Deze OKAN-leerlingen brengen zelfgeschreven poëzie in beeld

Een OKAN-klas van het GO! technisch atheneum Brugge ging aan de slag met poëzie en beeld. Begeleid door twee dichters en een illustrator associeerden en verzonnen ze erop los. De uiteindelijke resultaten kwamen op een tentoonstelling in de bib te hangen, te bewonderen door heel de stad.

Leerlingen en leerkrachten poseren trots met zelfgeschreven gedichten

Het projectvoorstel kwam van de Brugse bib. Marilyne Watteeuw en Sofie Desmet staan daar in voor de scholenwerking. Los van elkaar kregen ze het idee om eens helemaal out-of-the-box over nieuwe workshops rond poëzie na te denken. ‘We voelden ons wat vastroesten in onze klassieke scholenwerking en wilden onszelf eens stevig uitdagen’, legt Marilyne uit. Inspiratie vonden ze onder meer op Cultuurkuur. ‘Gewoonlijk zetten wij workshops op die voor iedereen toegankelijk zijn. Nu hebben we iets heel waardevols gedaan voor een kleine groep leerlingen. Het was een erg vernieuwende insteek voor ons.’

Enthousiasme

Via het Poëziecentrum kwamen Sophie en Marilyne bij Proza-K terecht, een Antwerps collectief dat poëzie dichter bij het volk wil brengen. Illustrator Viktoir maakte de ploeg compleet. Met het kraakverse concept voor Poëzie in beeld onder de arm, stapten ze naar het KTA Brugge, een school waarmee ze de banden graag wilden aanhalen, omdat ze wisten hoe belangrijk ze creatieve projecten vindt. Vanaf dan ontspon zich een mooie wisselwerking tussen alle betrokken partijen. ‘Het was heel fijn om het enthousiasme van de leerkrachten en leerlingen mee te maken. Het project werd uiteindelijk door heel de school gedragen: er kwamen spontaan ideeën bij om er andere vakken en opdrachten bij te betrekken’, vertelt Sofie.

Leerling staat op stoel tijdens poëzie-opdracht

Tips van de leerkrachten:

Zoek een echt betrokken partner. Er was veel enthousiasme voor dit project, zowel bij de school, de kunstenaars als de bib. We kenden elkaars verwachtingen en speelden op elkaar in. Dat is echt wel nodig en maakt het erg leuk om samen te werken.
Focus niet te hard op het eindproduct. Een mooi eindresultaat is waardevol, maar het proces ernaartoe is belangrijker. Een en ander is anders gelopen dan ik vooraf in mijn hoofd had, maar achteraf gezien was dat net goed: het project ontwikkelde zich spontaan vanuit wat zich tijdens de workshops aandiende.
Maak volop gebruik van de mogelijkheden. Dankzij de ondersteuning kun je professionals betrekken bij je project. Het zorgt er ook voor dat je netwerk veel vlotter tot stand komt. Het is een enorme katalysator waar je nadien nog de vruchten van plukt.
Kom naar buiten met je project. Hoewel het proces vooropstaat, was het toch ook erg waardevol dat de leerlingen hun werk in de bib konden presenteren. Het maakte hen trots te zien dat er aandacht was voor wat ze hadden gemaakt.
Neem genoeg tijd. Dat is een van de voornaamste dingen die we meenemen voor de toekomst: een volgende keer zouden we er graag meer tijd voor uittrekken. Met onze OKAN-klassen hebben we ook de flexibiliteit om dat te doen

Anders Nederlands leren

De poëzieworkshops vonden plaats op school. Aan de hand van woordspelletjes en associaties leerden de OKAN-leerlingen wat speelser om te gaan met het Nederlands. Van woorden maakten ze zinnen en uiteindelijk kwamen ze tot een gedicht. Met hun mooie woorden in hun rugzak verhuisden ze voor de illustratieworkshops naar de bib, waar ze hun werk onder begeleiding van kunstenaar Viktoir creatief vormgaven, klaar voor een heuse tentoonstelling.

Wanneer we polsen naar de grootste voordelen van het project, volgt een onstuitbare opsomming. De connectie met de bib om leerlingen te tonen dat er helemaal geen drempel hoeft te zijn om bij boeken te komen is er één. ‘Dat de leerlingen heel nauw in aanraking komen met poëzie is ook een meerwaarde’, vindt OKAN-leerkracht Liesje De Clercq. ‘Veel van onze leerlingen komen uit culturen waar poëzie veel meer ingebakken zit dan bij ons. En in onze klassen zijn we sowieso erg gefocust op functionele taal. Door met poëzie bezig te zijn, leren ze ook hoe ze met taal kunnen spelen: zo pikken ze op een totaal andere manier woordenschat op.’

Leerlingen schrijven samen poëzie met de hulp van kernwoorden op grote bladen

'Door met poëzie bezig te zijn, leren de leerlingen hoe ze met taal kunnen spelen: zo pikken ze op een totaal andere manier woordenschat op.'

OKAN-leerkracht Liesje De Clercq

Over de drempel

De leerkracht Taaltaak knoopte een spreekopdracht aan het project vast, die de leerlingen meteen in de volle praktijk konden brengen. ‘Op de persconferentie waren er toch twee meisjes die het aangedurfd hebben om het publiek toe te spreken’, zegt Liesje. ‘Het was een heel grote drempel die ze overwonnen hebben', voegt Marilyne toe. 'Ik vond dat straf. Het leek me ook belangrijk voor ze om mee te maken dat de schepen van Cultuur en een aantal journalisten aandachtig naar hun verhaal stonden te luisteren.’

Na de officiële afloop krijgt het project nog een fijn staartje. Het tentoonstellingsmateriaal krijgt een plek op school en naar aanleiding van de Poëzieweek zullen alle klassen de kans krijgen om rond poëzie te werken. 'Al die resultaten voegen we bij de resultaten van Poëzie in beeld tot één grote poëziebundel voor en door de hele school’, zegt Liesje.

Wil jij ook samenwerken met een bibliotheek in jouw klas? Dat kan!

De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
Ontdek de kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
Op zoek naar inspirerende voorbeelden van andere scholen? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.

Versterk cultureel bewustzijn in de klas.

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.

Culturele vaardigheden

waarnemen

De leerlingen kijken en luisteren naar voorbeelden van hoe breed poëzie kan zijn: er passeren filmpjes van het wereldkampioenschap slam poetry, maar evengoed van een rapper als Tupac. ‘Die vormen zijn voor leerlingen herkenbaar en ze breken hun idee van wat poëzie is helemaal open.’

verbeelden

Er liggen papieren met allerlei eenvoudige pictogrammen op de grond: een bril, een masker, een aap, eendjes voeren… Om de beurt kiezen de leerlingen een pictogram en proberen het uit te beelden. De anderen raden om welk pictogram het gaat.
Wanneer de gedichten klaar zijn, illustreren de leerlingen hun teksten onder begeleiding van illustrator Viktoir. Ze gaan aan de slag met tekening en collage.

conceptualiseren

Wat is een stoel? Welke andere woorden associeer je ermee? Welke andere betekenissen kan het woord hebben? (Stoel, stoelen, stoelen op…). De leerlingen spelen met woorden en betekenissen.
Na het spelen met woorden proberen de leerlingen de woorden te combineren tot een zinnig/mooi klinkend/verrassend geheel. Stilaan ontstaan er zinnen, en vervolgens een gedicht.

analyseren

Wat is poëzie? De leerlingen vertellen wat het begrip bij hen oproept. Ze doen die oefening bij het begin van het traject, en helemaal op het eind nog een keer. Op welke manier is hun beeld op poëzie veranderd?