The Cosy Corner: een gezellige plek creëren met graffiti
Zes leerlingen van Centrum voor deeltijdse vorming Aura in Kortrijk doken in de wereld van de graffiti. Aura verhuist naar het voormalige Fatimaklooster van Heule. Begeleid door vzw De Stroate pakten de jongeren een van de nieuwe ruimten aan. ‘We kozen voor zwart op wit. Zo behouden we wat van de rust en sereniteit waar de site om vraagt.’
De nieuwe ruimten van Aura moeten multifuctioneel zijn. Ook de buurt mag er immers gebruik van maken. Leuk idee, maar de coaches en leerkrachten voelden toch de nood aan een gezellige, niet te klinische ruimte: een pauzelokaal of een plek om rustig een babbel te slaan.
Het moest iets ‘eigens’ worden. ‘Daarom wilden we de jongeren de ruimte naar hun hand laten zetten’, vertelt Aura-lesgever Maarten Busschaert. Vandaar het dynamoPROJECT ‘The Cosy Corner’. De samenwerking met sociaal-cultureel jongerencultuurcentrum De Stroate lag voor de hand: ‘We hebben eerder al een project met hen gedaan dat positief is verlopen. We dachten vanzelf weer aan hen.’
Meer dan wat spuiten
Na een kennismaking met begeleider Klaas Verschoore, kregen de jongeren een rondleiding in het Street Art Museum van De Stroate. ‘Daar hebben allerlei straatkunstenaars elk een eigen ruimte ingericht’, vertelt Maarten. Zo zagen ze meteen hoeveel soorten, stijlen en mogelijkheden er zijn.
‘Die eerste weken leerden we ook over de verschillende technieken die er bestaan’, vertelt Bram. ‘We mochten ze zelf uitproberen door met spuitbussen op panelen te spuiten. Klaas legde ook het verschil uit tussen legaal en illegaal spuiten, en de consequenties die het allemaal kan hebben. Ik zie mezelf nog geen graffitikunstenaar worden, maar tekenen vind ik chic, dus misschien doe ik er later nog iets mee als hobby.’
‘De leerlingen werkten aan één eindresultaat. Zo leerden ze brainstormen, naar elkaar luisteren en inpikken en voortbouwen op wat de anderen zeiden. Dat was erg waardevol.’
Beelden bij woorden
De jongeren zochten naar woorden die ze met Aura associëren. Ze kozen de beste en meest positieve eruit en plaatsten er beelden bij. ‘Ik ga een plant tekenen bij het woord ‘groeien’. Ik heb zo’n positief woord gekozen omdat ik zelf zo positief ben’, zegt Jarne met een ironisch lachje. De andere woorden worden ‘kans’, ‘talent’ en ‘traject’. Er komen een bril bij, een auto en een rechtopstaand skateboard met een Mariafiguur erop. ‘Dat past mooi bij het klooster, niet?’
Klaas staat voor de grootste witte muur in het lokaal. ‘Waar zetten we wat? ‘Groeien’ bijvoorbeeld: hoort dat beneden? Of zetten we het beter halverwege, zodat je ermee aantoont dat je al een beetje gegroeid bent? Zoiets heet compositie.’
Luisteren, inpikken en voortbouwen op elkaar
De voeling die Klaas meteen met de jongeren had, vindt Maarten een meerwaarde. ‘De leerlingen herkenden zich in hem, bijvoorbeeld wanneer hij vertelde over zijn eigen schooldagen, waar die bij hem zijn misgelopen en hoe hij zich herpakt heeft.’
Ook hebben de leerlingen – bewust dan wel onbewust – groepsdynamiek ervaren. ‘Hier werkten de jongeren samen aan één eindresultaat. Zo leerden ze brainstormen, naar elkaar luisteren en inpikken en voortbouwen op wat de anderen zeiden. Zo ontstond er stilaan vertrouwen. Dat was waardevol: in de loop van het traject zag je de groep verscheidene keren open, weer dicht en weer open gaan.’
Angst voor de witte muur
De gekozen tekeningen werden op de muur geprojecteerd, zodat de jongeren de contouren met dikke, zwarte alcoholstiften konden natekenen. ‘Die projectors zijn wel interessant’, vindt Bram. ‘Je hoeft niet zomaar alles uit de vrije hand te kunnen tekenen, maar krijgt toch een goed resultaat. Dat zwart op die witte muren vind ik ook mooi. Ik kijk ernaar uit om het te zien als het af is.’
Even staan de jongeren wat te draaien voor de witte muren. Wie durft de eerste lijn te zetten? Klaas haalt zijn schouders op: ‘Ze zijn wat bang voor de witte muur. Maar dat is zoals het leven hè: je moet de eerste stap durven te zetten, anders zal er nooit wat gebeuren.’
Tips van Maarten
- Geef leerlingen verantwoordelijkheid en vertrouwen. The Cosy Corner blijft, dus het resultaat moest goed zijn en passen bij de oude kloostersite. Het is goed om jongeren dat soort verantwoordelijkheid en vertrouwen te kunnen geven.
- Luister, geef kansen, sta open voor wat jongeren kunnen en graag doen. Als je in gesprek gaat met de jongeren, observeert en luistert, vind je altijd wel een klik om ze mee te krijgen in je verhaal.
Versterk cultureel bewustzijn in de klas.
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- In het Street Art Museum van de Stroate keken de jongeren naar het werk van verschillende types straatkunstenaars.
- De jongeren bekijken verschillende soorten lettertypen om te beslissen welke ze zelf willen gebruiken.
verbeelden
- Op bezoek in De Stroate proberen de jongeren verscheidene graffiti-technieken uit. Ze kiezen er tot slot voor om hun eigen naam of een woord te ‘taggen’ of een ventje te tekenen of spuiten.
conceptualiseren
- Iemand associeert bij Aura het woord ‘tijd’. Hoe kun je ‘tijd’ in beeld brengen? Bijvoorbeeld door een klok of wekker te tekenen.
analyseren
- Een van de jongeren wil dolgraag een tekening van een skateboard op de muur aanbrengen. Hoe past dat skateboard in het concept? Een brainstorm levert oplossingen als: ‘Mijn leven loopt op wieltjes. Ik duw mijn skateboard zelf voort, ik kies zelf mijn richting.’
- Op basis van eigen ervaringen zoeken de leerlingen een sluitend verhaal bij de tekeningen die ze gekozen hebben. Wat kan deze tekening voor hen betekenen? ‘Ik vind die bril tof’, zegt Joyce. De groep brainstormt: blik vooruit, inzien wat je talent is, een andere bril is een andere blik …
Dragers
lichaam
- Tijdens brainstormsessies leren de jongeren niet enkel te luisteren naar elkaar en op elkaars argumenten in te pikken. Ze nemen ook elkaars lichaamstaal mee in het proces.
voorwerpen
- De jongeren leren omgaan met verschillende materialen zoals dikke stiften, druipende stiften, spuitbussen enzovoort.
taal
- De jongeren leren in de loop van het proces nieuwe termen zoals ‘concept’, ‘diepte’, ‘contrast’ en ‘compositie’.
Grafische tekens
- De jongeren leren wat ‘taggen’ is, en hoe ze met verschillende technieken van een woord richting tekening kunnen evolueren.