Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Een boom van een project

Een boom van een project

De leerlingen van de derde graad van GBS Poelbos in Jette wilden het schoolsymbool - een boom - een vaste en zichtbare plaats geven. Niet gewoon als tekening, maar mét QR-codes erin verwerkt! Twee externe partners - een kunstenaar en een filmexpert - hielpen hun idee om te zetten naar een concreet resultaat.

De leerlingenraad van GBS Poelbos in Jette lanceerde een ambitieus idee: het schoolsymbool op een goed zichtbare plaats afbeelden, niet gewoon als tekening, maar met QR-codes erin verwerkt. Achter elke code gaat een ludiek filmpje schuil dat de stijl en aanpak van de school - vervat in vijf pedagogische pijlers - in de verf zet. ‘Een muurschildering pimpen met QR-codes die naar zelfgemaakte filmpjes verwijzen, werkt goed bij leerlingen van deze leeftijd’, zegt juf Sarah.

Om het project voor elkaar te krijgen werden twee externe partners aangetrokken: kunstenaar Rik Potoms van Studio Entropica maakte samen met de leerlingen van het zesde leerjaar het ontwerp van de boom. Harm Dens van JEF vzw ging met de leerlingen van het vijfde leerjaar aan de slag om de filmpjes te bedenken en te maken.

‘Het binnenbrengen van externe partners is verfrissend voor de leerlingen én de leerkrachten. Zij brengen vanuit hun ervaring en skills nieuwe ideeën binnen en dat werkt dynamiserend.’

Sarah Bourgeois - muzische leerkracht

En ... actie!

Het traject verliep in verschillende stappen. De leerlingen van het vijfde leerjaar leerden dat elk filmpje - hoe kort ook - begint met een scenario. Daarna casten ze acteurs voor elke rol en bedachten ze vanuit welk standpunt elke scène het best tot zijn recht kwam.

‘In totaal maakten we 5 filmpjes’, vertelt Harm. ‘Tijdens een eerste workshop gingen de leerlingen spelenderwijs aan de slag met de basis van film. Wat is het verschil tussen shots en scènes? Wat is het effect van bepaalde camerastandpunten? Welke trucjes gebruiken filmmakers om bepaalde effecten te creëren …

In de klas werkten de leerlingen daarna in groepjes een scenario en een storyboard uit. Om de leerkrachten daarbij te assisteren maakte ik een lesmap waarin ik de theorie van het scenarioschrijven en storyboarden koppelde aan een aantal praktijkoefeningen. Met opdrachten werd de inhoud van de filmpjes in goede banen geleid.

Bij het volgende ontmoetingsmoment begeleidde ik de groepjes leerlingen bij het omzetten van hun plannen in een concrete reeks opnames’.

‘De leerlingen die de filmpjes maakten, weten nu veel beter hoe een film in elkaar zit. Ze kijken bewuster en begrijpen dat variatie loont. Harm was goed voorbereid en de kinderen hingen aan zijn lippen’.

Sarah Bourgeois - muzische leerkracht

Blanco blad

De leerlingen van het zesde leerjaar begonnen met een wandeling doorheen Brussel, waarbij ze verschillende types muurschilderingen bewonderden en bestudeerden. Later toonde kunstenaar Rik Potoms hen hoe je als tekenaar of kunstenaar tekent vanuit je waarneming.

‘Tekenen is iets dat veel mensen - jong en oud - intimideert’, zegt Rik. ‘Zeker wanneer je hen vraagt om iets echt, zoals een boom op de speelplaats, op papier te zetten. Ik vind het belangrijk om aan te tonen dat aangeboren talent minder belangrijk is dan goesting en discipline. Tegelijk probeerde ik hen zo veel mogelijk bij te brengen over kleur en compositie’.

‘De leerlingen snappen nu dat een mooie muurschildering niet zomaar uit de losse pols verschijnt, maar stapje per stapje tot stand komt.’

Sarah Bourgeois - muzische leerkracht

Tips van juf Sarah

  • Hou rekening met de grootte van je groep. Kleine groepjes die intensief begeleid worden kunnen andere soorten opdrachten aan dan een grote groep met maar 1 of 2 begeleiders.
  • Schat je tijd realistisch in. Op een halve dag kan je leerlingen perfect kennis laten maken met een bepaalde techniek of een kunstvorm. Een volledig artistiek parcours waarin ze hun eigen skills geleidelijk aan bijschaven heeft meer tijd nodig.
  • Zorg voor een plan b. Toen de gemeente heel laat aangaf dat ze geen toestemming zouden geven om de muurschildering te plaatsen waar we die oorspronkelijk wilden, was dat best vervelend. We besloten om houten panelen te beschilderen en deze te bevestigen aan de terrasleuningen van het gebouw.
  • Ondersteun je externe partner intensief. Als leerkracht ken je de context van de school het best: je weet hoe je leerlingen in elkaar zitten en wat ze nodig hebben om iets onder de knie te krijgen. Die pedagogische expertise helpt om het artistieke luik maximaal tot z’n recht te laten komen.
  • Duik als leerkracht zelf mee in het project. Neem ook een potlood vast en neem deel aan de opdrachten van de leerlingen. Zo leer je zelf ook bij en zal je het later vlugger zelf toepassen in je lessen.

