Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Kunstkuren bij de buren: 'We smelten stilaan samen tot één team'

Kunstkuren bij de buren: 'We smelten stilaan samen tot één team'

Na even wikken en wegen besloten de Vrije Basisschool Ten Parke en de Kunstacademie uit Torhout samen een Kunstkuur te wagen. De leerlingen van de tweede en derde graad werkten er via toneel en muziek haast ongemerkt hun vaardigheden in begrijpend lezen en Frans bij. We spreken een handvol enthousiastelingen die zich stilaan voelen samensmelten tot één enkel team.

Een blauw tapijt ligt op de grond. Daarrond staan 4 kinderen. Ze overleggen wat ze gaan doen met de opdrachtjes die je op de blauwe mat ziet liggen.
Een groepje jongeren zijn samen aan het zingen.
Een mevrouw speelt gitaar en een man houdt een pop vast en zingt een liedje
Kleutertjes zitten op een lage bank en zijn aandachtig aan het luisteren.

Directeur Leen Langenbick van de Kunstacademie voor Muziek, Woordkunst en Dans knoopte gesprekken over mogelijke Kunstkuren aan met de dertien basisscholen in de buurt. Met Basisschool Ten Parke was de klik instant. ‘We hebben de noden van de school bekeken én hoe wij als academie van haar expertise konden snoepen.’ Snel bleek dat begrijpend lezen in Ten Parke hoog op de agenda stond. Het vijfde leerjaar zou daaraan kunnen sleutelen via toneel en woordkunst. Intussen zou de tweede graad een muzikaal eerste taalbad Frans krijgen.

Stilaan groeien

Op hun allereerste projectdag mochten alle leerlingen van het vijfde het podium van de academie op. Eerst allemaal samen, dan in groepjes, tot slot alleen: maak je klaar, kom op, doe je ding, groet, ga weer af. ‘In het begin durfden ze niet goed’, vertelt juf Sanne Deklerck. ‘Maar we zagen snel hoe ze in die dingen groeiden.’ Ook de leerkrachten kenden een groeitraject. Sanne: ‘De eerste ideeën kwamen van Marieke, de dramaleerkracht. Wij hadden wel inbreng, en gaven haar bijvoorbeeld tips over hoe ze de klasgroep of individuele leerlingen het best benaderde. Zelf drama-activiteiten bedenken vonden we moeilijker: die basis ontbrak bij ons. We hebben veel meegedaan, om de opdrachten zelf te ervaren. We schreven ook alles nauwgezet op, om na de Kunstkuur zelf met het materiaal in de klas aan de slag te kunnen. Nu we bijna een half jaar bezig zijn, merken we hoe hard we daarin al veranderd zijn en vullen we elkaar veel beter aan.’

Spelend filosoferen

Nu werken de leerlingen in groepjes aan een aantal theaterscènes. Kinderen die graag bezig zijn met tekst, gaan met dialogen aan de slag. Andere klasgenoten knutselen graag, houden van techniek en computers of vertrekken het liefst vanuit beweging. Sanne: ‘Ze vertrekken van dezelfde tekst, maar elk groepje bereikt vanuit die eigen interesses een totaal ander resultaat.’ Zo werkten ze rond het thema ‘moeten en mogen’: je durft iets, je doet iets. Wat mag en wat moet? Wat is het verschil tussen beide? Directeur Sylvia Deschacht van Ten Parke: ‘Op slag waren ze aan het filosoferen. We moeten naar school, zeggen ze. Maar de meesten komen graag, dus zeggen ze dan niet beter: We mogen naar school’?

