Freinetschool De Loods oefent Nederlands met rap songs
In Freinetschool De Loods in Gent staat de graadklas van juf Els De Latter op de planken. Haar derde en vierdeklassers tonen zichzelf én hun talentenrap aan het publiek van ouders en medeleerlingen. Mike Claeys van Woord Omhoog zorgt vanop de achtergrond voor de beats en ziet dat het goed is. ‘Dit is immers allemaal ontstaan vanuit hun eigen verbeelding.'
Dat Els en Mike voor dit project samenwerken, is geen toeval. Het tweetal kent elkaar uit een vorig professioneel leven. ‘Ik wist dat Mike heel erg op maat van de leerlingen werkt’, zegt Els. ‘Hij heeft geen vast recept in zijn hoofd. Dat past bij onze Freinet-aanpak. Toen we voor dit project de koppen bij elkaar staken, voelden we elkaar meteen goed aan.’
Perfecte partners in crime
De twee legden samen het grote kader vast. ‘Dat we een rap song zouden maken over hun eigen talenten en dat we een toonmoment wilden doen. Dat lag vast. Al de andere dingen zijn tot stand gekomen met de kinderen zelf’, blikt Mike terug. ‘Ik geloof echt dat kinderen goede artiesten zijn, je moet ze gewoon in de juiste richting stuwen en niet afremmen.’
Op het ritme van het Nederlands
Els wou tijdens dit project in de eerste plaats creatief aan de slag gaan met taal en daar ook het muzische aan koppelen. ‘We hebben veel meertalige leerlingen’, legt ze haar keuze uit. ‘Ik dacht dat tijdens het rappen alleen de letterlijke taal aan bod zou komen. Maar er kwamen zoveel meer aspecten bovendrijven: lichaamstaal, je muzikaal uiten, op een podium durven staan, spelen met taal. Dit gaat duidelijk verder dan de Nederlandse leerplandoelen.’
Taal en muziek: het is volgens Els een sterke combinatie om met meertalige leerlingen het Nederlands te oefenen. ‘Ze waren echt hard met het ritme van het Nederlands bezig. Zonder dat ze het wisten, dachten ze na over lettergrepen en zochten ze synoniemen als iets niet bekte. Ze kennen intussen ook elkaars zinnen en vergeten die allicht nooit meer.’
Tips van leerkracht Els
- Link een project als dit aan bijvoorbeeld openluchtklassen. Zo is het er voor altijd mee verbonden. Op school kan ook, maar dan gaat het meer op in de routine. Bijkomend voordeel: zo’n openluchtklassen zijn goed voor de groepsdynamiek. Het is hét moment om banden te smeden, elkaar en jezelf te leren kennen en jezelf te durven tonen aan elkaar.
- Zoek een partner met wie je op 1 lijn zit. Voor ons moest het niet allemaal gedrild worden, mocht het uit de kinderen zelf komen. Mike werkt op die manier waardoor er bij niemand sprake was van frustratie of stress.
Nieuwe invalshoeken
Waarom voelde Els dat ze versterking kon gebruiken bij de aanpak van haar idee? ‘Ik grijp zelf altijd terug naar boeken en daar wou ik los van komen’, legt ze uit. ‘Mike kon voor een nieuwe invalshoek zorgen. Soms heb ik ook de neiging om alles van nul te beginnen. Ik zou bijvoorbeeld zelf een beat beginnen te maken. Maar dat hoeft niet, zag ik nu. Plak zinnen op een bestaande beat en je hebt al snel een mooi resultaat. Verder tilt zijn professioneel opnamemateriaal het project naar een hoger niveau.’
Mike gaf zijn sessies tijdens de openluchtklassen in Maarkedal. Hij kwam er 3 dagen 3 tot 4 uur meedraaien. ‘Het belangrijkste woord daarbij is opbouw. Nu staan ze op het podium wel enthousiast te performen, maar dat lukt alleen door tussenstapjes te zetten. Ze waren in het begin niet allemaal wild van het idee. Door een goede opbouw kan je met eender welke groep iets op een podium neerzetten dat leuk is om naar te kijken.’
'Uit een eerste evaluatie bleek dat 90 procent van de leerlingen zich nu meer durft te uiten'
Talenten in de kijker
Leuk om naar te kijken is het zeker. Na de gezamenlijke rap zetten ze zichzelf én hun talent nog eens in de kijker voor de ogen van de talrijke toeschouwers. Van breakdance tot voetballen en zingen.
Uit de eerste evaluatie van het project bleek dat 90 procent van de leerlingen zich nu meer durft te uiten. Een succes dus. ‘Ik zou nog eens iets gelijkaardigs willen doen, maar dan met thuistalen’, besluit Els. ‘En daar ouders bij betrekken. Wat denk je, Mike? Kom je terug?’ Wij in ieder geval wel!
Wil jij ook samenwerken met een muzikant in jouw klas? Dat kan!
- De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
- Ontdek de kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
- Op zoek naar inspirerende voorbeelden van andere scholen? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.
Culturele vaardigheden en dragers
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- De muzieknummers die we gebruikten, hebben de kinderen zelf gezocht. Hoort het erbij? Past het bij het ritme?
- De leerlingen hebben zichzelf, elkaar én Mike als professioneel kunstenaar van wie ze iets kunnen oppikken, aanschouwd.
- Mike gaf soms een kort voorbeeld: beatboxen met het woord basketbal bijvoorbeeld. Nadien probeerden de leerlingen.
verbeelden
- Het hele stuk over de eigen talenten van de leerlingen is echt ontstaan uit hun ideeën, verbeelding. Zo hadden we 2 jongens die niet echt wilden meedoen. Mike zette voor hen een metal-muziekje op en uiteindelijk kwam er een act met stoelen bij. Die verbeeldt hun initiële weerstand.
conceptualiseren
- Rappen is praten en rijmen op muziek. Over al de rest heeft Mike het niet. Hij geeft bewust bewust geen achtergrond zodat iedereen zich erin kan herkennen.
analyseren
- Toen ze de rap aan het schrijven waren, riep Mike de leerlingen regelmatig op het podium. Door het live door de micro te doen, voelden ze zelf dat het nog niet helemaal goed zat. Met prikkelvragen lieten we hen dan analyseren: Wat kan er beter? Probeer je eens in te beelden dat er volk staat: die willen verstaan wat je zegt. Wil je dicht op elkaar staan? Waarom niet het hele podium benutten? Is het niet te lang of te kort? Past het liedje goed?
Dragers
lichaam
- Gezichtsuitdrukking, volume in je stem, dans ...
voorwerpen
- Podium gebruiken, microfoon correct gebruiken ...
taal
- Rijmen, ritme van gesproken taal ...
Grafische tekens
- Ritmiek, letters ...