Technische skills en creativiteit vinden elkaar in beeldend kunstwerk ‘De Façade’
Waar staat onze school voor? Op die vraag zochten de leerlingen van het Technisch Instituut Don Bosco in Sint-Denijs-Westrem een antwoord in hun kunstproject De Façade, samen met beeldend kunstenaars Lies Caeyers en Sarah Yu Zeebroek. De leerlingen spraken al hun creativiteit aan voor een project dat hen meteen ook ook voorbereidt op hun latere beroepspraktijk.
School met een gezicht
Begin er maar aan: de essentie van je school samenvatten in één kunstwerk. Technisch Instituut Don Bosco ging de uitdaging aan: met hun dynamoPROJECT De Façade wilden ze hun school - letterlijk - een gezicht geven. Bij de start van het schooljaar kregen alle leerlingen en leerkrachten de kans om te verwoorden wat Don Bosco voor hen betekent. De veelheid aan reacties werd verzameld en genoteerd op een grote banner op de speelplaats.
Een warme oproep over de hele school leverde twee klas- en jaardoorbrekende werkgroepen op die in tandem het project zouden uitwerken. De eerste groep ging in een vijftal workshops aan de slag met kunstenaars Lies Caeyers en Sarah Yu Zeebroek. Het doel: het ultieme Don Bosco-kunstwerk ontwerpen om de voorgevel van de school mee op te fleuren.
Voor ze in zee gingen met de leerlingen hadden Lies en Sarah een simpele eis voor de school: doorheen het hele project zou alle initiatief, van planning tot uitvoering, bij de leerlingen liggen. ‘Deze werkwijze was niet evident, omdat ze wat haaks stond op de normale gang van zaken op school’, zegt leerkracht Wouter Ghijs. ‘Maar uiteindelijk leidde het tot een sterk resultaat en hebben we ingezien hoe belangrijk het is om de creativiteit van onze leerlingen te blijven prikkelen.’
Democratie in actie
Na verschillende sessies met Lies en Sarah kwam het ontwerpteam met vier uitgewerkte concepten op de proppen voor het kunstwerk: de zaag, de handen, de boom en de springplanken. De finale knoop werd op zeer democratische wijze doorgehakt. ‘De ontwerpen werden (online) voorgesteld aan alle leerlingen en personeel van de school’, legt Wouter uit. ‘In een poll vroegen we welk concept het beste uitdrukte waar onze school voor staat. De springplank haalde het uiteindelijk’.
Dan nam Team Uitwerking (de zevende jaars) de fakkel over. In overleg met het ontwerpteam gingen de leerlingen en leerkrachten van de houtafdeling aan de slag met de planken, waarbij elke belangrijke beslissing (bijvoorbeeld kleuring van het hout) opnieuw werd voorgelegd aan alle leerlingen via een online poll. Daarna was het aan het lasteam om de inox beugels te produceren waar de planken in gemonteerd zouden worden.
Uitdagingen
De klasoverschrijdende aanpak zorgde ervoor dat het project echt leefde doorheen de hele school. Maar dit bracht ook uitdagingen met zich mee. ‘Door in verschillende afdelingen aan één project te werken, liep de planning wat vertraging op’, verduidelijkt Wouter. ‘Zo kon de lasserij pas in gang schieten als het werk in de houtafdeling gerealiseerd was.’ Het project had ook met enkele onverwachte tegenslagen te kampen. Zo bleek de gevel van de school geregistreerd te zijn als bouwkundig erfgoed waardoor het kunstwerk moest verhuizen naar een andere plek binnen de school.
'We zochten een nieuwe bestemming', zegt Wouter. 'De springplanken werden "banken" centraal in de school, langs een openbare weg die leidt naar een gloednieuw sportcomplex. Op die manier werd het werk toch nog een installatie in de openbare ruimte, waar de leerlingen nu ook rond en op kunnen "chillen".'
Concrete leerdoelen
Voor de leerkrachten van Don Bosco was De Façade alvast een verrijkende ervaring die ze meenemen naar volgende schooljaren. ‘Het was onze bedoeling om creativiteit sterker te integreren in de technische en praktijkvakken’, legt Wouter uit. ‘Dankzij dit project konden de leerlingen houtbewerking, lasserij en industriële wetenschappen het creatieve koppelen aan het praktische. De leerlingen onderzochten de invloed van het eigengewicht, de nuttige en toevallige belasting op de metalen constructie en de houten balken: één voor één zeer concrete leerdoelen die onontbeerlijk waren om het kunstwerk te realiseren.’
Tips van leerkracht Wouter
- Vertrek vanuit de ideeën van de leerlingen. Leerkrachten (in het bijzonder leerkrachten technische- praktijkvakken) hebben de gewoonte om projecten bekijken in het kader van maakbaarheid en productieproces. Kunstenaars Lies en Sarah leerden ons om dit te overstijgen en een extra dimensie toe te voegen, namelijk de creatieve inbreng van de leerlingen.
- Betrek de leerlingen bij elke fase van het project. Door de leerlingen volledig inspraak te geven in het bedenken en ontwerpen van het kunstwerk waren ze sterk gemotiveerd om betrokken te blijven tot het einde van het traject.
- Klasdoorbrekend werken kan een meerwaarde zijn voor je project (ook al is het niet evident). Omwille van de diversiteit van de groep groeiden de nieuwsgierigheid en interesse van andere klassen en leerlingen in De Façade.
‘Het was onze bedoeling om creativiteit sterker te integreren in de technische en praktijkvakken. Dankzij dit project konden de leerlingen houtbewerking, lasserij en industriële wetenschappen het creatieve koppelen aan het praktische.'
Het kunstwerk werd op de opendeurdag ingehuldigd door de Gentse schepen van Cultuur Sami Souguir in aanwezigheid van de kunstenaars Lies Caeyers en Sarah Yu Zeebroek, én de leerlingen die het werk bedachten en realiseerden. De missie om creativiteit aan te wakkeren bij de leerlingen van Don Bosco blijkt alvast een onverdeeld succes: los van De Façade zette een groepje deelnemende leerlingen spontaan een eigen project op naar aanleiding van de Gedichtendag!
Wil jij ook samenwerken met een beeldend kunstenaar in jouw klas? Dat kan!
- De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
- Ontdek de kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
- Op zoek naar inspirerende voorbeelden van andere scholen? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.
Versterk cultureel bewustzijn in de klas.
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- Tijdens de ontwerpfase bekijken de leerlingen de schetsen van de andere groepjes voor ze er zelf op verder werken.
verbeelden
- De leerlingen maken een kunstwerk dat de identiteit van hun school verbeeldt.
conceptualiseren
- De leerlingen krijgen inzicht in technische begrippen als eigengewicht, nuttige en toevallige belasting, en toelaatbare spanning.
analyseren
- Eenmaal het definitieve ontwerp op punt staat, onderzoeken de leerlingen hoe het praktisch uitgewerkt kan worden (stabiliteit, materiaal, belasting...).
Dragers
lichaam
- De leerlingen gaan eigenhandig aan de slag om het kunstwerk te maken.
voorwerpen
- In de houtafdeling en de lasserij verwerken de leerlingen houten planken en inox beugels tot springplanken.
taal
- Alle leerlingen en leerkrachten van de school worden gevraagd om de identiteit van hun school te verwoorden.
- Door de verschillende fases van het project wordt er constant overlegd over het concept en de te volgen planning.
Grafische tekens
- De leerlingen maken en interpreteren een stabiliteitsstudie voor ze de springplanken uitwerken.