Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Leerlingen met een visuele beperking verleggen grenzen en ontwerpen hun eigen treincoupé!

Leerlingen met een visuele beperking verleggen grenzen en ontwerpen hun eigen treincoupé!

Twintig leerlingen met een visuele beperking van Kasterlinden Buitengewoon Basisonderwijs bezochten de expo Oriënt Express in het Brusselse Train World. Een onvergetelijk begin van het kunsttraject Blind Date op de Oriënt Express, begeleid door Barbara Beel van Casa Blanca vzw. Samen recreëren ze de sfeer en de ervaring van de passagiers van deze legendarische trein.

Leerlingen werken aan decor voor treincoupé
Leerlingen werken met speelklei
Leerlingen op bezoek bij Train World
Zelf versierde kandelaar voor treincoupé
Begeleider speelt xylofoon voor
Leerlingen voelen aan verschillende objecten voor/uit de treincoupé

Casa Blanca vzw heeft ervaring met cultuurbeleving van kinderen met een sensoriële beperking. Barbara Beel: 'We werkten eerder samen met Kasterlinden voor een project rond dove en slechthorende leerlingen. Deze keer vonden we elkaar om samen te werken met kinderen van de Visus-afdeling.'

Die Visus-afdeling is een groep voor blinde en slechtziende leerlingen, die nood hebben aan een veilige omgeving, maar toch ook genoeg moeten worden uitgedaagd. De school zet bewust in op het stimuleren van zelfredzaamheid en zelfstandigheid.

Het nieuwe project kreeg de titel Blind date in de Oriënt Express. Het verhaal van deze mythische trein, die in 1883 begon te sporen, stond centraal.

Projectverantwoordelijke Els Dresselaers: 'Bij onze visus-groep is het muzisch werken al goed ingeburgerd. Deze leerlingen zijn vaak bezig met muziek en doen regelmatig theateropdrachten. Muzisch werken koppelen aan een erfgoedverhaal was nieuw voor ons: een mooie versterking van wat we al aanbieden in de klasgroepen.'

Leerlingen voelen de structuur van een diamant

'Muzisch werken koppelen aan een erfgoedverhaal was nieuw voor ons: een mooie versterking van wat we al aanbieden in de klasgroepen.'

Kunstenaar Barbara Beel

Gemengde groep

Barbara startte het project met een bezoekje aan alle betrokken klassen. Barbara: 'Ik wilde de kinderen van juf Joke, juf Els en juf Laura eerst wat leren kennen. Het is een diverse doelgroep, met kinderen tussen de zes en de twaalf jaar. Er zijn volledig blinde kinderen bij, maar bijvoorbeeld ook slechtziende en kleurenblinde leerlingen.'

Els: 'We kiezen er bewust voor om een project te realiseren met enkele werkgroepen samen. De connectie met elkaar creëert voor onze leerlingen een veilig kader om op ontdekkingstocht te gaan.'

Barbara introduceerde het thema: 'Met de jongste groep gingen we vooral fantaseren rond de Oriënt Express en zochten we samen uit welke geluiden horen bij zo’n luxueuze trein. Bij de oudere groep gebruikte ik het kinderboek Diefstal op de Oriënt Express uit de Geronimo Stilton-reeks. En ook zij experimenteerden met geluid, door audio op te nemen met tablets.' 

Eerste halte: Train World

Het volgende op het programma: een bezoekje aan het prachtige Brusselse museum Train World, waar enkele wagons van de Oriënt Express opgesteld stonden! Els: 'Voor blinde en slechtziende kinderen is een museumbezoek niet zo evident. Vaak zijn musea niet goed toegankelijk voor onze doelgroep.'

Train World voorzag een rondleiding op maat van deze leerlingen, met extra opportuniteiten om voorwerpen aan te raken en speelse opdrachten. De groep kreeg ook een aparte werkruimte ter beschikking.

Leerlingen brengen bezoek aan Train World

Kasterlinden Express

Na het museumbezoek bouwden de kinderen op school een eigen treincoupé.

Barbara: 'We onderzochten via korte dramaopdrachten hoe het er nu in het echt aan toe zou kunnen gaan in zo’n trein. We verzonnen personages en zochten uit hoe die zouden bewegen of spreken. We bedachten kleine verhalen over diefstallen en moordpogingen en zetten die om in korte scènes.' Barbara probeerde altijd creaties en vondsten uit vorige sessies te verwerken in de daaropvolgende sessies.

Juf Joke: 'Toneelspelen is soms wat zoeken omdat blinde kinderen ruimte volledig anders beleven. Maar samen konden we hen genoeg input geven om tot spelen te komen. Onze leerlingen hebben geleerd op geluidsfragmenten op te nemen met een iPad. Die vaardigheden kunnen we zeker nog meenemen naar toekomstige projecten.'