Culturele vaardigheden en dragers

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • Rik bracht een stapel boeken mee met illustraties van bomen. Zo konden de leerlingen zien dat je eenzelfde gegeven op eindeloos veel manieren kan weergeven terwijl het toch altijd duidelijk ‘een boom’ blijft. De ene tekenaar werkt heel gedetailleerd, de andere maakt er iets veel abstracter van. De aandacht werd gevestigd op schaduwen, middentonen en lichte tonen en op het verschil tussen de algemene vorm en kleine details. Hoe valt het licht?

verbeelden

  • Een tekening is geen foto, en dat hoeft ook niet. Elk blaadje op papier zetten is een onmogelijk taak. De leerlingen werden gestimuleerd om het beeld van een boom te transformeren naar iets dat wel haalbaar is. Wat zijn de belangrijkste omtrekken? Kan je een groep blaadjes weergeven met een enkele lijn? Op welke verschillende manieren kunnen we onze blik richten? Hoe bouw je een tekening op?

conceptualiseren

  • Om een idee om te zetten naar een storyboard en een scenario - in groep - was het belangrijk dat de leerlingen accuraat beschreven wat hun visie was. Het groepswerk gaf hen de kans om hun ideeën te communiceren, elkaars input te becommentariëren en na elke take te formuleren wat volgens hen beter kon.

analyseren

  • Door andere filmpjes te bestuderen en te analyseren, begrepen de kinderen veel beter wat het effect is van een bepaald perspectief of van beeldgrootte. Een close-up komt helemaal anders over op een kijker, dan een beeld waarin mensen een speldenknop groot zijn. Ook een actie filmen - zoals een sprong of een val - doe je niet eender hoe. Door je standpunt en je timing goed te kiezen, zorg je ervoor dat je kijkers het gevoel krijgen dat ze midden in de actie staan.

Dragers

lichaam

  • Tekenen doe je niet enkel met je handen. Hoe positioneer je je lichaam ten opzichte van wat je aan het afbeelden bent? Kan je door je bewust te worden van je ademhaling anders opstellen? Hoe kan je je opwarmen voor je start? Allemaal belangrijke factoren.

voorwerpen

  • Om te tekenen en te schetsen kan je allerlei materialen gebruiken. Potloden, waskrijtjes en spuitbussen kwamen op tafel. De spuitbussen bevatten lak op waterbasis - milieuvriendelijker, geurlozer en niet schadelijk voor mens of dier.

taal

  • Film heeft een heel eigen terminologie. Denk maar aan ‘kikkerperspectief’, ‘long shot’ of een ‘over shoulder’, waarbij je iemand volgt op de rug en zo met de camera als het ware meekijkt met het personage. De leerlingen hebben nu een heel arsenaal filmtaal onder de knie.

Grafische tekens

  • QR-codes zijn tweedimensionale streepjescodes, die ontwikkeld werden in de jaren negentig. QR staat voor ‘quick response’: het idee is dat je met een snelle scan kan blootleggen wat er achter de code zit. Door deze codes te verwerken in de afgebeelde boom, maken deze hedendaagse, abstracte tekens ook deel uit van het totale visuele plaatje.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Sofie Rycken
School GBS Poelbos
Organisaties JEF
Rik Potoms
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
  • Gewoon basisonderwijs (lager en kleuter)
Thema
  • beeld
  • film en fotografie
  • mediawijsheid
  • speelplaats
Sleutelcompetenties
  • Cultureel bewustzijn
  • Digitale competenties
  • Sociaal-relationele competenties
  • Burgerschap
  • Zelfbewustzijn
Schooljaar 2018-2019
Projectverantwoordelijke Sarah Bourgeois, muzische leerkracht

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling werkt aan muzieknummer op iPad

Songs & Beats leren BuSo-leerlingen plannen en samenwerken

Muziek, dat was het onderwerp waar de leerlingen van Sint-Gregorius in Gentbrugge vooral rond wilden bijleren in hun keuzemodule. De school zag hierin een uitgelezen kans om te werken rond planning en samenwerking: twee vaardigheden die niet evident zijn voor leerlingen met ASS. Samen met Tim Wuyts...

Lees meer
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Mensen zitten in vergadering

Kom op SPREEK(k)uur!

Heb je een vraag over een (toekomstig) dynamoPROJECT of zoek je een kritisch klankbord voor je creatief project op...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs