School en academie samen in het zadel
Wat is er nodig om een school en een academie samen te brengen? In Dendermonde was dat niet toevallig een paard. Voor directeurs Danny Verneirt en Katrien van Caneghem kwam de oproep voor een gezamenlijk Kunstkuur-project als geroepen. Ze wilden toch al graag samenwerken en het Ros Beiaard gaf hen het uitgelezen thema. 'Iedereen staat te popelen om eraan te beginnen.'
Het nieuwe decreet voor het deeltijds kunstonderwijs maakt samenwerking tussen academies en scholen mogelijk via Kunstkuur-projecten. Een van de goedgekeurde projecten is dat van Dendermonde. Basisscholen Echo en De Klinker en de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans sprongen samen in het zadel.
‘We hadden al contact met elkaar gehad en nagedacht over mogelijke samenwerking. We herkenden in elkaar een grote passie voor kunst, een gelijkaardige visie en de gedrevenheid om samen te werken. Toen de projectroep voor Kunstkuur gelanceerd werd, was het voor ons evident om daarop te reageren’, zegt Katrien Van Caneghem, directeur van de Academie voor Muziek, Woord en Dans. ‘Als thema kozen we voor het Ros Beiaardjaar. Dat paard zit zo in het DNA van de Dendermondenaars dat we het niet konden laten voorbijgaan. Een derde partner, de bibliotheek van Dendermonde, kwam er ook bij en het project ‘En is ‘t Ros Beiaard echt een Peirt met een Strik in zijn Steirt’ was geboren.’
Een lange voorbereidingstijd ging aan het indienen vooraf. Danny Verneirt, directeur van basisscholen Echo en De Klinker, polste bij haar teams of ze wilden samenwerken; ze reageerden enthousiast. Katrien Van Caneghem overlegde op vergaderingen met de coördinatoren. Een jaar lang staken de twee directeurs regelmatig de koppen bij elkaar. Ze stelden vast dat het pedagogisch project van de school en het artistiek-pedagogisch project van de academie op dezelfde lijn zaten. Daarna gingen ze op zoek naar de sterktes van de leraren van de academie en van de basisschool.
Differentiëren in groepslessen is een uitdaging.
Meer differentiëren, betere feedback
Het doel van een Kunstkuur-project is om van elkaar te leren op het muzische vlak. Maar in Dendermonde gaan ze nog verder. ‘Mijn team is heel sterk in differentiëren en in omgaan met specifieke onderwijsbehoeften. Waar we minder goed in zijn, is in feedback geven,’ stelt Danny. ‘En dat is dan weer iets waar wij in de academie heel goed in zijn,’ vult Katrien aan. ‘Wij geven al enkele jaren geen punten meer maar werken competentiegericht. Zo zijn onze leraren specialisten geworden in het geven van feedback. Anderzijds merken we dat onze instroom breder en breder wordt, ook onder invloed van het M-decreet. We moeten steeds meer differentiëren. In de individuele lessen is dat evident, maar in de groepslessen is dat nog een uitdaging voor onze leraren. We hebben klassen met veel verschillende snelheden. Ik denk dat we op dat vlak heel wat kunnen leren van de collega’s uit het basisonderwijs.’
Meer partners
Deze Kunstkuur gaat veel breder dan onderwijs alleen. Ook de bibliotheek van Dendermonde en tal van lokale kunstverenigingen zijn erbij betrokken.
Puzzelen met uren
Twee leraren (een leraar muziek en een leraar woordkunst-drama) van de Academie komen 7 uur per week naar de basisscholen, de ene week naar de Echo, de andere week naar De Klinker. Omdat leraren in een basisschool op andere uren werken dan leraren in de academie, was het een hele puzzel om de roosters te doen matchen, maar eind juni was het programma klaar. Alle leerlingen van de derde kleuterklas tot het zesde leerjaar worden bij het project betrokken. De jongste kinderen gaan een koor oprichten. De leraren van de academie schrijven en arrangeren liederen voor hen. Van het derde tot het zesde leerjaar krijgen de basisschoolleerlingen muziek én woordkunst-drama. Ze gaan experimenteren met instrumenten (slagwerk, Orff-instrumenten, maar net zo goed pannen en potten …) en via drama en expressie taferelen uitbeelden. Alles wordt getoond op twee apotheosemomenten.
Rijm en ritmiek passen perfect in de taalles.
Boekenpakket
Wat is de meerwaarde van dit Kunstkuur-project? Daar zijn Danny Verneirt en Katrien Van Caneghem het snel over eens: ‘Eerst en vooral de samenwerking tussen al de diverse partners, ondersteund door het stadsbestuur. Ten tweede het feit dat dit project drie jaar lang loopt, waardoor we in de diepte kunnen werken. In ons eerste werkjaar stellen we het Ros Beiaard centraal, maar de volgende jaren hebben we de kans om te verdiepen.’
De leraren zullen drie schooljaren lang co-teachen. Op termijn willen we muzische werkvormen laten doorsijpelen naar andere domeinen. Zo passen rijm en ritmiek perfect in de taalles. Dat stimuleert kinderen die niet zo taalvaardig zijn. Om de expertise van de basisschool naar de academie te laten doorstromen, zullen de twee co-teachers hun ervaringen delen met de collega’s tijdens de vakgroepen die regelmatig samenkomen. Ten slotte biedt de samenwerking met de bib extra mogelijkheden. Zo zullen de basisscholen een leestraject opstarten, in samenwerking met OVSG, dat gelinkt wordt aan Kunstkuur. De bibliotheek brengt hiervoor boekenpakketten naar de scholen.
Of Kunstkuur meer leerlingen de weg zal doen vinden naar de academie? ‘Dat denk ik wel,’ sluit Danny Verneirt af. ‘Onze leerlingen zullen getriggerd worden en goesting krijgen in méér.’
Bron: Verschenen in Imago, tijdschrift voor gemeentelijk onderwijs OVSG, september – oktober – november 2019
Tips van de directeurs
- Neem je tijd om een plan te condenseren. We zijn een jaar lang bezig geweest aan de voorbereiding. Je moet elkaar goed aanvoelen en op dezelfde golflengte zitten.
- Hou rekening met de haalbaarheid: lukt het met de verschillende uurroosters, hebben we bekwame leraren die zich hiervoor willen inzetten, staan de leraren van de partnerschool open voor co-teaching?
Kunstkuur verbindt een academie met een school
Met Kunstkuur voeg je de kennis van de academie toe aan jouw lerarenteam. En omgekeerd.
Tijdens een driejarig traject delen een leerkracht en een dko-docent samen de klasvloer. Zo leren beide leerkrachten van elkaar.
Kunstkuur voorziet de uren voor de dko-docent én tot 1059 euro extra werkingsmiddelen. Daardoor kan je niet alleen het cultureel bewustzijn en de culturele expressie van je school versterken, maar vinden jouw leerlingen ook sneller de weg naar het deeltijds kunstonderwijs.