Iedereen leert anders

Verschillende vakken en vaardigheden die in elkaar overgaan, volop van elkaar plukken en zo het culturele bewustzijn versterken, is ook een stokpaardje van leerkracht muziek en Franse initiatie Nele Devos. ‘Wanneer ik met de tweede graad van een prentenboek vertrek, bekijken we eerst de kaft: wat vinden we daar? Wat kan die ons vertellen over de inhoud? Zo leren ze hypothesen vormen. Of we vertrekken van een Frans lied. Wanneer ze dat voor het eerst horen, verstaan ze er niets van. Toch laat ik hen nadenken over wat het lied vertelt. Ze luisteren naar de toon - is het vrolijk of droevig? Wat zeggen de gebaren waarmee ik het lied ondersteun? Misschien hebben ze hier en daar een woord begrepen dat ze nog kennen van een vorige keer…’ Nele is zich er erg bewust van dat niet alle leerlingen het vlotst leren door kijken en horen. ‘Sommige kinderen zetten kennis gemakkelijker vast als ze erbij kunnen bewegen. Of ze zijn geholpen door muziek. In mijn lessen combineer ik dat allemaal.’

‘Het project duurt in totaal drie jaar, en ik ben ervan overtuigd dat we in de loop daarvan almaar meer zullen samensmelten tot één enkel team’

Leen Langenbick – directeur Kunstacademie

'C'est pas grave, juf!'

Juf Maike van de tweede graad vertelt een anekdote waaruit blijkt hoezeer de leerlingen hun vakoverschrijdende kennis en vaardigheden omarmen. Onlangs maakten ze bij Nele kleine toneeltjes rond frases zoals ‘comme ci, comme ça’ en ‘c'est pas grave’. ‘Toen ik daarna per abuis met alcoholstift op het whiteboard schreef, susten ze: Mais c'est pas grave! Vooral als ik domme dingen doe, hebben ze hun Franse kennis paraat’, lacht ze.

Wederzijdse feedback

Alle betrokkenen zijn het intussen gewend om elkaar feedback te geven. Misschien loopt er eentje wat hard van stapel, waardoor de leerlingen zich overweldigd voelen? Dan kaarten de collega’s dat aan, en wordt er wat gas teruggenomen. ‘Feedback krijgen is belangrijk’, vindt Nele. ‘Het helpt ons ook om voor de leerlingen een veilige leercontext te creëren.’ Leen Langenbick: ‘We hebben nog maar één semester Kunstkuur achter de rug, maar ik voel nu al hoe de teams naar elkaar toe groeien. Het project duurt in totaal drie jaar en ik ben ervan overtuigd dat we in de loop daarvan almaar meer zullen samensmelten tot één enkel team.’

Tips van juf Nele en Maike

  • Denk out of the box. Elk kind leert anders, elke intelligentievorm boor je anders aan. En dus is het belangrijk om geregeld van didactische werkvorm te veranderen, zelfs als je daarvoor je handboek wat meer moet loslaten.
  • Werk met muziek. Muziek activeert een ander deel van de hersenen en wanneer dat wakker wordt, activeert het op zijn beurt weer andere, sluimerende delen van de hersenen.
  • Integreer zoveel mogelijk lessen met elkaar. Werk je rond Sinterklaas, doe dan een pietenparcours in de turnles en doe een deel ervan in het Frans.
  • Verzamel, zoek, leer. Nele bezorgt ons telkens haar lesvoorbereidingen en materialen. Zo kunnen wij er na de Kunstkuur ook zelf mee aan de slag. We zoeken zelf naar extra aansluiting bij onze ZILL-doelen.
  • Zet elkaars talenten in. Niet iedereen kan gitaar spelen of kan even goed met zang uit de voeten. Help je collega’s waar je kan, neem elkaars klas even over, vraag raad en hulp bij onderdelen waar jij je minder sterk in voelt

Tips van directeur Sylvia en Leen

  • Speel in op talenten. Ook het kind van wie je bij wijze van spreken grijze haren krijgt, heeft zijn of haar specifieke talent. Probeer te zoeken hoe het dat kan inzetten. Er is altijd iets waarmee een kind kan bijleren.
  • Breng de goesting over. Dat staat voorop.
  • Ga als academie in gesprek met scholen. Naar elkaar toegaan, naar elkaar luisteren, weten waar de wederzijdse noden liggen, waar de visies overlappen: dat is allemaal veel waard.

