Zo boks je een theatervoorstelling in elkaar met kwetsbare jongeren!
Theater als bindmiddel tussen leerlingen uit het reguliere onderwijs en jongeren met een kwetsbare achtergrond. Dat was het doel van het dynamoPROJECT ‘Opgroeien in een chaotische stad’ van het Einstein Atheneum in Evergem, artistiek huis voor kinderen en jongeren Larf! uit Gent, en de vzw Luein, die minderjarige meisjes en hun gezinscontext opvang en ondersteuning bij opvoedingsproblemen biedt.
Het dynamoPROJECT Opgroeien in een chaotische stad wou jongeren met een kwetsbare achtergrond de kans geven om in een veilige context deel te nemen aan een culturele vrijetijdsbesteding, samen met jongeren uit het reguliere onderwijs. Theater was het bindmiddel. Annelies De Nil begeleidde de workshops vanuit Larf!
‘De opvoeders van Luein hadden een workshop gedaan bij Larf!’ vertelt Annelies De Nil. ‘Ze vonden het zo tof en waardevol dat ze een gezamenlijk project meteen zagen zitten. Als derde partner is Einstein Atheneum erbij gekomen, een school die erg openstaat voor creativiteit en bijzondere projecten.’ De leerlingen en de meisjes van Luein konden intekenen op het project, maar niemand was verplicht om deel te nemen. ‘De leerlingen van het Atheneum waren vanaf het begin heel open en nieuwsgierig. Met hen heb ik eerst vier weken apart gewerkt: kennismaken, toneeloefeningen… Zo wist ik al heel goed wie wie was, wie al theaterervaring had, wie plankenkoorts had enzovoort.’
Het leven, een bokswedstrijd
Bij de meisjes van Luein heerste aanvankelijk meer weerstand. Toen Annelies voor het eerst naar hen toeging, was dat direct voelbaar. ‘Ik zou hun groep ook een eerste workshop geven, maar dat was niet aan de orde: ik voelde meteen dat ze er niet klaar voor waren. Dus hebben we elkaar heel laagdrempelig leren kennen. Ik vertelde over het project, zij gaven mij een rondleiding in en rond het gebouw. Uiteindelijk tekenden vier meisjes in op het vervolg.’
In de tuin van Luein hing een boksbal. ‘Die mochten ze gebruiken als ze verdrietig of boos waren’, vertelt Annelies. Hij bood haar de inspiratie voor het vervolg van het traject, waaraan beide groepen samen deelnamen: ‘Ik heb alles opgehangen aan de boksmatch als metafoor voor het leven. Daar heb ik ze allerlei fysieke oefeningen rond laten doen en rond laten vertellen.’ De metafoor was voor iedereen herkenbaar: ‘ Het is immers niet omdat de leerlingen van het Atheneum niet met een zware problematiek kampen, dat hun leven over rozen gaat.’
Tips van theatermaker Annelies
- Twijfel niet. Ik zie geen enkele argument om niet in een dynamoPROJECT te stappen. Het is verrijkend voor alle partijen.
- Zie het niet te groot. Je hoeft geen complete musical te maken. Begin met een klein project. Vaak zijn het de kleine dingen die je het langst met je meedraagt. Kies voor het project waarvan jij denkt dat je het aankunt.
- Pluk ervan wat je wil en kunt. Neem uit een project mee wat er voor jou in zit. Een dynamoPROJECT biedt altijd iets nieuws, iets extra’s, iets wat je nog niet wist of kon.
- Werp een nieuwe blik op je leerlingen. Ook dat doet een dynamoPROJECT: het laat je je leerlingen anders zien. Een weerspannige leerling blijkt misschien supercreatief, een verlegen leerling blijkt een uitstekende danser, een schijnbaar ongemotiveerde leerling werkt plots verbazend goed mee.
- Overleg met je leerlingen. Bekijk samen met hen waarrond ze graag zouden werken. Zo hoef je je project alvast niet meer te verkopen, want ze hebben er zelf voor gekozen!
- Werk samen met gelijkgestemden: collega’s die er evenveel zin in hebben als jij, een externe partner met wie het klikt…
Iedereen rijker
‘De belangrijkste meerwaarde was volgens mij de kennismaking met een totaal andere leefwereld’, vertelt Annelies. ‘De meisjes van Luein leerden het theater kennen, iets wat sommigen voordien nog nooit hadden gezien, laat staan zelf gedaan. De leerlingen van het Atheneum zagen hoe anders het leven van leeftijdsgenoten kan zijn: jongeren die in een instelling leven, zijn veel meer op zichzelf aangewezen, moeten vaak sneller volwassen worden en worden sowieso geconfronteerd met problemen waarvan je je afvraagt of zoiets wel kan op hun leeftijd. Ook voor mezelf was het een reality check, dus ik denk dat iedereen er rijker van is geworden.’
‘De belangrijkste meerwaarde was volgens mij de kennismaking met een totaal andere leefwereld’
Kers op de taart
‘Het toonmoment was de kers op de taart, echt een bijzonder moment.’ Uiteindelijk stond één meisje van Luein met de Atheneumleerlingen op de planken. ‘Ik was zo blij om te zien hoeveel mensen er speciaal voor haar in de zaal zaten. Dat ene meisje is enorm gegroeid gedurende het traject.’ Een ander meisje had een knipperlichtrelatie met het project. De ene week zag ze het zitten, de volgende niet. ‘Ik liet haar kiezen: ze mocht altijd meedoen, maar als het te veel werd, mocht ze aan de knoppen voor licht en geluid. Daarvoor koos ze uiteindelijk ook tijdens het toonmoment.’
Maar het allermooist was misschien nog de manier waarop de jongeren met elkaar omgingen. ‘Dat deden ze uitermate respectvol en warm. Dat alleen al maakte het project de moeite waard.’
Wil jij ook samenwerken met een theatermaker in jouw klas? Dat kan!
- De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
- Ontdek de kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
- Op zoek naar inspirerende voorbeelden van andere scholen? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.