Tips van juf Els

  • Observeer aandachtig en neem wat je opmerkt mee in je project (en daarbuiten). Als je bij een leerling een bepaalde fascinatie of een talent spot, probeer dat dan mee te verwerken in een latere sessie.
  • Overweeg om verschillende leeftijden of klasgroepen te laten samenwerken. Zeker als de groepen niet al te groot zijn, kan dit goed werken. Leerlingen smeden vriendschappen, helpen elkaar en leren van elkaar.
  • Praat met culturele organisaties en instituten over wat jouw groep leerlingen nodig heeft. Leg uit wat er door hun specifieke noden moeilijk ligt en wat zou helpen. Met een beetje geluk hebben ze oren naar je behoeften en zijn ze bereid om jullie op allerlei manieren tegemoet te komen, zodat een bezoek toch haalbaar en aangenaam is.
  • Betrek en inspireer ook de ouders. Zij kunnen buiten de schooluren een grote rol spelen wat betreft cultuur in het leven van hun kinderen.

2 leerlingen met xylofoon

Toonmoment

Elke sessiedag werd afgesloten met een afrondend momentje. Eén keer maakte de groep bijvoorbeeld een filmpje met hun mening over het museumbezoek. De laatste sessie werd afgesloten met een intern toonmoment. Barbara gaf een woordje uitleg bij het verloop van het project. Daarna speelden de leerlingen korte scènes in hun zelfgemaakt decor.

Juf Laura: 'Op het toonmoment kregen alle kinderen ruimte om vanuit hun eigen persoonlijkheid en mogelijkheden te schitteren op het podium. Wat ze toonden kwam echt van hen. Je voelde dat het niet was opgelegd of  ingestudeerd.'

Els: 'Sommige leerlingen spelen een instrument, andere denken heel beeldend of zijn verbaal sterk. Het toonmoment is voor de leerlingen een moment van empowerment waar ze zichzelf kunnen laten zien.'

Deel van zelfgemaakte treincoupé

Wil jij ook samenwerken met een creatieve partner in jouw klas? Dat kan!

  • De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
  • Ontdek de kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
  • Op zoek naar inspirerende voorbeelden van andere scholen? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.

Versterk cultureel bewustzijn in de klas.

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • Er werd zwaar ingezet op tastzin. Leerlingen mochten in de klas ‘juwelen’ en andere kostbare zaken aanraken. Tijdens het bezoek aan Train World mochten de kinderen voelen aan fluwelen gordijnen en treinzetels.
  • In het museum werden ook geluidsfragmenten afgespeeld.
  • De kinderen kregen foto’s en omschrijvingen te horen van mogelijke verdachten, die een diefstal of moord gepleegd zouden kunnen hebben aan boord van de trein. Ze kregen de opdracht enkele eigenschappen van die personen te identificeren en te onthouden. In een drama-opdracht waarbij ze journalisten speelden, moesten ze de verdachten zo goed mogelijk omschrijven.

verbeelden

  • Het mythische verhaal van de Oriënt Express was een ideale opstap om te dromen van een wereld van glitter, glamour, rijkdom en spanning. Barbara stimuleerde de verbeelding van de kinderen via verschillende kanalen te stimuleren: met muziek uit roaring twenties en foto’s uit de film over de Oriënt Express.
  • In Train World werden speciale belevingsactiviteiten uitgewerkt voor de leerlingen. Zo mochten ze kruiers zijn en oude koffers op een trein zetten, het uniform van een conducteur aantrekken… waardoor ze zich enorm konden inleven.

conceptualiseren

  • Barbara deelde tijdens de oefensessies allerlei elementen uit de geschiedenis van de Oriënt Express. Ze beschreef de route van de trein, duidde hoe mensen vele lange uren onderweg waren, praatte over hoe die rit enkel weggelegd was voor mensen van met bepaalde financiële mogelijkheden… Die concrete elementen werden opgepikt door de leerlingen en vonden hun weg naar de scènes die ze zelf bedachten.

analyseren

  • Onderzoeken van criminele activiteiten aan boord van de trein. Welke passagiers zijn verdacht? Wat zijn hun karakteristieken? Hebben ze een alibi?
  • Er is een ‘audit’ gemaakt van het museumbezoek. Hoe beoordeelden ze het bezoek? Wat is belangrijk voor bezoekers met een visuele beperking? Wat zijn hun conclusies? Alle bevindingen werden doorgegeven aan de publieksverantwoordelijke in een filmpje. Hij gaat met de info aan de slag. Hij overweegt om in de toekomst prikkelarme bezoekdagen te organiseren, waarop de verlichting, de audio en de bezoekersaantallen van het museum worden aangepast.

