(er) schoon genoeg (van hebben)

‘Wie zie ik wanneer ik in de spiegel kijk?’ ‘Ben ik wel schoon genoeg?’ Zeker durven zijn over jezelf en over je eigen lichaam, het is niet vanzelfsprekend. Vijftien leerlingen van het vijfde jaar Gezondheids- en Welzijnswetenschappen van de Sint-Laurensscholen in Zelzate gingen aan de slag met het boek Dik. Lelijk. Wijf. van journaliste Anke Wauters en werkten activiteiten rond zelfbeeld uit voor kinderen uit de lagere school. ‘Onze leerlingen bereiden zich voor op een toekomst in de sociale sector en wie anderen wil helpen, moet ook zichzelf kunnen zijn’, vertelt Marleen Thienpond, leerkracht Nederlands.

Het boek Dik. Lelijk. Wijf. van Anke Wauters is een openhartige getuigenis over nageroepen worden in het zwembad, twijfels in het pashokje en een negatief zelfbeeld tot gevolg. ‘Het thema sluit perfect aan bij Gezondheids- en Welzijnswetenschappen’, zegt Marleen. ‘De leerlingen lazen verschillende essays uit het boek en raakten meteen in de ban van het emotionele relaas.’ Het verhaal van Anke is dan ook herkenbaar. Ook zij worden wel eens geconfronteerd met harde woorden.

Filosoferen over schoonheid

Dik. Lelijk. Wijf. roept heel wat filosofische vragen op. Op een speelse manier maakten de leerlingen tijdens de lessen Nederlands kennis met wat filosofie eigenlijk is. ‘Ik dacht dat filosoferen gewoon nadenken was over moeilijke vragen, maar er schuilt veel meer achter’, zegt Lizzy. ‘Soms heb je wel een duidelijk idee in je hoofd, maar dat onder woorden brengen, is een andere zaak.’ Ze kropen in de huid van beroemde filosofen zoals Plato, Kant en Descartes en legden elkaar het vuur aan de schenen. Nadien formuleerden de jongeren zelf uitdagende vragen vanuit het boek, zoals: ‘Wat is dik zijn?’, ‘Kan schoonheid ook een wapen zijn?’ en ‘Hou je meer van iemand die ook mooi is?’.

Van boek tot stop-motion

‘De ontmoeting met de auteur was meer een gesprek dan een interview’, licht Lizzy toe. ‘Zij stelde ons ook rake vragen waarover ik daarna nog verder nadacht.’ De schrijfster liet een diepe indruk na. ‘Ik vond het hoopgevend om te zien hoe iemand die zo onzeker is, zo kan evolueren’, vertelt Marleen. Enkele leerlingen lieten zich nadien zelfs inspireren tot het schrijven van een blog.

Na het gesprek brachten de leerlingen tijdens een workshop met Mediaraven vzw het boek tot leven in stop-motionfilmpjes. De jongeren lieten hun creativiteit de vrije loop met lego en tekstballonnen. ‘We maakten eerst een storyboard om ons filmpje vorm te geven’, zegt Chloë, ‘maar we zetten het verhaal naar onze eigen hand. Anke mocht gerust wat stoerder zijn.’

‘k zag 2 beren

Als kers op de taart kregen de jongeren de kans om hun ervaringen over te brengen op twee klassen van het 6^de leerjaar. ‘Onder onze leerlingen is alles nog bespreekbaar’, vertelt juf Lieke van de basisschool. ‘Ze kennen elkaar goed, ook elkaars gebreken. Volgend jaar gaan ze naar de ‘grote’ school en daar is misschien niet alles zo vanzelfsprekend. We vinden het belangrijk om hen hiervan bewust te maken, zodat ze ook weerbaar zijn.’

De leerlingen van het 6^de leerjaar bezochten de tentoonstelling 'k zag 2 beren in De wereld van Kina, een project van Sensoa dat kinderen op een speelse manier binnenleidt in de wereld van seksualiteit. ‘Het project Schoon genoeg is voor onze leerlingen de perfecte aanzet om ook in de klas te werken rond seksuele vorming’, zegt juf Lieke.

Over de streep

De spelvoormiddag bestond uit twee activiteiten: actieve buitenspelen en een rustige bezinning. Na een korte intro verdeelden de vijfdejaars de kinderen in twee groepen. Op de speelplaats speelden de leerlingen geblinddoekt ‘over de streep’. Bij elke stelling die op hen van toepassing was, mochten de kinderen een stap naar voren zetten. Gevoelige thema’s zoals pesten en je goed voelen in de klas werden niet geschuwd.

In de bezinningsruimte zat iedereen knus bij elkaar. Iedereen kreeg drie gekleurde kaartjes. Wie bij de stellingen een rood kaartje opstak, wilde liever niet antwoorden op de vraag. Bij een groen kaartje was je zeker van je antwoord en bij een paars kaartje wilde je nog even nadenken. Na elke stelling gaande van ‘Ga je graag naar de kapper?’ tot ‘Kijk je graag in de spiegel?’ gingen de vijfdejaars in dialoog met de leerlingen. Nadien kleefden de leerlingen stickers op een deel van elkaars lichaam dat ze mooi vonden. ‘Zo kreeg iemand die aangaf dat hij onzeker was over zijn bril, net daar een sticker gekleefd’, legt Rune uit.

Schoon genoeg

‘Ik hoop dat de leerlingen dit project zullen meenemen in hun verdere leven’, zegt Marleen. De jongeren gaan deze ervaring in elk geval niet gauw vergeten. ‘Dit project heeft me geholpen om negatieve reacties te leren loslaten’, vertelt Marthe. Zij hebben duidelijk schoon genoeg van al die vooroordelen.

Tips van Marleen

Kies een boek dat aansluit bij de leefwereld van de jongeren. Dompel de jongeren onder in het thema en laat hen zichzelf en elkaar in vraag stellen.
Nodig de auteur uit op school, zodat de leerlingen in dialoog kunnen treden en hun ervaringen kunnen uitwisselen.
Trek voldoende tijd uit voor het project. Zo gaat het thema echt leven bij de jongeren en kunnen leuke ideeën vorm krijgen.
Werk naar een activiteit toe op maat van de leerlingen uit de basisschool.