Cultureel bewustzijn versterken bij je leerlingen. Hoe doe je dat?
Cultureel bewustzijn en culturele expressie hebben raakvlakken met verschillende domeinen. Cultuur kan ook aan bod komen buiten de lessen muzische vorming of esthetica, waar de link met kunst en cultuur duidelijk is. Elke lesinhoud kan je cultuurrijk benaderen. Hieronder vind je een aantal voorbeelden die je tonen hoe je de link kan maken met cultureel bewustzijn vanuit een discipline, sleutelcompetentie of thema.
Dans
Hoe breng je kwaliteitsvolle danseducatie? Maud Tielemans (docent dans, onderzoeker en choreograaf) wil met Dans in de Spiegel een methode aanreiken om via dans je leerlingen bewuster in de wereld te laten staan. De website is de praktische uitrol vanuit de masterscriptie van Maud Tielemans voor de opleiding Kunsteducatie aan Codarts.
Via dans kan je verschillende competenties aanbrengen zoals cultureel bewustzijn, zelfbewustzijn, sociaal-relationele vaardigheden, lichamelijke en geestelijke gezondheid en creativiteit.
Ze onderzocht hoe de theorie Cultuur in de Spiegel op dat moment toegepast werd voor dans en in welke mate het (h)erkend wordt door experts, leerkrachten en leerlingen. Haar onderzoek concludeerde dat er raakvlakken te vinden zijn, maar dat het nog niet bewust vanuit de theorie toegepast wordt.
Onderstaande video is een filmische weergave van de aanbevelingen op basis van dit onderzoek.
Bijvoorbeeld: Durf anders denken, als dansdocent én klasleerkracht.
Literatuur en poëzie
Met cultuuronderwijs leren we onszelf en de ander beter kennen en begrijpen en bouw je begrip op. In de moderne samenleving zijn er grote verschillen in cultuur en cultureel bewustzijn en het moderne cultuuronderwijs leert leerlingen met deze verschillen omgaan. Door literatuur en poëzie komen leerlingen in contact met deze verschillen. Ze ervaren via een verhaal een andere plek, ander tijdsbeeld of gezichtspunt. Door het verhaal stappen ze in een andere wereld.
Niet alleen de inhoud van het geschrevene maar ook de componenten van de schrijfstijl zijn elementen om het cultureel bewustzijn rond aan te scherpen. Daarover in dialoog gaan en er vorm en betekenis aan geven, geeft unieke kansen om cultureel bewustzijn te ontwikkelen.
Erfgoed
Erfgoededucatie buigt zich over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst. Het benadert geschiedenis vanuit een heel praktische vraag: welk verleden bepaalt ons heden, hoe doet het dat, en wat vinden wij daarvan?
Via erfgoededucatie verwerven leerlingen kennis en inzicht in zichzelf en hun omgeving. Erfgoededucatie is leergebiedoverschrijdend (wereldoriëntatie, muzische vorming, taal, ruimtelijk en historisch bewustzijn...) en getuigt van de diversiteit in de samenleving. Het zet aan tot dialoog en daagt uit tot actief burgerschap.
Maak leerlingen daarom warm om oog te hebben voor erfgoed door linken te leggen met hun leven en de omgeving. Nodig hen uit om zelf op zoek te gaan naar stukjes verleden, erfgoed bevindt zich immers overal om ons heen.
Historisch bewustzijn
De sleutelcompetentie Historisch bewustzijn vertoont veel samenhang met Cultureel bewustzijn. Door een cultuuronderwerp te benaderen dat aansluiting heeft met de leefwereld van de leerlingen en hierover samen te reflecteren, verrijken ze hun cultureel bewustzijn. Ze versterken hun analytisch en conceptualiserend vermogen.