Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Out of the box

Out of the box

De leerlingen uit OV1 zijn jongvolwassen met een mentale leeftijd van ongeveer 5 jaar. Bij hen merkten de leerkrachten van GO! SBSO De Varens dat hun creativiteit vaak in conflict kwam met de schoolse aanpak. ‘We wilden weggaan van teveel sturing door leerkrachten’, vertelt Kitty Ryckier, lerares vrijetijdsbesteding. ‘We wilden out of the box denken om de creativiteit te stimuleren, een stap in het onbekende zetten en uit onze comfortzone treden.’ Op die manier leerden ze zichzelf –en eigenlijk de hele klasgroep- beter kennen.

 
 

Op zoek naar onze ware ik

‘We zijn vertrokken vanuit de naam van de kinderen. We hebben eerst hun naam opgezocht, de leerlingen waren verbaasd dat hij een betekenis had. Bij de eerste letter van hun naam hebben we dan woorden gezocht en er een gedicht van gecreëerd. We zijn op zoek gegaan naar ‘wie ben ik’. Mian is bijvoorbeeld een jongen die heel graag eet, en we hebben via de ‘m’ - Mian, mayonaise, mmm… - een kort gedichtje gemaakt dat we konden linken aan zijn persoon. We zijn daar op verder gegaan om uiteindelijk een echt klasgedicht te creëren, wat we beeldend hebben uitgewerkt. We hebben hun letter ook in 3D uitgewerkt in piepschuim.’

Kappen en vijlen

‘We zijn ook gaan beeldhouwen bij Hoeve Hangerijn in Brugge – de workshop ‘de Knappe Kunstenaar’. Daar was het vooral de bedoeling dat de kinderen voeling kregen met het materiaal steen. Vooral de handeling op zich was voor onze leerlingen fantastisch: dat kappen en dat vijlen. Wat hen betrof zouden ze de steen tot niets weghakken!’

Dromen uitbeelden

‘Daarna mochten de leerlingen hun dromen uitbeelden met fotografe Evy Raes. Ze heeft daar samen met de leerlingen silhouetten van gemaakt, bijvoorbeeld een leerling die graag met kindjes werkt, een jongen die bouwvakker wil zijn, iemand die een superheld is in zijn hoofd … Zo’n fotomateriaal is erg spectaculair voor de leerlingen. Zichzelf op doek kunnen zien en zelf met een camera werken is iets waartoe de leerlingen anders weinig kans hebben.’

Abstracte kunst komt automatisch

‘Van de prachtige foto’s hebben we abstracte schilderijen gemaakt. Creativiteit komt heel natuurlijk bij leerlingen met een verstandelijke beperking, het vloeit er als het ware uit. Ze zijn creatiever omdat ze minder grenzen ervaren. Abstracte kunst is in feite iets wat zij automatisch doen. Gilleke heeft bijvoorbeeld iets met ‘de liefde’ en ‘trouwen’. Als hij ‘de liefde’ wil schilderen neemt hij roze en komt er een vrolijke glimlach op zijn gezicht. Hij schildert dan ook effectief de liefde. Voor hem is dat niet moeilijk, maar vraag maar eens aan iemand anders om de liefde te schilderen … Wij moeten daar veel harder over nadenken!’, lacht Kitty.

Prikkelbaar? Cactus!

‘We zijn ook naar een plantenwinkel geweest. Daar kozen ze een plantje dat past bij hun karakter past. Iemand die nogal prikkelbaar is kocht bijvoorbeeld een cactus. Gilles -die erg van trouwen houdt- heeft witte bloemen gekozen. In de lessen ASV (Algemene Sociale Vorming) leerden ze hoe ze het plantje moesten verzorgen. Ze leerden alles over die plant, zelf de Latijnse naam! We hebben er  vervolgens kunstwerken rond gemaakt door de planten op verschillende manieren te tekenden.’

Zelfexpressie via beweging

‘Samen met de leerlingen gingen we op ontdekkingstocht naar de beweging van hun eigen lichaam. Hoe leiden deze beelden tot beweging en dans? Hoe kunnen we het contrast ontdekken tussen bewegingsloos en dynamische, wervelende bewegingen? In drie sessies werden de leerlingen gemotiveerd om zich door beweging te uiten. Eva Grauwels van vzw Passerelle reikte verschillende oefeningen aan. Zo hebben we een choreografie gecreëerd vanuit de input van de leerlingen. Wou een leerling bijvoorbeeld springen en rechtstaan, dan hebben we dat herhaald en er iets heel vloeiends van gemaakt. De uiteindelijke dans hebben we verwerkt in een filmpje. Het was een grensverleggende ervaring. De leerlingen waren heel trots dat ze dit durfden. Ik vind dat we dit vaker in de lessen moeten toepassen en verder uitwerken.’

Zonder woorden

Ook een mimespeler van Gifant kwam op bezoek. ‘Het eerste halfuur nadat hij binnenkwam heeft die persoon niets gezegd en drukte alles uit d.m.v. bepaalde bewegingen. Fantastisch dat één persoon zonder woorden -maar met muziek en een hoed- zoveel nieuwsgierigheid wekte bij de leerlingen. Ze deden langer dan een uur in stilte en vol enthousiasme mee. De leerlingen vragen nu nog steeds naar meer.’

Veel bijgeleerd

‘De leerlingen kwamen tijdens het project uit hun comfortzone. Ze kregen de kans iets nieuws aan te leren op vlak van expressie. Ook wij hebben als leerkracht bijgeleerd. Het project was een vorm van bijscholing en we kregen veel nieuwe ideeën. Zo kom je als leerkracht uit je normale manier van lesgeven en voel je dat de leerlingen er deugd van hebben om te werken rond gevoelens en expressie. We willen dit blijven toepassen in onze lessen. Misschien kunnen we werken rond het thema circus. Er komt daar immers erg veel bij kijken: grime, gelaatsuitdrukkingen, emoties …  Stel je voor dat de leerlingen kunnen leren jongleren. Wie weet lukt hen dat, want zij kunnen meer dan we soms denken!’

Een transcriptie van het filmfragment is voorzien.

Tips van juf Kitty

  • Een werkpunt voor ons is dat we een workshop nog meer moeten voorbereiden in de klas. Zo haal je meer uit de werkmomenten.
  • Sta open voor onverwachte veranderingen doorheen het proces. In een creatief project kan vanalles gebeuren en zo kan je inspelen op de inbreng van de leerlingen.
  • Voor onze leerlingen is het moeilijk om ‘les’ te krijgen van een persoon die ze niet kennen. Werk daarom samen met één externe partner die herhaaldelijk terugkomt. Zo bouwen de leerlingen met deze persoon een vertrouwensband op.
 
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Raf Schevenels
School GO! SBSO De Varens
Organisaties Gifant vzw
Passerelle vzw
Kijk! vzw
Onderwijsniveau
  • Buitengewoon secundair onderwijs
  • Secundair onderwijs
Thema
  • beeld
  • dans en beweging
  • drama en theater
  • film en fotografie
  • inclusie
  • mediawijsheid
  • poëzie
  • welbevinden en pesten
Sleutelcompetenties
  • Lichamelijke en geestelijke gezondheid
  • Nederlands
  • Digitale competenties
  • Sociaal-relationele competenties
  • Burgerschap
  • Zelfbewustzijn
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2015-2016
Projectverantwoordelijke Kitty Ryckier, lerares vrijetijdsbesteding

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer
Leerlingen en leerkrachten beluisteren podcasts

Podcastproject 'Sounds Like C' leert luisteren naar erfgoed

De eeuwenoude ruïnes van de Gentse Sint-Baafsabdij inspireerden de leerlingen van het naburige Sint-Lievenscollege tot een serie podcasts die je bewuster leren omgaan met geluid én stilte. Wij gingen op bezoek en verwerkten onze impressies tot - je raadt het al - een podcast!

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Leerling steekt boeken in de lucht

Netwerk Lezen op School. Doe je mee?

Op zoek naar lesmateriaal en boekentips rond leesmotivatie en leesbevordering in de basisschool? Dan is het Netwerk...

Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs