De wereld in een remix

Tom Goris (MUS-E): ‘Vanuit de school kreeg kunstenaarsplatform MUS-E een vraag naar een artistieke interventie met bijzondere aandacht voor multimedia en beeldende kunsten. Wij dachten meteen aan Sophie Vanhomwegen.’ Sophie (°1988) studeerde Beeldende Kunsten aan het KASK in Gent en doorliep daarna een postgraduaat in Sint-Lukas Brussel, specifiek rond transmedia. Haar werk bestaat vooral uit collages, film en audiovisuele installaties.

Afterimage

Tom: ‘Sophie was ook eerder actief op de school voor een project van MUS-E, dus die continuïteit was mooi meegenomen. Het is fijn als er al een vertrouwensband is met de school. Als extra troef liep er dit najaar een tentoonstelling met haar werk, ‘Afterimage’, op wandelafstand van De Kleurdoos.’

Het eerste wapenfeit van dit traject was dan ook een bezoek aan de galerij waar Sophie haar kunstwerken op dat moment geëxposeerd waren.  Sophie: ‘Het was niet ver wandelen en zo leerden ze mijn werk kennen. De kinderen hadden allerlei vragen en opmerkingen: hoeveel kost een kunstwerk? Verkoop je veel kunstwerken? Je vraagt wel veel geld voor zo een klein werk -  ik ga later ook kunstenaar worden … Kan dat?’. De eerste sessie sloten ze af in de Centrale, het centrum voor hedendaagse kunst van de Stad Brussel.

Mediawijs

Sophie: ‘Ik bedacht het project ‘Denkbeelden’, vanuit mijn eigen kunst. Ik werk met beelden uit magazines en maak daar collages en video-montages mee. Ik vertrek dus uit beelden die mij beïnvloeden en geef ze andere betekenissen. Ik had het idee dat de kinderen hetzelfde konden doen: intuïtief naar beelden zoeken die hen iets doen. Sommige beelden storen of shockeren, anderen zijn gewoon leuk. Hun keuzes laten iets zien over hun leefwereld. In een tweede fase gebruiken ze hun fantasie om collages te maken. Door beelden te combineren creëer je nieuwe beelden en zie je wat mogelijk is. Er ontstaan nieuwe verhalen. Collages helpen je om kritisch te blijven tegenover het bombardement van beelden dat ons elke dag overspoelt - die kritische zin wil ik ook een beetje meegeven.

Mediawijsheid is zo belangrijk in deze tijden: leren over privacy, leren over machtige merken en multinationals … Dit is een manier om om te gaan met de manipulatieve aard van die beelden: je gaat zélf beelden manipuleren, op een speelse manier. Ik ‘leer’ niets aan, het is een samenwerking.’ Tom bevestigt: ‘Onze projecten moeten altijd passen binnen de visie van de school, maar anderzijds is het ook belangrijk dat de kunstenaar vrij is om vanuit zijn of haar praktijk te vertrekken. Het zijn geen klassieke ‘lessen’, het is een co-creatieproces.’

De leerlingen kregen dit schooljaar acht workshops van Sophie, binnen het vakgebied muzische vormgeving. Hanne Geutjens (Brede School): ‘We willen kinderen en jongeren competenties laten verwerven in onderlinge samenhang en binnen een concrete maatschappelijke context. De leerlingen leren kunstenaars kennen, nieuwe kunstvormen en nieuwe technieken. Ook voor de leerkrachten is het interessant om nieuwe methodieken, organisaties en lokale partners te leren kennen.’

Naschoolse trajecten

Dit traject bleef niet enkel binnen de schoolmuren. Tom: ‘Het was een suggestie van Mus-E om ook naschoolse ateliers te organiseren en die te verankeren binnen de Brede School-werking. We vinden het een sterk verhaal om kunstenaars zowel op school als buiten de schooluren te laten werken met de leerlingen.’

Het naschoolse traject vindt plaats in de Centrale, een interessante lokale partner, en valt buiten ons dynamoPROJECT. Alle kinderen kregen de mogelijkheid om naschools verder te werken aan het traject. Dit was volledig gratis en vrijblijvend. Op die manier kregen ze de kans om verder te werken als ze dit graag deden. Sophie: ‘Het is een soort vervolg. Wat de kinderen hier leren, zetten ze verder in het atelier. Daaruit is het idee gegroeid om daar een toonmoment te organiseren.’ De Centrale opende de deuren voor ouders en medeleerlingen, en de kinderen speelden enthousiast voor gids.

In een laatste stap brachten de leerlingen hun collage tot leven met stop motion: ook die filmpjes maakten ze in kleine groepjes waar ze verder met elkaar leerden samenwerken, onderhandelen en meningen uitwisselen. Sophie: ‘Sommige leerkrachten zetten zich schrap als het woord ‘groepswerk’ valt: ze zijn bang dat het dan snel te chaotisch wordt. Maar door in groepjes te werken beïnvloeden de kinderen elkaar en geven ze elkaar goede ideeën.’

Tips van de leerkrachten

• Leerkrachten die actief meedoen tijdens de ateliers kunnen niet alleen proeven van nieuwe methodes, maar leren hun leerlingen vaak ook op een nieuwe manier kennen. Ze kijken met een frisse blik naar hun eigen klas.
• Wees niet bang van groepswerk. Je kan zelf de groepen samenstellen en duidelijke afspraken te maken, om te zorgen dat de concentratie blijft.
• Wees niet bang om kinderen met technologie aan de slag te laten gaan: vaak kennen ze al veel meer van fotografie en computerprogramma’s dan je denkt.
• Sluit af met een toonmoment, waarop ook de ouders welkom zijn.
• Een goede samenwerking en een vlotte communicatie met de partner is belangrijk. Een tussentijdse evaluatie kan het project nog beter maken.