Culturele vaardigheden en dragers

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • De leerlingen liggen op de grond en luisteren naar rustgevende muziek. Ze voelen wat de muziek met hun lichaam en geest doet, hoe ze er rustig van kunnen worden.
  • De leerlingen zitten verspreid in een park. Ze kijken gedetailleerd rond en schrijven op wat ze zien.

verbeelden

  • De leerlingen spelen het spel ‘Commando’ bij Franse initiatie. Ze lopen rond, krijgen opdrachten, voeren die uit met een bijhorende beweging.
  • De leerlingen krijgen een scène van een toneelstuk. Ze lezen de dialogen en zetten die om in een stukje beweging of dans.
  • De leerlingen leren de uitdrukkingen ‘partez!’ en ‘va-t’en!’. Per twee komen ze voor de klas en beelden uit. De één speelt een monster, de ander jaagt het monster weg.

conceptualiseren

  • De leerlingen zingen een lied in het Frans. Ze hebben geen voorkennis, dus ze begrijpen nauwelijks iets. De leerkracht helpt hen zoeken en interpreteren. ‘Waar zou dit lied over gaan?

analyseren

  • De leerkracht laat ze zoeken naar zogenaamd transparante woorden: van welke woorden kunnen we de betekenis afleiden aan de hand van een woord dat we kennen in het Nederlands?

Dragers

lichaam

  • Bij Franse initiatie krijgen woorden en begrippen ondersteuning van een beweging of gebaar
  • In de dramales leren leerlingen rustig en zelfverzekerd het podium nemen.

voorwerpen

  • In de dramales werken leerlingen een theaterscène uit aan de hand van voorwerpen die ze in elkaar knutselen.
  • Een ander groepje gaat met de computer aan de slag. Ze nemen geluiden op en gaan aan de slag om een luisterspel te maken.

taal

  • Een groepje dat in de dramales het liefst rechtstreeks met de tekst aan de slag gaat, begint meteen dialogen uit het hoofd te leren en de scène uit te beelden. De tekst wordt geanalyseerd, er wordt gefilosofeerd over de verschillende gevoelens in het verhaal.

Grafische tekens

  • Bij Franse initiatie vertrekken de leerlingen van een boek. De leerkracht wijst hen om te beginnen op de titel, spreekt hem uit: valt het hen op hoe anders we geschreven woorden uitspreken in het Frans, vergeleken met Nederlands?
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Ines Minten
Label
  • Kunstkuur
School KA MWD
Vrije Basisschool
Onderwijsniveau
  • Gewoon basisonderwijs (lager en kleuter)
Thema
  • drama en theater
  • geluid en muziek
  • Kunstkuur
Sleutelcompetenties
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2020-2021

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling werkt aan muzieknummer op iPad

Songs & Beats leren BuSo-leerlingen plannen en samenwerken

Muziek, dat was het onderwerp waar de leerlingen van Sint-Gregorius in Gentbrugge vooral rond wilden bijleren in hun keuzemodule. De school zag hierin een uitgelezen kans om te werken rond planning en samenwerking: twee vaardigheden die niet evident zijn voor leerlingen met ASS. Samen met Tim Wuyts...

Lees meer
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Jeugdboekenmaand 2023 affiche

Werken met boeken tijdens Jeugdboekenmaand én het hele jaar door!

Wil je boeken meer je klas in smokkelen? Vind hier de educatieve handleidingen voor leerkrachten lager en eerste graad...

Lees meer

dynamoPROJECT | 2000 euro voor een kunstenaar in je klas? Dien je aanvraag in t.e.m. 15 mei

Je wil een boek vertalen naar moderne dans? Je wil met je klas een eigen verhaal schrijven en kan daarbij de hulp...

Lees meer
"

Infosessie dynamoPROJECT | woensdag 22 maart 2023

Kriebelt het om samen te werken met een echte kunstenaar? Wil je een artistieke draai geven aan je lesonderwerpen? Ben...

Lees meer

'Vrienden voor het Lezen' wil nieuwe en meer lezers

Met de lancering van een communicatiecampagne ‘Vrienden voor het Lezen’ en een groot Leesoffensief wil de Vlaamse...

Lees meer
Meisje verkleed als Pipi Langkous doet handstad op een paard

Op stap met de klas dankzij dynamoOPWEG

Zoek je gratis vervoer voor een educatieve schooluitstap?

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs