Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Leerlingen 6 aso maken erfgoedwandeling bij Nederlands en Cultuurwetenschappen

Leerlingen 6 aso maken erfgoedwandeling bij Nederlands en Cultuurwetenschappen

De leerlingen van het zesde jaar aso van het GO! atheneum Beveren-Waas werkten een echte erfgoedwandeling uit. Jongeren en erfgoed? Is dat geen contradictio in terminis? Helemaal niet, zo bleek uit de ervaringen van leerkracht Nederlands en cultuurwetenschappen Inge Misschaert, die hiervoor samenwerkte met Bert Verwerft van Erfgoed Beveren en archivaris Carine Goossens.

Onzichtbaar erfgoed in de publieke ruimte

Kunst heeft in de maatschappij een vast verworven plek en wordt vaak aan het publiek getoond in een museale of religieuze context. Een museum bezoek je bewust: je koopt een ticket en volgt een rondleiding, al dan niet met een gids. Kunst en vooral erfgoed buiten een museale context en dus in de publieke ruimte, dat ligt veel minder voor de hand. Mensen die geen stadsbezoek doen, lopen geroutineerd van punt A naar punt B en zien de talloze voorbeelden van erfgoed niet meer. Als Daniel Buren streepjes aan gebouwen hangt, of Christo ze inpakt, of Fabre er ham omheen hangt, dan wordt een monument wel opgemerkt. Waarom wordt erfgoed in de publieke ruimte zo onzichtbaar?

Project erfgoed

Professor Koenraad Jonckheere kan er in zijn vak Visuele Cultuur aan de Universiteit van Gent niet genoeg de nadruk op leggen: we moeten weer leren kijken. Begrijpend lezen in het onderwijs is een heet hangijzer, maar begrijpend kijken is er nog veel slechter aan toe. Jongeren groeien op met een beeldcultuur die voortdurend wegflitst: in een paar seconden tijd hebben ze pakweg vijftien beelden gezien. Maar echt gekeken hebben ze niet.

Om leerlingen weer te leren kijken en om duidelijk te maken dat zij de generatie zijn die in de toekomst zal instaan voor het bewaken en bewaren van dat erfgoed, bokste onze school in samenwerking met de erfgoedcel en het archief van de gemeente Beveren dit project in elkaar. Verschillende doelen zijn hierin aanwezig: leren kijken, burgerschap, zin voor cultuur en erfgoed, maar ook onderzoek doen (breder dan een simpele klik naar Wikipedia), archiefonderzoek en bronvermelding.

Concreet wordt er een erfgoedwandeling uitgestippeld, waarbij de leerlingen een tekst schrijven over hun monument. Die wordt dan in een wandelkaart opgenomen. De foto’s nemen ze zelf met hun smartphone en ook de route wordt door de leerlingen zelf bedacht: wat is de mooiste en rustigste weg om al deze pareltjes te ontdekken?

Stap voor stap

Vermits het om een pilootproject ging, kwam alles stap voor stap tot stand. Na een geleid bezoek aan het erfgoedhuis Hof Ter Welle door erfgoeddeskundige Bert Verwerft, leerden de leerlingen al goed om zich heen te kijken. Het project werd voorgesteld en de tien monumenten werden verdeeld over groepjes van drie leerlingen.

De eerste opdracht is een opstapje uit de jongerencultuur. We daagden de leerlingen uit zichzelf met hun monument te verenigen in een selfie. Daarna trokken ze gewapend met een technische fiche terug naar het monument. Goed kijken was hierbij van groot belang. Uit welk materiaal is het monument gemaakt? Wat stelt het voor? Wat was of is de functie? Hoe groot is het? In welke staat bevindt het zich? Is er al een restauratie gebeurd? Of moet er misschien dringend iets hersteld worden? Dat waren allemaal dingen die ook interessant bleken voor de erfgoedmedewerkers.

Van het archief tot bij de fotograaf

Na een eerste opzoekfase en het bestuderen van de Ferrariskaarten tijdens de lessen Aardrijkskunde, kwam de tweede fase in zicht: het archiefonderzoek. Een rondleiding in het archief van de gemeente Beveren bracht verheldering: nog maar weinig leerlingen waren ooit al in een dergelijke instelling geweest. Archivaris Carine Goossens legde uit wat een archief precies doet. Wat wordt er bewaard en wat niet?

