Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Europe in Change | STEM in dienst van grootse kunst

Europe in Change | STEM in dienst van grootse kunst

Voeg bij STEM de A van Arts, en je krijgt STEAM. In de praktijk staat de A vaak dan ten dienste van techniek en wetenschap. Het VTI in Veurne deed het net andersom. Kunst werd het uitgangspunt en STEM kreeg een dienende rol. Samen met 5 andere Europese scholen en kunstenaar Francesco Fransera bouwden ze een architecturale installatie die de Europese samenwerking belichaamt.

Leerling last aan de lasconstructie. Hij draagt een helm en veiligheidskledij.

Wie het eindresultaat in kasteeldomein Batenborch in Vilvoorde ziet, staat paf van de ingenieuze lasconstructie. Achter elke lasnaad zit een verhaal, een opgelost probleem of een fijne samenwerking. Dit kunstwerk is dan ook meer dan de realisatie van een doordeweeks klasproject. Het maakt deel uit van ‘Europe in Change’, een driejarige Europese samenwerking tussen 6 scholen in het kader van een Erasmus+ project. dynamoPROJECT ondersteunde mee.

Europe in Change

Een ontmoeting tussen de 6 partnerscholen waarbij kunstenaar en architect Francesco Fransera zijn werk voorstelde, was het startsein. Lut Hoornaert, leerkracht wiskunde en coördinator van de Europese projecten in het VTI, vertelt: ‘We brainstormden over hoe we ‘Europe in Change’ konden verbeelden.

De keuze viel op een koepel die Europa voorstelt. Die wordt geflankeerd door 28 maskers die zowel naar binnen, naar de EU toe, als naar buiten, naar de rest van de wereld, kijken. Elk masker staat voor een lidstaat van de EU en vertelt het verhaal van een Europeaan, wonend in het ene Europese land en geboren in een ander Europees land. Op de koepel prijkt een gebeeldhouwde fries en binnenin vind je een sterrenkijker om nog verder dan de aardbol te kijken.’

Koepel van 6 meter hoog

Elke partnerschool nam een lokale kunstenaar onder de arm om een deel van het kunstwerk te realiseren. De Slovenen beitelden het fries, de Italianen zorgden voor de maskers, de Portugezen componeerden muziek die je hoort als je de QR-code scant … 

‘Wij zorgden voor de coördinatie van de werken en realiseerden samen met Francesco de koepel’, zegt Lut. ‘De grootse constructie is typerend voor zijn werk. Als het aan hem lag, werd het uitgevoerd in betonijzer, maar dat zagen onze praktijkleraren niet zitten. De leerlingen zouden er dan weinig van opsteken. Daarom werden het holle, metalen buizen, dat sluit aan bij hun leerdoelen.’

Linken met wiskunde, chemie, Engels …

Luts leerlingen uit de richting Industriële Wetenschappen (IW) stootten tijdens de voorbereidingen en de uitvoering op heel wat vragen. Hoeveel materiaal hebben we nodig? Wat zal het kosten? Hoe krijgen we de buizen correct gebogen of ‘gerold’? Staat de betonnen sokkel wel waterpas? Wat lassen we hier op school, wat ter plaatse? Hoe vervoeren we de constructie van 6 meter hoog, met een diameter van 8 meter? En hoe krijgen we 2500 kilo de hoogte in?

De linken met de verschillende vakken waren legio. Lut: ‘Het roestproces was een interessante invalshoek voor chemie. Communiceren met de partnerscholen sloot aan bij Engels. De stabiliteit berekenen, de technische tekeningen uitwerken, het leren werken met meetapparatuur, dat lag in de lijn van wiskunde en engineering. Naar het einde kwam er ook het aspect ‘veiligheid’ bij. Het hele proces heeft de kunstenaar opgevolgd.’

‘Deze leerlingen bereik je zo moeilijk met kunst. Maar als je zelf kunst maakt, wordt het wel erg tastbaar.’

Theorie en praktijk werken samen

De samenwerking tussen haar leerlingen en de lasafdeling van de school vindt Lut een groot pluspunt van dit project. ‘Mijn IW’ers zijn theoretici. Het vertalen en concreet maken naar de praktijk zijn ze niet gewoon. We werken met het tekenprogramma Solid Edge, maar onze tekeningen bleken niet uitvoerbaar te zijn. Blijkbaar gelden er andere regels voor bouwconstructies. De leerlingen van lassen en hun leerkrachten en hebben dan les gegeven aan ons om alles correct te tekenen.’

