Sleutelcompetentie Cultureel bewustzijn en culturele expressie

Via de zestiende Sleutelcompetentie Cultureel bewustzijn en culturele expressie ontwikkelen leerlingen hun cultureel bewustzijn: ze leren kunst- en cultuuruitingen goed observeren, ervaren, duiden en interpreteren. Ze worden gestimuleerd om kunst- en cultuuruitingen te evalueren en te waarderen en zo vorm te geven aan hun eigen culturele identiteit. Daarnaast hebben kunst en cultuur ook een socialiserende rol: ze leren mensen deel uitmaken van een groep. Ze leren om bestaande manieren van handelen en zijn in een samenleving te observeren en te ervaren. Ze geven daarmee ook betekenis aan een menselijk leven in die maatschappij, die tijdsperiode of die omgeving. Bovendien is het tonen van eigen werk een belangrijk aspect om de dialoog met de ander en zichzelf ten volle te kunnen voeren.  

In het tweede luik van deze competentie, culturele expressie, worden creaties van de leerlingen een ontmoetingsruimte om (culturele) verschillen tussen mensen te overbruggen. Je kan in de eigen creatie en die van anderen gelijkenissen zien om gemeenschappelijkheid te voelen. Tegelijkertijd is het een platform om verschillen uit te wisselen.  

 

De sleutelcompetentie cultureel bewustzijn bestaat uit vier bouwstenen: 

 

1. Uitingen van kunst en cultuur waarnemen en conceptualiseren 

Kenmerken van kunst- en cultuuruitingen zintuiglijk verkennen en overdenken verrijkt en verdiept het cultureel bewustzijn en de culturele expressie. Zo wordt de leerling sterker in zijn persoonlijke ontplooiing, in zijn maatschappelijke participatie en in zijn levenslang leren. 
 

2. Uitingen van kunst en cultuur duiden in relatie tot de maatschappelijke, historische en geografische context waarin ze zich manifesteren. 
Kunst en cultuuruitingen hebben een socialiserende rol: ze helpen leerlingen zich te oriënteren in maatschappelijke, historische en geografische contexten. Zo geven ze vorm aan hun eigen identiteit en krijgen ze zicht op die van anderen. 
 

3. Uitingen van kunst en cultuur beleven en de waardering ervoor duiden. 

Door kunst en cultuur te beleven kunnen leerlingen plezier beleven, uitgedaagd worden om anders over de wereld na te denken, volledig ondergedompeld worden in de ervaring en/of emotioneel betrokken geraken bij zangers, acteurs of dansers. Door zelf een artistiek creatieproces te doorlopen kan de waardering voor de expressies van anderen genuanceerder beargumenteerd worden. 

4. Verbeelding gericht inzetten bij het creëren van artistiek werk. 

Wie artistiek aan de slag gaat, benadert de werkelijkheid anders dan vanuit een cognitieve reflectie. Experimenteren tijdens het denken en het handelen neemt een belangrijke plaats in. Kennis, gevoel en lichaamservaring beïnvloeden elkaar. Precies dat is kenmerkend voor creatieve processen.