Messages uit het bos

De school voor buitengewoon onderwijs startte het project met een 35-tal leerlingen. ‘We werken vaak rond respect, veiligheid en verantwoordelijkheid en omgaan met het milieu past perfect in deze thema’s’, zegt Johan. ‘We proberen de creativiteit van onze leerlingen zoveel mogelijk te stimuleren. Ze staan soms wantrouwig tegenover wat nieuw en onbekend is, maar we spelen altijd zoveel mogelijk in op hun ideeën en interesses.’ Zo heeft de school een eigen percussiegroep met leerlingen uit verschillende jaren, zijn de gangen versierd met graffitikunstwerken en hangen onder het afdak olietonnetjes omgetoverd tot lampions. 

Miniatuurleerlingen in 3D

Afval en milieuvervuiling zijn een hot topic tegenwoordig en de school besloot om de leerlingen er bewust van te maken dat iedereen zijn steentje kan bijdragen. In een eerste fase stapte de school op de Antwerpse firma 3DEE toe. De leerlingen namen een pose aan en met behulp van bewegende camera’s werd een geprinte 3D-versie van hen gemaakt. ‘We hadden op voorhand in de klas samen met de leerlingen nagedacht over emoties en over hoe je die met je lichaam kan laten zien’, legt Johan uit. ‘Zo’n 3D-print maken gaat erg snel en het resultaat mag er wezen. Alle 3D-poppetjes zijn goed herkenbaar.’ De school combineerde de uitstap naar 3DEE met een bezoek aan poppentheater FroeFroe.

De leerlingen maakten in de klas kennis met het werk van Slinkachu, een kunstenaar die in grote steden poppetjes van ongeveer anderhalve centimeter in het straatbeeld plaatst. Slinkachu zoomt bij het fotograferen helemaal in, zodat een mannetje in een appelsienenschil een skater in een skatepark lijkt en een poppetje in een plas een zwemmer in een zwembad. De jongeren experimenteerden in de stijl van de kunstenaar met hun 3D-poppetjes. ‘Ze gingen op zoek naar een herkenbaar referentiekader, zoals een GSM of een appel, waarmee ze konden tonen dat de miniatuurversies van henzelf zeer klein waren’, legt Johan uit. ‘De foto’s gebruikten we als achtergrond voor de gedichten die de leerlingen schreven rond Gedichtendag.’

Combineer kunst en creativiteit met een maatschappelijk thema zoals milieu en natuurbehoud. 

Stripverhalen met QR-codes

Met de mini-beeldjes in keramiek brachten de leerlingen taferelen in beeld rond afval en milieuvervuiling. ‘Sommige groepjes maakten een affiche, anderen een stripverhaal’, legt Johan uit. ‘We fotografeerden alle scenes en maakten er een tentoonstelling van doorheen de school.’ Op de speelplaats, aan de ramen, in het bos, overal zijn boodschappen te vinden. Bij elke foto staat ook een milieuvraag met een aantal antwoordmogelijkheden. Wat is KGA? Hoeveel kilogram papier verbruikt een gemiddelde Belg per jaar? ‘Elke klas krijgt ook een antwoordformulier’, zegt Johan. ‘Het is de bedoeling dat ze met elkaar in discussie gaan. Als de leerlingen twijfelen over het juiste antwoord, kunnen ze hun smartphone bovenhalen en de QR-code bij elke prent scannen.’

Graffiti op een bunker

In het bos achter de school staat een kleine bunker, een overblijfsel van een fortengordel. ‘Tijdens de lessen godsdienst snijden we het thema oorlog aan en we brengen met onze leerlingen wel eens een bezoek aan het Fort Breendonk’, vertelt Johan. ‘De bunker oogt grijs en saai en we wilden graag een positieve boodschap uitdragen.’ Samen met Steve Locatelli (Graffitishop Artifex), een bekende graffiti-artiest, toverden een aantal derdejaars de bunker om tot een kleurrijk kunstwerk. Ze spoten een tekening op een multiplex plaat die bevestigd werd aan de bunker, want een geklasseerd monument mag niet zomaar bespoten worden. ‘Alle leerlingen uit het derde jaar maakten een sjabloon, zodat iedereen zijn boodschap vereeuwigd kan zien in ons bos.’

Het Sint-Jan Berchmansinstituut is hierbij niet aan zijn proefstuk toe. De voorbije jaren werkte de school al verschillende keren een graffitiproject uit met Locatelli. ‘Het klikt echt goed tussen hem en onze leerlingen’, zegt Johan. In de gangen van de school hangen verschillende graffitiwerken en een aantal oude ijskasten, die als opbergkasten dienen, werden door de leerlingen onder handen genomen met een spuitbus. ‘Met de overschot van de graffiti bespuiten we didgeridoos en versieren we T-shirts met zelfgemaakte sjablonen’, zegt Johan.

Televisiekunstwerk 

De 3D-prints verdwijnen niet zomaar in de kast. ‘We hebben een oude televisie op de kop getikt’, vertelt Johan. ‘Het beeldscherm halen we eruit en we maken er een soort theaterdecor van. We bedenken een tafereel met alle 35 poppetjes en geven het kunstwerk een prominente plaats op school. Wanneer onze leerlingen afstuderen, krijgen ze hun miniatuurversie mee naar huis.’ Messages uit het bos maakte de leerlingen niet alleen bewust van het belang van de natuur, maar leerde hen ook samenwerken. ‘Initiatief en verantwoordelijkheid nemen, zijn in elk geval attitudes die in hun latere leven van pas zullen komen.’