scholen met lopende dynamoPROJECTen dienen uiterlijk 30 dagen na de in de aanvraag opgegeven einddatum een inhoudelijk...

Lees meer
Je ziet een meisje met lange haren. In haar handen houdt zij een aantal penselen vast die zij voor haar mond houdt.

Kunstkuur 2025: 93 nieuwe samenwerkingen

Op 1 september 2025 starten in Vlaanderen 93 nieuwe Kunstkuursamenwerkingen tussen een academie en een school uit het...

Lees meer

Gratis openbaar vervoer met dynamoOPWEG

Met dynamoOPWEG reist je klas volgens de bestaande dienstregeling gratis met de bus of tram van De Lijn naar culturele...

Lees meer
veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen

Om jullie nog beter te ondersteunen, maakten we een overzichtelijke pagina met antwoorden op vaak gestelde vragen.

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief elke drie weken in je mailbox verwachten.

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Gebruiksvoorwaarden
  • Privacyverklaring
  • Contact
  • Cookieverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs