Kunstkuur: handleiding 'made by delend netwerk'
Tijdens het schooljaar 2019-2020 kwamen een 15-tal enthousiastelingen (leerkrachten, docenten, pedagogisch begeleiders van de verschillende netten en directies van het deeltijds kunstonderwijs en het leerplichtondewijs) samen om specifieke leervragen te bespreken en antwoorden te formuleren op uitdagingen waar zij in hun respectievelijke Kunstkuren mee geconfronteerd werden. Zij zochten naar inspirerende antwoorden voor vragen van scholen en academies en willen hun verworven inzichten verspreiden naar het bredere onderwijsveld toe. Zo willen zij de expertise verhogen die Kunstkuur-projecten in de toekomst kunnen versterken en verbeteren. Het resultaat is een eerste handleiding ‘made by delend netwerk’
1
Afwezigheden
Elk samenwerkingsinitiatief voorziet een eigen structuur voor vervanging, die kenbaar wordt gemaakt aan alle betrokkenen.
De school/academie moeten zorgen dat team-teaching mogelijk blijft. Maak hierover goede afspraken. Stel duidelijk wat team-teachen inhoudt, wat je nodig hebt voor een evenwaardige team-teaching (lesvoorbereiding, werkvormen, didactisch materiaal, materiaal, lokaal, evaluatie (documenten), reflectie …) en wie wat maakt/doet.
Organiseer een voorbereidende vergadering hierrond. Succesvol samen op weg gaan met Kunstkuur kan je hierbij ook helpen.
'Maak duidelijke afspraken en zet die in een draaiboek/afsprakenformulier Dit is belangrijk voor de goede band tussen de leerkrachten'
Korte afwezigheid
- De les gaat door eventueel met andere leerkracht (die betrokken is bij het project).
- Les wordt ingehaald op een ander moment (lesverplaatsing). Hou in de planning hiervoor tijd vrij.
- Zorg dat de dko-leerkracht ook toegang heeft tot het communicatieplatform van de school (Smartschool). Maak duidelijke afspraken in verband met melden van afwezigheden.
Langdurige afwezigheid
- Voor een korte periode kan de dko-leerkracht de les alleen overnemen. Maar je verliest dan wel de waardevolle component van co-teaching. Voorzie een andere leerkracht die eventueel kan aansluiten (klasmanagment).
Tip van een directeur
Plan maandelijks een reflectiemoment in (leerkracht – directie) en stuur bij, zodanig dat het project door beide partijen wordt gedragen
2
Burgerlijke aansprakelijkheid
Ook hier weer geldt dat goede afspraken goede vrienden maken. Maak die afspraken op voorhand.
Wat hoort hier thuis?
- Uitstappen in het kader van Kunstkuur, buitenschoolse activiteiten, toezichten (speelplaats, studie …), begeleiding van rijen …
- Belangrijk is dat je nakijkt dat zowel de leerkracht (leerplichtonderwijs als deeltijds kunstonderwijs) verzekerd is.
- Een extra muros verzekering zit vaak vervat in de schoolverzekering van de dagschool.
- Bij uitstappen voorzie je altijd dat er een begeleidende leerkracht van het leerplicht onderwijs mee gaat. De dko-leerkracht gaat nooit alleen op stap met de leerlingen. Ook niet als de klasgroep in twee wordt gesplitst.
- Vergeet in je afspraken de buitenschoolse activiteiten (bijvoorbeeld zwemmen) niet.
Tips van een leerkracht
- Als je op uitstap gaat met leerlingen van het basis onderwijs is de EHBO-kit een must!
- Geef de dko-leerkracht toegang tot de schoolkalender, zodat hij/zij niet voor verrassingen komt te staan. Hou daar (in de mate van het mogelijke) ook rekening mee in je planning.
3
Overleg
Samen met de klasleerkracht ben je verantwoordelijk voor het muzische gebeuren in de klas en voor de communicatie, voorbereidingen en duiding binnen het gebruikte leerplan.
Je werkt in een (basis)school als team. Dit houdt in dat je regelmatig overlegt met je collega’s.
Vooraf
Bij opstellen van het dossier:
- Je maakt afspraken over overlegmomenten
- Wat is een ideaal overlegmoment rekening houdend met beide contexten?
- Wat is het doel van het overleg en waarover gaat het inhoudelijk gaan.
- Wie is aanwezig?
'Het is belangrijk dat de bereidheid er is om van elkaar te leren'
Organiseren schooljaar
- Indien mogelijk vrij roosteren van gemeenschappelijk moment/lesuur, rekening houdend met lesgever academie
- Je legt concrete data en overlegmomenten vast van bij begin schooljaar
Tijdens schooljaar
- Bij problemen die binnen de werkgroep niet uitgeklaard kunnen worden, gaat de leerkracht eerst naar de eigen directie. Dat geeft kans om het verhaal van de leraar te horen.
- Directies kunnen het probleem dan onder elkaar bespreken, verslagen van overleg maken, en delen met directies/coördinatoren.
- Werk met een gemeenschappelijke agenda waarin punten voor elk volgend overleg in worden vastgelegd. In die gemeenschappelijk agenda zet je meer dan enkel praktische afspraken. Mogelijke andere thema’s zijn: visie omtrent cultuurbeleving, vakoverschrijdende aspecten, proces en procesevaluatie, (vak)inhouden gekoppeld aan (leerplan)doelen … Zorg dat inhoud uitnodigend is en dat de leerkrachten er daadwerkelijk iets aan hebben.
- Belangrijk is dat iedereen open staat voor de eigenheid van de leerkracht van de academie en leerplicht-onderwijs, dat de bereidheid er is om van elkaar te leren op vlak van visie, werking en organisatie van de eigen en de andere school, diversiteit in leerprocessen (vanuit Kunstkuur: ruimer dan het zuiver cognitieve).
Einde schooljaar
- Maak tijd om te reflecteren (terugblikken) op het voorbije schooljaar en de Kunstkuurwerking te evalueren. Mogelijke punten zijn: overlegmomenten, de planning, agenda, verslagen … Aan de hand van die bevindingen, plan je het volgende schooljaar.
Wat is het delend netwerk?
- Experten van scholen, academies pedagogisch begeleiders, CiS-experten, cultuurexperten en lerarenopleiders dagen elkaar uit in het samen denken over leervragen en leggen zo de basis van een duurzaam netwerk.
- Ze baseren zich op recente wetenschappelijke inzichten en/of ervaring van experten bij hun intervisie.
- Ze formuleren adviezen, delen en ontwikkelen materiaal, zoeken naar inspirerende antwoorden voor vragen van scholen en academies en verspreiden hun verworven inzichten naar het bredere onderwijsveld toe om expertise te verhogen die Kunstkuur-projecten in de toekomst kunnen versterken en verbeteren.
- Kunstkuur
- / Basisonderwijs (lager en kleuter)
- Buitengewoon basisonderwijs
- Gewoon basisonderwijs (lager en kleuter)
- Hoger onderwijs
- Secundair onderwijs
- Voltijds gewoon secundair onderwijs