‘We sprongen ook vaak binnen in de lasserij om te kijken hoe het werk vorderde. Theorie en praktijk moesten hier echt samenwerken, anders was het niet gelukt. Dat geldt ook voor de leraren: we hebben veel van elkaar geleerd.’

Tastbare kunst maakt trots

Ook voor de leerlingen van de derde graad van de lasafdeling was het project enorm verrijkend. Ze vormden een hechte groep omdat ze samen hetzelfde grootse project realiseerden. ‘Ze hebben hier bijna een heel jaar aan gewerkt. Het vijfde jaar kreeg tijdens deze realisatie zo de basislastechnieken onder de knie.’

Er was een strakke werkplanning en ze leerden omgaan met deadlines. Ze moesten het geheel ook echt uitvoeren én plaatsen. ‘Francesco was onder de indruk van hun fijne werk’, zegt Lut. ‘Ze zijn er enorm trots op. Deze leerlingen bereik je zo moeilijk met kunst. Maar als je zelf kunst maakt, wordt het wel erg tastbaar.’

Op de inhuldiging was een delegatie van elk land aanwezig. Er hoorde ook een tentoonstelling en een receptie in het Europees Parlement bij.

Tips van Lut

  • Organiseer je een brainstorm met leerlingen uit andere landen? Laat iedereen dan brainstormen in zijn eigen taal. Anders loopt het moeilijk.
  • Durf dromen. Bij aanvang had ik grote schrik omtrent de omvang van het kunstwerk en het prijskaartje dat eraan vast zou hangen, maar uiteindelijk kregen we het toch gerealiseerd.
  • Werk samen. Een goeie samenwerking tussen de leraren is een must om zo een kunstwerk tot een goed einde te brengen.
  • Zorg tijdens de opvolging van de realisatie voor een nauw contact met de kunstenaar. Organiseer geregeld een vergadering en een bezoek op de werkvloer.

Versterk cultureel bewustzijn in de klas.

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • Het eerdere werk van kunstenaar Francesco bekijken en de stijlkenmerken eruit afleiden.
  • Bij het kunstwerk horen ook geluidsfragmenten. Zo hoor je bij elk masker het verhaal van een Europeaan als je de QR-code scant. Bij de sterrenkijker hoor je de Portugese compositie en zie je via je smartphone een compilatie van Zweedse natuurbeelden.
  • Door de enorme afmetingen van het werk konden de leerlingen heel duidelijk vaststellen hoe een buis vervormt als je die op 1 punt vast last. Op kleine schaal zijn die vervormingen nauwelijks te zien.

verbeelden

  • Brainstorm: Hoe kunnen we ‘Europe in Change’ voorstellen?
  • Elk van de 28 maskers verbeeldt op een visuele manier een Europees land.
  • Het assembleren, ‘rollen’, lassen van de buizen tot het kunstwerk.

conceptualiseren

  • De bouwtechniek die de kunstenaar gebruikt is een bouwtechniek waarmee je duurzaam kan bouwen. Het concept, de typische kenmerken, de voor- en nadelen en de ideeën erachter besprak de kunstenaar met de leerlingen.

analyseren

  • Om de sokkel voor de sterrenkijker te maken, analyseerden de leerlingen wat voor ’n ontwerp binnen het concept van de kunstenaar past.
  • De leerlingen toetsten de theorie af aan de praktijk en komen tot een resultaat: ze onderzochten hoe ze de rechtopstaande bogen het best konden benaderen vanuit cirkels. Ze maakten een mal samen met de houtafdeling om 14 gelijke poten te kunnen maken.
  • Mogelijkheden en onmogelijkheden werden afgetoetst en verbanden werden gelegd: Het betonnen bovenvlak waarop de poten van de hele constructie rusten, is niet correct cirkelvormig. De leerlingen onderzochten waar ze de 14 poten best op de beton zouden vastmaken. Als ze de 14 poten langs één kant zouden zetten, zou de boel omvallen. Het concept zwaartekracht wordt afgetoetst en een stabiele opstelling (op basis van theoretische modellen en berekeningen) wordt zo getoetst.

Dragers

voorwerpen

  • Werken met de lasapparatuur om het kunstwerk te maken .
  • Met meetapparatuur leren werken om na te gaan of de betonnen sokkel waterpas is, en om het middelpunt van het grondvlak van de constructie te bepalen …

taal

  • De verhalen van de 28 echte Europeanen die je kan beluisteren bij elk masker. Ze zijn geboren in het ene EU-land, maar wonen en werken in een ander EU-land. De leerlingen van het VTI namen enkele van deze interviews af. Ze brengen hun verhaal zowel in hun moedertaal als in de landstaal van het land waarin ze leven.
  • De betekenis en uitleg die de scholen, leraren en leerlingen aan het kunstwerk geven.
  • De constante dialoog met de leerlingen van de andere landen met andere talen.