Dragers

lichaam

  • Sommige kinderen vonden het geweldig om zich te verkleden, op te maken en in de huid te kruipen van een personage - met een eigen lichaamstaal.

voorwerpen

  • De Jooki-speler, een draadloze speaker bedoeld voor kinderen, was een ontdekking. Dit toestel kan zelfstandig bediend worden door de leerlingen.

taal

  • De kinderen maakten zelf kandelaars uit klei, voor in het decor.

Grafische tekens

  • De kinderen ontwierpen stoffenpatronen die ze met vetkrijt aanbrachten op textiel.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Sofie Rycken
School Kasterlinden BUBAO
Organisaties Casa Blanca
Train world
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
  • Buitengewoon basisonderwijs
Thema
  • beeld
  • erfgoed
  • geluid en muziek
Sleutelcompetenties
  • Lichamelijke en geestelijke gezondheid
  • Zelfbewustzijn
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2021-2022
Projectverantwoordelijke Els Dresselaers

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
2 leerlingen in museum met schilderijen

De Kunstbrug: verbind je school met een museum!

Zes jaar lang werkten M Leuven en de Mater Dei-school uit Leuven samen aan het project De Kunstbrug. De bedoeling was na te gaan of kunst kan helpen om kinderen meer zelfvertrouwen te geven.

Lees meer
Leerling houdt boek omhoog

'Alles komt goed, altijd': creatief aan de slag rond jeugdliteratuur via druktechnieken

Met een jeugdboek als vertrekpunt ging kunstenares Joke Van Canneyt met de leerlingen van het vijfde leerjaar van VBS Heilig-Hartcollege in Heist-op-den-Berg aan de slag met allerlei druktechnieken. ‘Een project met een externe partner kan leerlingen én leerkrachten veel deugd doen.'

Lees meer
Leerling staat op stoel tijdens poëzie-opdracht

Deze OKAN-leerlingen brengen zelfgeschreven poëzie in beeld

Een OKAN-klas van het GO! technisch atheneum Brugge ging aan de slag met poëzie en beeld. Begeleid door twee dichters en een illustrator associeerden en verzonnen ze erop los. De uiteindelijke resultaten kwamen op een tentoonstelling in de bib te hangen, te bewonderen door heel de stad.
Lees meer
Close-up van partituur/liedjestekst

Daar zit muziek in: zingend Nederlands leren in NT2!

Een NT2-koor oprichten om op een muzikale, ongedwongen manier Nederlands te leren. Dat idee schuilt achter Daar zit muziek in, een dynamoPROJECT van GO! CVO Antwerpen. Leerkracht Nederlands aan anderstaligen en taalpromotor Nele Van fraeyenhove knoopte er een samenwerking met de muziekacademie van...

Lees meer
Geschminkte leerling kijkt recht in de camera

Deze vierdejaars leren zichzelf én elkaar kennen dankzij improvisatietoneel

Aan het GO! Atheneum Aalst werken de leerlingen van het 4e jaar ASO samen aan een totaalspektakel geïnspireerd op het boek Alice in Wonderland. 15 leerlingen, afkomstig uit verschillende richtingen, kozen voor de module toneel. Samen met theatermaker Tom De Bleye van theatergezelschap Larf! ontdekte...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Laureaten Beste Boekenjuf/meester 2023 zijn bekend

De prijs voor Beste Boekenjuf/meester wil waardering schenken aan leerkrachten basisonderwijs die een concrete en...

arrow leftliteratuur en leesmotivatie
Lees meer
Emailadres UITID invullen om met Burgerprofiel te koppelen

Aanmelden voor onderwijspersoneel via 'Mijn Burgerprofiel'

Als onderwijspersoneel moet je nu aanmelden met je ‘Burgerprofiel’. Dit is een veilige en individuele manier om je...

Lees meer
Leerkrachten zitten tegenover elkaar en stellen vragen aan elkaar in het kader van een speeddate

Eerste ontmoetingsdag voor startende Kunstkuren - 9 juni '23

Op 1 september 2023 starten in Vlaanderen 100 nieuwe Kunstkuren. Ben jij één van hen? Kom dan zeker op 9 juni naar de...

arrow leftKunstkuur
Lees meer
logo Poëziesterren secundair

Ontdek de winnaars Poëziesterren secundair onderwijs 2023

35.000 leerlingen uit de eerste en tweede graad van verschillende Vlaamse en Brusselse scholen stemden tijdens de week...

Lees meer
cover No guts no glory, Fred Wartna

WIN een boek over kunst in het hart van het onderwijs

Stel dat de kunstvakken eens niet het toetje op school zijn op vrijdagmiddag als alles gedaan is, maar dat je op...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
  • Cookieverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs