Sterk in hun schoenen
Yentl de Werdt van Passerelle vzw studeerde aan de Koninklijke Balletschool van Antwerpen en bij P.A.R.T.S. in Brussel. Zij begeleidde tweeëntwintig leerlingen van het zesde leerjaar van De Piramide, een school in hartje Berchem, en maakte samen met hen een voorstelling over pesten.
Tableau Vivant
Leerkracht Loeki Van der Auwera: ‘We zijn vertrokken vanuit het boek Brooddoos van Dimitri Leue. Het boek staat volledig in het teken van pesten en omgaan met pesten. Het thema is dan ook op een heel natuurlijke manier en vanuit eigen ervaringen aan bod gekomen en bespreekbaar gemaakt. In onze klas is pesten wel een thema dat aandacht verdient. Er wordt geplaagd, gelachen met en om elkaar en er worden regelmatig kinderen gekwetst. Ik hoop dan ook dat dit project een positief effect in de klas zal hebben.’
Yentl: ‘Eerst hebben we samen het verhaal besproken - zowel de negatieve kanten van het pesten als de positieve uitkomst van het verhaal. Daarna gingen de kinderen zelf aan de slag: ik vroeg hen om een situatie uit het boek te kiezen en uit te beelden. Niet in een toneeltje, maar door middel van stilstaande beelden, tableaus als het ware’. Na de eerste sessie werd de actie verplaatst van een kleiner klaslokaal naar een grotere ruimte, de feestzaal. Die ruimte was heel geschikt voor het project, qua ruimte, akoestiek en inrichting.
Sterk in je schoenen
Liesbeth Maes van Passerelle: ‘Bij Passerelle willen we vooral iets uit de leerlingen halen. Het draait niet om een opgelegde choreografie, maar om improvisatie. We laten onze coaches vrij: ze hebben elk hun eigen aanpak en methodieken. Die zijn heel afhankelijk van waar je terechtkomt. Maar de focus ligt op wat de leerlingen kunnen. De opdrachten leveren materiaal op en daarmee creëer je verder.’
Yentl: ‘Ik zal nooit pasjes aanleren maar laat de bewegingen vanuit de kinderen zelf komen. Elke sessie gaf ik een nieuwe opdracht, daar gingen ze in groepjes zelf mee aan de slag. Ook het idee van ‘sterk in je schoenen staan’ heb ik geïntroduceerd. Wat houdt het in om op te komen voor jezelf? Iemand die pest heeft heel vaak weinig zelfvertrouwen en beseft vaak niet hoeveel pijn hij de ander doet. Als de kinderen sterker staan, voelen ze ook meer zelfvertrouwen. En dan is het helemaal niet nodig om iemand anders lastig te vallen of te pesten. We deden ook verschillende oefeningen waarbij ze elkaar moesten vertrouwen. Eens iedereen goed opgewarmd was, vroeg ik hen naar woorden en gevoelens die verbonden zijn met pesten - zoals vriendschap, kwetsen … - en zochten de kinderen daar telkens een passende beweging bij. De choreografie waar we rond werkten bestaat eigenlijk uit al die verschillende stukjes die ik in een structuur achter elkaar zette.’
Gezellig druk
De structuur van het eindresultaat ziet er indrukwekkend uit. De kinderen starten met een langdurige slow-motion beweging waarin ze kwetsende opmerkingen afweren. Elk kind ‘valt’ op een bepaald moment, maar wordt altijd weer recht geholpen. Yentl: ‘De sfeer in de klas was helemaal niet moeilijk, maar het wordt best wel druk met tweeëntwintig jonge kinderen. Gelukkig kon de drukte vaak omgezet worden in energie en enthousiasme, omdat de leerkracht de kinderen zeer goed in de hand heeft. Loeki was altijd aanwezig en deed actief mee. Dat was zeker een bonus. Ze volgde de workshops, maakte dat iedereen mee was, filmde de bewegingsfrases die we deden en ze was heel gemotiveerd. Zeer fijn!’
De workshops zijn georiënteerd op de leefwereld van de kinderen, hun kunnen en hun interesse. We proberen ervoor te zorgen dat ze uit hun comfortzone durven te treden. Alles draait om creatieve expressie: gevoelens tonen vanuit een beweging.
Ronde twee
De sessies zijn voorbij gevlogen. Uit tijdgebrek kwam het blog waarvan sprake was in het actieplan helaas niet van de grond. Yentl wil wel graag na het toonmoment de reflecties en opmerkingen van de kinderen op papier zetten. ‘Het verschil tussen meisjes en jongens was wel heel zichtbaar. Ze wilden absoluut niet met elkaar dansen of in groep werken. Hopelijk is dit maar een fase …’
Loeki: ‘Ik zou dit project met veel liefde herhalen. Ik ga zeker ook uitzoeken wat de mogelijkheden voor de toekomst zijn. Helaas zijn wij een kansarme school en zullen we dus vooral veel moeten laten afhangen van de budgetten die we tot onze beschikking hebben. Het enige minder puntje aan dit project vond ik de tijd. De weken zijn voorbij gevlogen en ik had dit project nog graag iets dieper uitgewerkt.’
’t Zal WELzijn
Elke leerling moet zich fijn en veilig voelen op school. Zonder angst voor pesterijen. Via het project ’t Zal WELzijn -een initiatief van de VLOR i.s.m. CANON Cultuurcel en Iedereen Leest- ontdekten 54 scholen hoe cultuureducatie daaraan kan bijdragen. Ze werkten allemaal volgens de theorie van Cultuur in de Spiegel. Meer tips om aan welbevinden in de klas te werken vind je op onze inspiratiepagina.
Culturele vaardigheden en dragers
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- Choreografe Yentl de Werdt geeft de leerlingen oefeningen waarbij ze elkaar moesten vertrouwen. Zo ervaren ze het meteen ‘aan den lijve’. Door de nadruk op beweging, komt het lichaam als cultuurdrager erg naar voor. De leerlingen observeren ook elkaars input na elke creatie-opdracht.
verbeelden
- Yentl vraagt de leerlingen om een situatie uit het boek te kiezen en uit te beelden d.m.v. stilstaande beelden met hun lichaam. Ze geeft vele improvisatie-opdrachten waar de leerlingen zelf mee aan de slag gaan in kleine groepjes. Hierdoor worden ze uitgedaagd om via hun eigen verbeelding te komen tot bewegingen.
conceptualiseren
- Er wordt gewerkt met ‘taal’ als cultuurdrager. De leerlingen denken na over de positieve en negatieve lading van bepaalde woorden. Door een link te leggen tussen taal en beweging, worden de leerlingen aangemoedigd om te reflecteren: is een woord hard of zacht? Voel ik me kwetsbaar of sterk wanneer iemand zo tegen mij spreekt? Wat is een mooi en wat een gemeen gebaar naar iemand anders toe?