Na een interessante inleiding volgde een tweede workshop: zelf zoeken en graven in een archief. De leerlingen gingen aan de slag met archiefmateriaal en zochten meer historische informatie op over hun monument. Na het archiefbezoek werd de gevonden informatie verwerkt tot een tekst in de klas.

Een derde workshop met twee fotografen maakte de cirkel rond. De leerlingen kregen tips en tricks: hoe fotografeer je een landschap? Hoe breng je een monument goed in beeld? Uitproberen en alweer goed kijken bleken de gouden tips. Nadien werd de opdracht nog verscherpt. Uit de vele foto’s die de leerlingen maakten, moesten ze nu de twee beste kiezen. Dat bleek nog niet zo gemakkelijk, maar na enige discussie kon elke groep toch een mooie keuze maken.

Schatten op zolder

Het eindresultaat was een folder met een wandeling, die door de dienst toerisme verspreid wordt. Dit is een tastbaar einde van een vruchtbaar project, dat geen einde betekent, maar een begin.

Ook dit schooljaar werken we opnieuw rond erfgoed. Het project ‘Schatten op zolder’ verenigt deze keer twee scholen (Atheneum Beveren en Gentbrugge), waarbij de leerlingen elk met een collectie uit het archief aan de slag gaan. De leerlingen in Gentbrugge zullen zich over tinzegels buigen en de leerlingen uit Beveren werken rond museale objecten op de zolder van Erfgoedhuis Hof ter Welle.

Het eindpunt is deze keer een kleine popup-tentoonstelling. De leerlingen doen historisch onderzoek naar hun object en schrijven dat in een verslag neer. De stukken die ze bestuderen zijn nog onbeschreven, waardoor dit onderzoek en de beschrijving ook belangrijk zijn voor Archief Gent en het erfgoedhuis in Beveren.

Nadenken over een expositie vergt ook creativiteit van de leerlingen. Hoe stel je een object goed tentoon? Hoe schrijf je een interessante zaaltekst? Hoe spreek je een audiofragment in? De invulling hangt ook van de goesting van de leerlingen af: ze werken des te beter als het onderwerp hen ook echt boeit.

Geen eindpunt, maar een begin

Werken rond erfgoed met leerlingen is lonend. De schoolmuren lopen hier mooi over in de echte wereld. Zo zien de leerlingen dat hun werk niet in een schoolarchief belandt, maar dat het ook naar buiten treedt. Een wandeling die echt door toeristen gedaan wordt, of een tentoonstelling die zij helemaal zelf hebben gemaakt, die door museumbezoekers bezocht wordt. Deze tentoonstellingen worden op de Erfgoeddag geopend. En probeer de wandeling zeker eens uit als je in de buurt bent!

Dit artikel verscheen eerst in FONS en is met toestemming overgenomen.

Wil jij ook samenwerken met een erfgoedkring en kunstenaars uit de buurt? Dat kan!

  • De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
  • Ontdek het aanbod van kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
  • Duik in de inspirerende praktijkvoorbeelden rond erfgoed van andere scholen!
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Inge Misschaert
School GO! atheneum Beveren-Waas
Organisaties Hof ter Welle
Onderwijsniveau
  • Secundair onderwijs
  • Voltijds gewoon secundair onderwijs
Thema
  • erfgoed
  • film en fotografie
  • taal(bevordering) en taalstimulatie
Sleutelcompetenties
  • Nederlands
  • Digitale competenties
  • Historisch bewustzijn
  • Ruimtelijk bewustzijn
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2018-2019

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling werkt aan muzieknummer op iPad

Songs & Beats leren BuSo-leerlingen plannen en samenwerken

Muziek, dat was het onderwerp waar de leerlingen van Sint-Gregorius in Gentbrugge vooral rond wilden bijleren in hun keuzemodule. De school zag hierin een uitgelezen kans om te werken rond planning en samenwerking: twee vaardigheden die niet evident zijn voor leerlingen met ASS. Samen met Tim Wuyts...

Lees meer
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Mensen zitten in vergadering

Kom op SPREEK(k)uur!

Heb je een vraag over een (toekomstig) dynamoPROJECT of zoek je een kritisch klankbord voor je creatief project op...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs