Kunstkuren bij de buren: 'We smelten stilaan samen tot één team'

Directeur Leen Langenbick van de Kunstacademie voor Muziek, Woordkunst en Dans knoopte gesprekken over mogelijke Kunstkuren aan met de dertien basisscholen in de buurt. Met Basisschool Ten Parke was de klik instant. ‘We hebben de noden van de school bekeken én hoe wij als academie van haar expertise konden snoepen.’ Snel bleek dat begrijpend lezen in Ten Parke hoog op de agenda stond. Het vijfde leerjaar zou daaraan kunnen sleutelen via toneel en woordkunst. Intussen zou de tweede graad een muzikaal eerste taalbad Frans krijgen.

Stilaan groeien

Op hun allereerste projectdag mochten alle leerlingen van het vijfde het podium van de academie op. Eerst allemaal samen, dan in groepjes, tot slot alleen: maak je klaar, kom op, doe je ding, groet, ga weer af. ‘In het begin durfden ze niet goed’, vertelt juf Sanne Deklerck. ‘Maar we zagen snel hoe ze in die dingen groeiden.’ Ook de leerkrachten kenden een groeitraject. Sanne: ‘De eerste ideeën kwamen van Marieke, de dramaleerkracht. Wij hadden wel inbreng, en gaven haar bijvoorbeeld tips over hoe ze de klasgroep of individuele leerlingen het best benaderde. Zelf drama-activiteiten bedenken vonden we moeilijker: die basis ontbrak bij ons. We hebben veel meegedaan, om de opdrachten zelf te ervaren. We schreven ook alles nauwgezet op, om na de Kunstkuur zelf met het materiaal in de klas aan de slag te kunnen. Nu we bijna een half jaar bezig zijn, merken we hoe hard we daarin al veranderd zijn en vullen we elkaar veel beter aan.’

Spelend filosoferen

Nu werken de leerlingen in groepjes aan een aantal theaterscènes. Kinderen die graag bezig zijn met tekst, gaan met dialogen aan de slag. Andere klasgenoten knutselen graag, houden van techniek en computers of vertrekken het liefst vanuit beweging. Sanne: ‘Ze vertrekken van dezelfde tekst, maar elk groepje bereikt vanuit die eigen interesses een totaal ander resultaat.’ Zo werkten ze rond het thema ‘moeten en mogen’: je durft iets, je doet iets. Wat mag en wat moet? Wat is het verschil tussen beide? Directeur Sylvia Deschacht van Ten Parke: ‘Op slag waren ze aan het filosoferen. We moeten naar school, zeggen ze. Maar de meesten komen graag, dus zeggen ze dan niet beter: We mogen naar school’?

Iedereen leert anders

Verschillende vakken en vaardigheden die in elkaar overgaan, volop van elkaar plukken en zo het culturele bewustzijn versterken, is ook een stokpaardje van leerkracht muziek en Franse initiatie Nele Devos. ‘Wanneer ik met de tweede graad van een prentenboek vertrek, bekijken we eerst de kaft: wat vinden we daar? Wat kan die ons vertellen over de inhoud? Zo leren ze hypothesen vormen. Of we vertrekken van een Frans lied. Wanneer ze dat voor het eerst horen, verstaan ze er niets van. Toch laat ik hen nadenken over wat het lied vertelt. Ze luisteren naar de toon - is het vrolijk of droevig? Wat zeggen de gebaren waarmee ik het lied ondersteun? Misschien hebben ze hier en daar een woord begrepen dat ze nog kennen van een vorige keer…’ Nele is zich er erg bewust van dat niet alle leerlingen het vlotst leren door kijken en horen. ‘Sommige kinderen zetten kennis gemakkelijker vast als ze erbij kunnen bewegen. Of ze zijn geholpen door muziek. In mijn lessen combineer ik dat allemaal.’

‘Het project duurt in totaal drie jaar, en ik ben ervan overtuigd dat we in de loop daarvan almaar meer zullen samensmelten tot één enkel team’

Leen Langenbick – directeur Kunstacademie

'C'est pas grave, juf!'

Juf Maike van de tweede graad vertelt een anekdote waaruit blijkt hoezeer de leerlingen hun vakoverschrijdende kennis en vaardigheden omarmen. Onlangs maakten ze bij Nele kleine toneeltjes rond frases zoals ‘comme ci, comme ça’ en ‘c'est pas grave’. ‘Toen ik daarna per abuis met alcoholstift op het whiteboard schreef, susten ze: Mais c'est pas grave! Vooral als ik domme dingen doe, hebben ze hun Franse kennis paraat’, lacht ze.

Wederzijdse feedback

Alle betrokkenen zijn het intussen gewend om elkaar feedback te geven. Misschien loopt er eentje wat hard van stapel, waardoor de leerlingen zich overweldigd voelen? Dan kaarten de collega’s dat aan, en wordt er wat gas teruggenomen. ‘Feedback krijgen is belangrijk’, vindt Nele. ‘Het helpt ons ook om voor de leerlingen een veilige leercontext te creëren.’ Leen Langenbick: ‘We hebben nog maar één semester Kunstkuur achter de rug, maar ik voel nu al hoe de teams naar elkaar toe groeien. Het project duurt in totaal drie jaar en ik ben ervan overtuigd dat we in de loop daarvan almaar meer zullen samensmelten tot één enkel team.’