Verhalen van hier naar ginder
Vluchten, migreren of hals over kop verhuizen. De meeste leerlingen van basisschool De Mozaïek in Gent weten wat het is. Het thema voor dit muzisch schoolproject was dus snel gekozen. Muzikant en performer Hilde De Clercq nam de derde graad op sleeptouw en opende de deur naar het intercultureel centrum De Centrale.
Het was Hilde zelf die bij leraar Didier Veeckmans polste of zijn school een muzische samenwerking zag zitten. Hilde geeft wekelijks darboeka-lesjes in De Centrale. Occasioneel komt ze ook in de Gentse wijkschooltjes met haar percussie-instrumenten. ‘Ik vind het de ideale manier om met minder taalvaardige kinderen toch expressief te zijn.’ Zelf wou ze het deze keer breder aanpakken.
Samenhorigheid in de school
Didier en zijn twee graadcollega’s waren voor haar idee gewonnen. Het viertal overlegde, tastte elkaars wensen af en ging ervoor. Hilde: ‘Wat zo fijn was, was dat de school dit opentrok naar alle leerlingen. Ook al kwam ik alleen in de derde graad, alle klassen werkten rond het thema. Dat zorgde voor samenhorigheid en een bijzondere schooldynamiek.’
Verhalen van leerlingen
Welk proces doorliep ze met de derde graad? Hilde: ‘Eerst verzamelden we verhalen van de leerlingen: over hun vorige huis, het andere land, herinneringen aan vroeger. Vaak waren die teksten ‘taalarm’. Deze kinderen kennen simpelweg te weinig Nederlands om hun ervaringen rijk te verwoorden.’
‘Door ook met beelden en ritme te werken, werden taalarme verhalen heel rijk.
Keuze uit 4 disciplines
In een tweede fase kon elk kind kennismaken met 4 mediums: ritme, beweging, drama of tekst. Hilde: ‘Ik gaf de ritme-sessies en werkte met de darboeka’s, experimenteerde met bodypercussie en een spreekkoor. Didier en zijn collega’s namen de andere workshops voor hun rekening. Na het proeven van de 4 disciplines koos elke leerling er eentje om verder uit te diepen. Door ook met beelden, tekeningen en bewegingen te werken, werden die eerste verhalen plots heel rijk.’
Het viertal overlegde regelmatig en inspireerde elkaar indien nodig. Toen elke groep materiaal klaar had, kwam er een regieoverleg. ‘We bekeken hoe we onze stukjes in elkaar konden passen tot een mooi geheel.’ Dat zal, samen met het werk van de andere klassen, aan de ouders voorgesteld worden op een toonoment.
Kunstenaar die coacht en voedt
De Mozaïek heeft een traditie van muzische projecten die uitmonden in een toonmoment. ‘Daar maken we dan vaak een bijzonder schoolfeest van’, vertelt directeur Miet Maes. ‘Onze leraren zijn daarin de afgelopen jaren erg gegroeid. Ze verwachten geen kant-en-klaar product van een kunstenaar, maar willen graag gecoacht en gevoed worden door die persoon. Belangrijk is dat we steeds vanuit de creativiteit van de kinderen vertrekken. We verplichten hen nergens toe. En dat geldt ook voor onze leraren: ze moeten geen dans verzinnen, maar kiezen zelf de kunstvorm waarmee ze aan de slag gaan.’
Podiumact of niet
Hilde opende de deur naar De Centrale, een kunstencentrum in de buurt. Heel de school trekt er in stoet naartoe voor het toonmoment. Op een echt podium, met een klank- en lichtman en voor bezoekers die zich nestelen in rode fluwelen stoelen, zullen ze schitteren. Ook het resultaat van de klassen die niet voor een podiumact kozen, kan er bewonderd worden. Van installatie, tot kortfilm of gigantisch prentenboek.
Ouders zullen trots hun gsm’s bovenhalen. Terecht fier op de kleuter die met kartonnen dozen een huis bouwt of op die tienjarige die een prachtig verhuisgedicht brengt: ‘Ik wuifde een laatste keer en kuste ook ons huis. Ik was bang en benieuwd. Vond ik snel een nieuwe thuis?’
Tips van directeur Miet Maes en leraar Didier Veeckman
- Ga te rade bij collega’s, deel je ideeën met hen, vraag tips. Dat levert vaak betere resultaten op dan een googlerondje op het internet.
- Lok creativiteit uit bij de leerlingen. Laat leerlingen nieuwe dingen ontdekken. Het ontdekken van iets nieuws is immers de essentie van creativiteit.
- Voorzie voldoende tijd om kinderen te laten experimenteren en reflecteren tijden het muzisch proces.
- Plan voldoende overlegmomenten in met de begeleiders. Dan kan je onderling ervaringen uitwisselen en leert de externe begeleider ook bij over de specifieke aanpak van leerlingen en mogelijke werkmethodes.