Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweken
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Kunstkuren bij de buren: 'We smelten stilaan samen tot één team'

Kunstkuren bij de buren: 'We smelten stilaan samen tot één team'

Na even wikken en wegen besloten de Vrije Basisschool Ten Parke en de Kunstacademie uit Torhout samen een Kunstkuur te wagen. De leerlingen van de tweede en derde graad werkten er via toneel en muziek haast ongemerkt hun vaardigheden in begrijpend lezen en Frans bij. We spreken een handvol enthousiastelingen die zich stilaan voelen samensmelten tot één enkel team.

Een blauw tapijt ligt op de grond. Daarrond staan 4 kinderen. Ze overleggen wat ze gaan doen met de opdrachtjes die je op de blauwe mat ziet liggen.
Een groepje jongeren zijn samen aan het zingen.
Een mevrouw speelt gitaar en een man houdt een pop vast en zingt een liedje
Kleutertjes zitten op een lage bank en zijn aandachtig aan het luisteren.

Directeur Leen Langenbick van de Kunstacademie voor Muziek, Woordkunst en Dans knoopte gesprekken over mogelijke Kunstkuren aan met de dertien basisscholen in de buurt. Met Basisschool Ten Parke was de klik instant. ‘We hebben de noden van de school bekeken én hoe wij als academie van haar expertise konden snoepen.’ Snel bleek dat begrijpend lezen in Ten Parke hoog op de agenda stond. Het vijfde leerjaar zou daaraan kunnen sleutelen via toneel en woordkunst. Intussen zou de tweede graad een muzikaal eerste taalbad Frans krijgen.

Stilaan groeien

Op hun allereerste projectdag mochten alle leerlingen van het vijfde het podium van de academie op. Eerst allemaal samen, dan in groepjes, tot slot alleen: maak je klaar, kom op, doe je ding, groet, ga weer af. ‘In het begin durfden ze niet goed’, vertelt juf Sanne Deklerck. ‘Maar we zagen snel hoe ze in die dingen groeiden.’ Ook de leerkrachten kenden een groeitraject. Sanne: ‘De eerste ideeën kwamen van Marieke, de dramaleerkracht. Wij hadden wel inbreng, en gaven haar bijvoorbeeld tips over hoe ze de klasgroep of individuele leerlingen het best benaderde. Zelf drama-activiteiten bedenken vonden we moeilijker: die basis ontbrak bij ons. We hebben veel meegedaan, om de opdrachten zelf te ervaren. We schreven ook alles nauwgezet op, om na de Kunstkuur zelf met het materiaal in de klas aan de slag te kunnen. Nu we bijna een half jaar bezig zijn, merken we hoe hard we daarin al veranderd zijn en vullen we elkaar veel beter aan.’

Spelend filosoferen

Nu werken de leerlingen in groepjes aan een aantal theaterscènes. Kinderen die graag bezig zijn met tekst, gaan met dialogen aan de slag. Andere klasgenoten knutselen graag, houden van techniek en computers of vertrekken het liefst vanuit beweging. Sanne: ‘Ze vertrekken van dezelfde tekst, maar elk groepje bereikt vanuit die eigen interesses een totaal ander resultaat.’ Zo werkten ze rond het thema ‘moeten en mogen’: je durft iets, je doet iets. Wat mag en wat moet? Wat is het verschil tussen beide? Directeur Sylvia Deschacht van Ten Parke: ‘Op slag waren ze aan het filosoferen. We moeten naar school, zeggen ze. Maar de meesten komen graag, dus zeggen ze dan niet beter: We mogen naar school’?

Iedereen leert anders

Verschillende vakken en vaardigheden die in elkaar overgaan, volop van elkaar plukken en zo het culturele bewustzijn versterken, is ook een stokpaardje van leerkracht muziek en Franse initiatie Nele Devos. ‘Wanneer ik met de tweede graad van een prentenboek vertrek, bekijken we eerst de kaft: wat vinden we daar? Wat kan die ons vertellen over de inhoud? Zo leren ze hypothesen vormen. Of we vertrekken van een Frans lied. Wanneer ze dat voor het eerst horen, verstaan ze er niets van. Toch laat ik hen nadenken over wat het lied vertelt. Ze luisteren naar de toon - is het vrolijk of droevig? Wat zeggen de gebaren waarmee ik het lied ondersteun? Misschien hebben ze hier en daar een woord begrepen dat ze nog kennen van een vorige keer…’ Nele is zich er erg bewust van dat niet alle leerlingen het vlotst leren door kijken en horen. ‘Sommige kinderen zetten kennis gemakkelijker vast als ze erbij kunnen bewegen. Of ze zijn geholpen door muziek. In mijn lessen combineer ik dat allemaal.’

‘Het project duurt in totaal drie jaar, en ik ben ervan overtuigd dat we in de loop daarvan almaar meer zullen samensmelten tot één enkel team’

Leen Langenbick – directeur Kunstacademie

'C'est pas grave, juf!'

Juf Maike van de tweede graad vertelt een anekdote waaruit blijkt hoezeer de leerlingen hun vakoverschrijdende kennis en vaardigheden omarmen. Onlangs maakten ze bij Nele kleine toneeltjes rond frases zoals ‘comme ci, comme ça’ en ‘c'est pas grave’. ‘Toen ik daarna per abuis met alcoholstift op het whiteboard schreef, susten ze: Mais c'est pas grave! Vooral als ik domme dingen doe, hebben ze hun Franse kennis paraat’, lacht ze.

Wederzijdse feedback

Alle betrokkenen zijn het intussen gewend om elkaar feedback te geven. Misschien loopt er eentje wat hard van stapel, waardoor de leerlingen zich overweldigd voelen? Dan kaarten de collega’s dat aan, en wordt er wat gas teruggenomen. ‘Feedback krijgen is belangrijk’, vindt Nele. ‘Het helpt ons ook om voor de leerlingen een veilige leercontext te creëren.’ Leen Langenbick: ‘We hebben nog maar één semester Kunstkuur achter de rug, maar ik voel nu al hoe de teams naar elkaar toe groeien. Het project duurt in totaal drie jaar en ik ben ervan overtuigd dat we in de loop daarvan almaar meer zullen samensmelten tot één enkel team.’

Tips van juf Nele en Maike

  • Denk out of the box. Elk kind leert anders, elke intelligentievorm boor je anders aan. En dus is het belangrijk om geregeld van didactische werkvorm te veranderen, zelfs als je daarvoor je handboek wat meer moet loslaten.
  • Werk met muziek. Muziek activeert een ander deel van de hersenen en wanneer dat wakker wordt, activeert het op zijn beurt weer andere, sluimerende delen van de hersenen.
  • Integreer zoveel mogelijk lessen met elkaar. Werk je rond Sinterklaas, doe dan een pietenparcours in de turnles en doe een deel ervan in het Frans.
  • Verzamel, zoek, leer. Nele bezorgt ons telkens haar lesvoorbereidingen en materialen. Zo kunnen wij er na de Kunstkuur ook zelf mee aan de slag. We zoeken zelf naar extra aansluiting bij onze ZILL-doelen.
  • Zet elkaars talenten in. Niet iedereen kan gitaar spelen of kan even goed met zang uit de voeten. Help je collega’s waar je kan, neem elkaars klas even over, vraag raad en hulp bij onderdelen waar jij je minder sterk in voelt

Tips van directeur Sylvia en Leen

  • Speel in op talenten. Ook het kind van wie je bij wijze van spreken grijze haren krijgt, heeft zijn of haar specifieke talent. Probeer te zoeken hoe het dat kan inzetten. Er is altijd iets waarmee een kind kan bijleren.
  • Breng de goesting over. Dat staat voorop.
  • Ga als academie in gesprek met scholen. Naar elkaar toegaan, naar elkaar luisteren, weten waar de wederzijdse noden liggen, waar de visies overlappen: dat is allemaal veel waard.

Versterk cultureel bewustzijn in de klas.

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • De leerlingen liggen op de grond en luisteren naar rustgevende muziek. Ze voelen wat de muziek met hun lichaam en geest doet, hoe ze er rustig van kunnen worden.
  • De leerlingen zitten verspreid in een park. Ze kijken gedetailleerd rond en schrijven op wat ze zien.

verbeelden

  • De leerlingen spelen het spel ‘Commando’ bij Franse initiatie. Ze lopen rond, krijgen opdrachten, voeren die uit met een bijhorende beweging.
  • De leerlingen krijgen een scène van een toneelstuk. Ze lezen de dialogen en zetten die om in een stukje beweging of dans.
  • De leerlingen leren de uitdrukkingen ‘partez!’ en ‘va-t’en!’. Per twee komen ze voor de klas en beelden uit. De één speelt een monster, de ander jaagt het monster weg.

conceptualiseren

  • De leerlingen zingen een lied in het Frans. Ze hebben geen voorkennis, dus ze begrijpen nauwelijks iets. De leerkracht helpt hen zoeken en interpreteren. ‘Waar zou dit lied over gaan?

analyseren

  • De leerkracht laat ze zoeken naar zogenaamd transparante woorden: van welke woorden kunnen we de betekenis afleiden aan de hand van een woord dat we kennen in het Nederlands?

Dragers

lichaam

  • Bij Franse initiatie krijgen woorden en begrippen ondersteuning van een beweging of gebaar
  • In de dramales leren leerlingen rustig en zelfverzekerd het podium nemen.

voorwerpen

  • In de dramales werken leerlingen een theaterscène uit aan de hand van voorwerpen die ze in elkaar knutselen.
  • Een ander groepje gaat met de computer aan de slag. Ze nemen geluiden op en gaan aan de slag om een luisterspel te maken.

taal

  • Een groepje dat in de dramales het liefst rechtstreeks met de tekst aan de slag gaat, begint meteen dialogen uit het hoofd te leren en de scène uit te beelden. De tekst wordt geanalyseerd, er wordt gefilosofeerd over de verschillende gevoelens in het verhaal.

Grafische tekens

  • Bij Franse initiatie vertrekken de leerlingen van een boek. De leerkracht wijst hen om te beginnen op de titel, spreekt hem uit: valt het hen op hoe anders we geschreven woorden uitspreken in het Frans, vergeleken met Nederlands?
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Ines Minten
Label
  • Kunstkuur
School Kunstacademie
VBS Ten Parke
Onderwijsniveau
  • Gewoon basisonderwijs (lager en kleuter)
Thema
  • drama en theater
  • geluid en muziek
  • Kunstkuur
Sleutelcompetenties
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2020-2021

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →

Kunstkuur delend netwerk: Eerste ontmoetingssessie 2024

98 nieuwe Kunstkuren begonnen in september aan hun driejarige samenwerking. Dit eerste ontmoetingsmoment was bedoeld voor leerkrachten, directies, coördinatoren, beleidsmedewerkers en andere betrokkenen van scholen en academies die dan gestart zijn. Ook externe partners waarmee ze samenwerkten in...

Lees meer

Leerlingen ontdekken kunst via de schatten van de stad

Na tweeënhalf jaar Kunstkuur is de aangrenzende Academie Beeldende Kunsten, niet meer weg te denken uit de basisschool Het Groene Eilandje in Antwerpen Dam. Drie jaar lang neemt Goele van het dko er samen met de leerkrachten van het eerste, tweede en vierde leerjaar, twee uur per week, de muzische...

Lees meer
meisje met blauwe trui houdt haar rechterarm met gespreide vingers voor het gezicht

Straatfanfare met anderstalige nieuwkomers

In de Vrije Basisschool De Schatkist in Berchem zijn artistieke samenwerkingen een vaste waarde. Dit jaar werken de anderstalige nieuwkomers van de school, samen met Joana van vzw MOMO en wereldklas-leerkrachten Katrijn, Kevin en Karin, toe naar een Murga-straatfanfare tijdens de carnavalsoptocht in...

Lees meer
totaalbeeld publiek ouderen met 1 dansend kind vooraan

Dansen rond dementie

Geen twee doelgroepen zo ver uit elkaar als lagereschoolkinderen en ouderen met dementie. En toch. Leerkracht Els Wydaeghe van Vrije Basisschool De Gulleboom zag er wel een aardig dynamoPROJECT in. Geïnspireerd door het tv-programma Restaurant Misverstand zocht ze een samenwerking met Passerelle vzw...

arrow leftdans en beweging
Lees meer

Leerlingen geven hun persoonlijkheid weer in houtsneden door te reflecteren over hun zijn. Ook zo kan je werken aan de sleutelcompetentie Cultureel Bewustzijn.

Vijf weken lang gingen de leerlingen van het vierde jaar Humane Wetenschappen van het Sint-Lievenscollege voor het vak Kunstbeschouwing aan de slag met een abstractie van hun persoonlijkheid. Wie zijn ze geworden in al die tijd? Welke rimpelingen zijn reeds aan het oppervlak verschenen? En wie...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Je ziet een meisje met lange haren. In haar handen houdt zij een aantal penselen vast die zij voor haar mond houdt.

Kunstkuur 2025: 93 nieuwe samenwerkingen

Op 1 september 2025 starten in Vlaanderen 93 nieuwe Kunstkuursamenwerkingen tussen een academie en een school uit het...

Lees meer

Gratis openbaar vervoer met dynamoOPWEG

Met dynamoOPWEG reist je klas volgens de bestaande dienstregeling gratis met de bus of tram van De Lijn naar culturele...

Lees meer
veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen

Om jullie nog beter te ondersteunen, maakten we een overzichtelijke pagina met antwoorden op vaak gestelde vragen.

Lees meer
Schermafbeelding animatiefilmpje Cultuurkuur

Wegwijs op Cultuurkuur

Bekijk in dit animatiefilmpje alle troeven van Cultuurkuur. Ben je op zoek naar een geschikte activiteit voor jouw klas...

Lees meer
logo Poëziesterren

Poëziesterren secundair onderwijs 2025

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftliteratuur en leesmotivatie
Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief elke drie weken in je mailbox verwachten.

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Gebruiksvoorwaarden
  • Privacyverklaring
  • Contact
  • Cookieverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs