Boekenmeester Frans | Ik betrek boeken bij zoveel mogelijk lessen en grijp iedere gelegenheid om het belang van het boek aan te tonen
Er was eens, niet zo heel lang geleden een dorp in de provincie Limburg, een meester die Frans heette en die omringd was door wel 35 juffen. Hij woonde in de Zuiderkempen in de schaduw van de steenkoolmijnen van Beringen. Dit klinkt een beetje als een sprookje, en geloof me sprookjes bestaan echt: meester Frans waakt als een echte koning met zijn scepter, over boek en pen, als boekenmeester van dienst in basisschool De Zevensprong in Ham.
Frans is van kindsbeen af drager van de boekenmicrobe, door zijn opleiding als leerkracht en daarna via een cursus in Gent bij de kinderboekenwerker heeft deze microbe zich alleen maar verder genesteld. Als je dan nog het geluk hebt om in een klaslokaal te mogen lesgeven dat vroeger altijd heeft dienst gedaan als dorpsbibliotheek hoeft het geen betoog dat de boekenspookjes hier ronddwalen en geesten van de vele verhalen hier mee de les lezen.
Meester Frans, voormalig Schepen van bibliotheekwezen in Ham, leest iedere ochtend een tiental minuutjes voor uit ‘het boek van de week’, een boek dat hij iedere week zorgvuldig uitzoekt en deelt met de leerlingen. Op vrijdagnamiddag kunnen ze het boek uitlenen of wordt het boek in het rek ‘boek van de week’ uitgestald. Soms laat hij de leerlingen zelf een boek promoten, ze moeten dan een boek aan iemand aanraden.
Wie is Frans Hoes?
School:
leerkracht 6de leerjaar op Basisschool De Zevensprong in Ham.
Laatste aankoop:
Doodgewoon, een poëziebundel van Bette Westera en Sylvia Weve
Kreeg de boekenmicrobe … 'Als kind verslond ik al alles in de plaatselijke bib, als leerkracht kwam er een serieuze ‘herstart’ na het volgen van de cursus Kinderboekenwerker in de Bibliotheekschool in Gent (1993) en mijn engagement bij LINC (leesbevorderingsorganisatie in Leuven) in 1995.'
Een kanjer van een bib
‘Niet alleen het rek met de boeken van de week krijgt een prominente plaats in ons leslokaal, maar wij hebben het ongelofelijke geluk dat onze klas groot genoeg is om een knusse leeshoek met bijhorende bib met honderden boeken te hebben. Regelmatig haal ik hier de ouwe koeien uit de spreekwoordelijke sloot en wijs deze resoluut door naar plekken waar ze nooit meer kunnen gelezen worden. Alleen het recente werk krijgt hier zijn plaats.
De bibliotheek is nogal ver verwijderd van de school. Iedere leerkracht krijgt voor de vakantie een grote koffer vol met boeken, waar hij het ganse volgende schooljaar kan over beschikken. Deze boeken zijn zorgvuldig uitgezocht per leerjaar door de educatieve medewerker van de bib. Als de boeken bij iedereen de revue zijn gepasseerd, kunnen ze zoveel inruilen of aanvullen met andere boeken als ze zelf willen. Deze manier van werken krijgt al in verschillende bibliotheken navolging.
‘Ik betrek boeken bij zoveel mogelijk lessen en grijp iedere gelegenheid om het belang van het boek aan te tonen’
Onze eigen kinderjury
‘Wij zitten met onze school in een leesjury ‘Lees 17’ (lees als: lees-een-zeven …lees eens even), een initiatief van de provincie Limburg dat een beetje gelijkaardig is aan de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen. De leerlingen mogen vrij intekenen en klassikaal beschikken ze dan over een vijftiental boeken die ze tussen oktober en mei lezen. Als ze een boek gelezen hebben, duiden ze dat op een leeskaart aan. De naam van het beste boek vullen zij in op dezelfde kaart met eventueel een klein fragment, dat ze leuk vonden. Dit hele project wordt afgesloten met een boekenbal.’
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Leescirkel
De mosterd om de leerlingen te motiveren haalde meester Frans bij twee schrijvers die iedere leesbevorderaar moet onthouden: Aidan Chambers en Daniel Pennac. Aidan legt aan de hand van een eenvoudige cirkel uit hoe je de leerlingen leeservaring kan aanreiken. Daniel Pennac geeft dan weer 10 onaantastbare rechten van een lezer. Als je weet dat op zijn nummer 1 ‘het recht om niet te lezen’ staat … roept dit boek natuurlijk om een verklaring en om gelezen te worden. ’Ik zou iedereen aanraden om dit boek eens door te nemen. Vooral in deze tijd waar kinderen bekogeld worden met sociale media en elektronische snufjes die de concurrentiestrijd met het boek aan het winnen zijn.’
‘Bij een auteurslezing zorg ik er voor dat de leerlingen in de ban zijn van de auteur. De betovering die hierdoor ontstaat is prachtig om zien’
Wie hangt er hier de clown uit
Frans probeert bij zoveel mogelijk lessen boeken te betrekken en hij laat geen gelegenheid voorbij gaan om het belang van het boek aan zijn leerlingen te tonen. Ook de Poëzieweek of de Jeugdboekenmaand die dit jaar in het thema van humor staat, laten ze niet ongezien voorbij gaan. Die dag leest een leerkracht, in clown verkleed, kaartjes met een mopje uit aan de leerlingen en wordt er een (grap)jas opgehangen waar leuke tekstjes en cartoons kunnen worden opgehangen.
Bib-bezoeken staan in de klas niet echt op het programma, maar als de plaatselijke bibliotheek auteurs naar zijn leeszaal haalt, zijn ze er natuurlijk als de kippen bij en gaan ze met de leerlingen luisteren. ‘We bereiden de leerlingen zo goed mogelijk voor op de auteur. Ik laat hen op voorhand kennis maken met zijn werk, lees er iets van voor, deel er wat boeken van uit.’ Kortom als ze naar de bib gaan zorgt Frans er voor dat ze in de ban zijn van die auteur. ‘De betovering die hierdoor ontstaat is prachtig om zien.’
Luisterpuntboeken
Iedere woensdagnamiddag trekt Frans naar de studio waar hij meewerkt om boeken in te lezen. Hij zit daar dan samen met een technicus en op een middag kunnen ze zo’n dertig bladzijden lezen en opnemen. In het zesde leerjaar zitten ze met een groot percentage dyslectici en met deze vorm van boeken brengen ze de leerlingen toch een stukje dichter bij boeiend leesvoer.