Grafische tekens

  • De QR-codes lasercutten.
  • Leerlingen zetten de maquette van de kunstenaar om naar grafische tekeningen.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Veerle Vanbuel
School V.T.I. Veurne
Onderwijsniveau
  • Secundair onderwijs
  • Voltijds gewoon secundair onderwijs
Thema
  • architectuur
  • interculturaliteit
  • STE(A)M
Sleutelcompetenties
  • Sociaal-relationele competenties
  • Wiskunde – wetenschappen – technologie – STEM
  • Burgerschap
  • Ruimtelijk bewustzijn
  • Duurzaamheid
  • Zelfbewustzijn
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2019-2020
Projectverantwoordelijke Lut Hoornaert, leerkracht wiskunde en coördinator Europese projecten

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
2 leerlingen in museum met schilderijen

De Kunstbrug: verbind je school met een museum!

Zes jaar lang werkten M Leuven en de Mater Dei-school uit Leuven samen aan het project De Kunstbrug. De bedoeling was na te gaan of kunst kan helpen om kinderen meer zelfvertrouwen te geven.

Lees meer
Leerling houdt boek omhoog

'Alles komt goed, altijd': creatief aan de slag rond jeugdliteratuur via druktechnieken

Met een jeugdboek als vertrekpunt ging kunstenares Joke Van Canneyt met de leerlingen van het vijfde leerjaar van VBS Heilig-Hartcollege in Heist-op-den-Berg aan de slag met allerlei druktechnieken. ‘Een project met een externe partner kan leerlingen én leerkrachten veel deugd doen.'

Lees meer
Leerling staat op stoel tijdens poëzie-opdracht

Deze OKAN-leerlingen brengen zelfgeschreven poëzie in beeld

Een OKAN-klas van het GO! technisch atheneum Brugge ging aan de slag met poëzie en beeld. Begeleid door twee dichters en een illustrator associeerden en verzonnen ze erop los. De uiteindelijke resultaten kwamen op een tentoonstelling in de bib te hangen, te bewonderen door heel de stad.
Lees meer
Close-up van partituur/liedjestekst

Daar zit muziek in: zingend Nederlands leren in NT2!

Een NT2-koor oprichten om op een muzikale, ongedwongen manier Nederlands te leren. Dat idee schuilt achter Daar zit muziek in, een dynamoPROJECT van GO! CVO Antwerpen. Leerkracht Nederlands aan anderstaligen en taalpromotor Nele Van fraeyenhove knoopte er een samenwerking met de muziekacademie van...

Lees meer
Geschminkte leerling kijkt recht in de camera

Deze vierdejaars leren zichzelf én elkaar kennen dankzij improvisatietoneel

Aan het GO! Atheneum Aalst werken de leerlingen van het 4e jaar ASO samen aan een totaalspektakel geïnspireerd op het boek Alice in Wonderland. 15 leerlingen, afkomstig uit verschillende richtingen, kozen voor de module toneel. Samen met theatermaker Tom De Bleye van theatergezelschap Larf! ontdekte...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Laureaten Beste Boekenjuf/meester 2023 zijn bekend

De prijs voor Beste Boekenjuf/meester wil waardering schenken aan leerkrachten basisonderwijs die een concrete en...

arrow leftliteratuur en leesmotivatie
Lees meer
Emailadres UITID invullen om met Burgerprofiel te koppelen

Aanmelden voor onderwijspersoneel via 'Mijn Burgerprofiel'

Als onderwijspersoneel moet je nu aanmelden met je ‘Burgerprofiel’. Dit is een veilige en individuele manier om je...

Lees meer
Leerkrachten zitten tegenover elkaar en stellen vragen aan elkaar in het kader van een speeddate

Eerste ontmoetingsdag voor startende Kunstkuren - 9 juni '23

Op 1 september 2023 starten in Vlaanderen 100 nieuwe Kunstkuren. Ben jij één van hen? Kom dan zeker op 9 juni naar de...

arrow leftKunstkuur
Lees meer
logo Poëziesterren secundair

Ontdek de winnaars Poëziesterren secundair onderwijs 2023

35.000 leerlingen uit de eerste en tweede graad van verschillende Vlaamse en Brusselse scholen stemden tijdens de week...

Lees meer
cover No guts no glory, Fred Wartna

WIN een boek over kunst in het hart van het onderwijs

Stel dat de kunstvakken eens niet het toetje op school zijn op vrijdagmiddag als alles gedaan is, maar dat je op...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
  • Cookieverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs