Hoe breng je erfgoed tot leven? Door zelf glasraamportretten te maken!

Erfgoed in een nieuw jasje

De campus Jodenstraat van het Sint-Norbertusinstituut in Antwerpen is een beschermd monument uit de 19e eeuw. In het gebouw vind je een neogotische kapel waarin de leerlingen zich kunnen vergapen aan glas-in-loodramen waarop verschillende heiligen en notabelen uit ver vervlogen tijden zijn afgebeeld. In de gang van het gebouw loopt het gevarieerde leerlingenpubliek van Sint-Norbertus dagelijks langs foto’s van directeurs die volstrekte vreemden zijn voor hen. 'Hoe brengen we deze diverse werelden samen?', vragen leerkrachten Katelijne Van Bauwel en Veerle Merens zich af. Het antwoord vinden ze in hun eigen lessen gedragswetenschappen, cultuurwetenschappen en esthetica.

Het thema identiteit wordt het vertrekpunt van het project. De twee deelnemende klassen 5HW en 6HW leren elkaar kennen tijdens een speeddate waarbij ze zichzelf voorstellen aan de hand van een voor hen belangrijk voorwerp. Fotografe Nattida-Jayne Kanyachalao volgt intussen aandachtig mee: de voorwerpen zullen namelijk later nog van pas komen tijdens een hoogstpersoonlijke fotoshoot.

In een tweede sessie wijdt Jayne de leerlingen in in de geheimen van smartphone-fotografie: hoe maak je een sterke compositie? Wat is precies het verschil tussen macrofotografie, portretfotografie en straatfotografie? De leerlingen brengen meteen de theorie in de praktijk met een fotoreportage in hun eigen schoolomgeving. Zodra ze de verschillende technieken in de vingers hebben, volgt een nieuwe opdracht: maak zes foto's die iets vertellen over je eigen identiteit.

Identiteit in beeld

Tijdens een volgend werkmoment wordt de kapel omgebouwd tot een fotostudio. De leerlingen brengen hun belangwekkend voorwerp mee en worden geportretteerd door Jayne. Terwijl de ene groep in de studio zit, gaat de andere aan de slag met tableau vivant. Eenmaal hun eigen identiteit in beeld is gebracht, gaan de leerlingen op zoek naar een link met de heiligenafbeeldingen. In kleine groepjes maken ze over elke heilige een 'identikit', met een biografie en info over het voorwerp waar ze mee afgebeeld staan.  

Samen met Jayne verwerken de leerlingen en leerkrachten het verzamelde fotomateriaal tot een digitaal glasraam dat hun gezamenlijke identiteiten uitdrukt. De afgedrukte versie wordt, naast de andere werken van de leerlingen, voorgesteld op de Snor-dag (het jaarlijkse diversiteitsfeest van de school) tijdens een tentoonstelling waarbij enkele leerlingen zelf fungeren als gids.

'De expertise rond fotografie kan perfect gelinkt worden aan verschillende leerdoelen. Zelfbeeld en identiteit komen bijvoorbeeld in de tweede graad aan bod bij vakken als sociologie, psychologie en kunstbeschouwing.'

Leerkrachten Veerle en Katelijne

Kennis delen

Tijdens de Snor-dag konden Veerle en Katelijne al meteen zelf aan de slag met de opgedane expertise. 'We baseerden ons op de sessies van Jayne om drie workshops fotografie te geven aan de leerlingen van de tweede graad,' leggen ze uit.  'We vroegen hun om in het schoolgebouw zelf op zoek te gaan naar mooie composities. Zowel de leerlingen als wijzelf waren aangenaam verrast door de mooie resultaten.'

Veerle en Katelijne willen dan ook het project verder uitbouwen binnen de lessen. 'De expertise rond fotografie kan perfect gelinkt worden aan verschillende leerdoelen. Zelfbeeld en identiteit komen bijvoorbeeld in de tweede graad aan bod bij vakken als sociologie, psychologie en kunstbeschouwing.'

De leerkrachten merken intussen dat het project wonderen doet voor het cultureel bewustzijn van hun leerlingen. 'We zien bij heel wat leerlingen dat ze meer oog hebben gekregen voor de schoonheid van het gebouw, voor de kunst op onze school, voor zaken waar ze vroeger gewoon voorbij liepen,' zegt Veerle.' Eén van de leerlingen ging zelfs vrijwillig nog een extra rondleiding geven aan enkele collega’s die niet op de Snor-dag aanwezig konden zijn.'