Zo zet je in op leesmotivatie én drama: Prentenboek ‘Diepzeedokter Diederik’ wordt een musical
Voor de schoolmusical Diepzeedokter Diederik bewerkte Vrije Basisschool Sint-Pieterscollege (Jette) het gelijknamige prentenboek van Leo Timmers. Daarin kwamen de dynamoPROJECTEN van haar twee vestigingen samen: één draaide rond muziek, één rond theater. ‘We hebben heel veel van de musical geleerd’, zegt Rayane (10). ‘Het belangrijkste? Dat alles uiteindelijk goedkomt!’
Het idee om Leo Timmers’ prentenboek Diepzeedokter Diederik tot musical te bewerken, kwam van Katrien De Muynck van theater- en muziekcompagnie Rizotto. Haar kinderen lopen school in het Sint-Pieterscollege én ze maakt deel uit van het ouderorkest Schudden met de poep. ‘Ik bladerde door het boek en kreeg opeens veel zin om rond dat mooie verhaal muziek te schrijven. Spontaan popte de melodie van het themalied op.’
De school besloot daarop een heuse musical te maken met de leerlingen van de tweede en de derde graad. ‘Meester Wesley heeft het scenario geschreven’, vertelt directeur Veronique Vanhercke.
Elk zijn talent
De musical had acteurs en zangers nodig, maar ook dansers, decorbouwers en kostuumontwerpers. Om elke leerling een rol naar zijn of haar gading te kunnen geven, organiseerde de school talentendagen met workshops, zodat iedereen van alle disciplines kon proeven. ‘Op het eind daarvan mochten we een top-3 opgeven’, vertelt Rayane. ‘Al van kleins af droom ik ervan om zanger, danser of acteur te worden, dus ik was direct enthousiast. Uiteindelijk mocht ik Harry de Haai spelen.’
‘Ook de leerkrachten konden volgens hun talenten beslissen om een werkgroep te trekken. Wie zich creatief minder sterk voelde, assisteerde een collega.’
Katrien leidde de repetities met het koor. Het theaterluik en de algemene regie nam regisseur Barbara Honnay voor haar rekening. ‘De samenwerking met Katrien en Barbara was een geschenk’, zegt onderwijzeres Sara Van Roy. ‘Je merkte zo dat ze gewend zijn om met kinderen te werken, alles gebeurde op hun maat.’
Iedereen betrokken
Op het eind van de rit waren alle leerlingen, alle leerkrachten en heel wat ouders bij Diepzeedokter Diederik betrokken. ‘Zo hebben de kleuterleidsters de inkomhal van het cultuurcentrum versierd. Een van onze juffen kan goed naaien: ze heeft op enkele winteravonden samen met een aantal (groot)ouders kostuums genaaid. In de les maakten we het decor en in álle klassen van de school stond het prentenboek centraal.’
‘Niet enkel artistiek, ook organisatorisch was het een hele denkoefening’, vindt Sara. ‘Maar het geeft veel voldoening om de leerlingen nu zo te zien blinken op dat podium. Mijn collega’s en ik hebben er ook veel uit geleerd. Ik was onder meer bij de workshops zang betrokken en in het begin vroegen we ons af of de leerlingen die complexe muziek wel onder de knie zouden krijgen. Dankzij Katrien is het notenbalk per notenbalk in de plooi gevallen. Hetzelfde met de acteurs. Je merkte dat de leerkrachten tegen het eind van de repetities Barbara’s technieken zelf begonnen toe te passen.’
Nerveus, maar blij
Geen wonder dat iedereen na de eerste opvoering overloopt van enthousiasme en opluchting. De kop is eraf en het publiek reageerde enthousiast, zowel op de acteurs, de muziek en zang als op de indrukwekkende kostuums en decorstukken.
Rayane: ‘Ik denk dat veel kinderen vanmorgen supervroeg zijn opgestaan, ikzelf ook. Ik had stress, maar ik wou er ook zo graag invliegen!’ Hij wil graag nog eens een musical maken, want het was soms moeilijk, en ze hebben twijfels gehad, maar uiteindelijk was het toch vooral heel leuk. ‘We hebben hard en lang gewerkt, maar we hebben ook véél geleerd.’ Hij geeft een voorbeeld. ‘Sommigen van ons praten als een TGV. Dus we hebben geleerd om ons te concentreren, trager en luider te spreken, en duidelijk te articuleren.’ Maar het allerbelangrijkste, vindt hij, is dat ze nu weten dat zo’n groot project helemaal goed komt, als je maar genoeg repeteert en volhoudt.
Tips van directeur Veronique
- Neem genoeg tijd voor de bereiding en neem die voorbereiding serieus. Ons project zat organisatorisch enorm goed in elkaar.
- Zorg dat niet alles ‘buiten de uren’ moet. Maak bijvoorbeeld tijd op (geplande) personeelsvergaderingen.
- Maak gebruik van externe expertise. Wij wilden al langer zo’n groot project opzetten, maar gebrek aan eigen expertise hield ons tegen. Zonder Katrien en het orkest was het ons nooit gelukt. Barbara hadden we niet enkel nodig om de toneelrepetities te leiden, maar ook om het overzicht over het geheel te bewaren. Voor de kostuums hebben we extra hulp gekregen van de leerlingen van het GO! technisch atheneum Jette.
- Vertrek vanuit je eigen kracht. Onze school is het gewend om met prentenboeken te werken. Het is dankbaar materiaal om leesbevordering en taalverrijking aan te pakken. Ook onze openluchtklassen hebben altijd een centraal boek. Het was voor ons dus logisch om de musical te baseren op een prentenboek.
- Vertrek vanuit je eigen netwerk. Diepzeedokter Diederik is een prentenboek van Leo Timmers, wiens kinderen bij ons op school hebben gezeten. De componist is een moeder bij ons op school en alle orkestleden zijn ouders. Het verhoogt de betrokkenheid.
Versterk cultureel bewustzijn in de klas.
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- De werkgroep decor wilde koralen knutselen, dus zocht inspiratie op Pinterest.
- De kleuters werden aangemoedigd om met hun ouders naar de musical te komen kijken.
verbeelden
- Hoe versier je de toegangsdeur van een musical die zich afspeelt in de oceaan? De kleuterleidsters knutselden een opengesperde haaienmond rond de deurstijl.
conceptualiseren
- Het personage Walvis is verdrietig: waarom is hij verdrietig? Beeld je nu in dat je zélf heel verdrietig bent. Hoe zwem jij rond als een verdrietige walvis?
analyseren
- De speciaal voor de voorstelling gecomponeerde muziek was niet eenvoudig, en helemaal anders dan een doorsnee kinderliedje. Wat vind je van deze muziek? Hoe klinkt hij in jouw oren? Wat maakt hem anders dan wat je gewend bent? Hoe kunnen we dit mooi zingen?
Dragers
lichaam
- Plotseling hoge tonen zingen is niet eenvoudig voor kinderen die geen noten kunnen lezen. Doordat de koorleidster bij de hoge noten in het themalied de hand de hoogte in zwaaide, visualiseerden de kinderen de hoge tonen, wat hielp om ze correct te zingen.
- Elke beweging die de dansers deden, vertrok vanuit bewegingsmateriaal dat de kinderen zelf aanbrachten. De begeleiders zetten muziek op, lieten hen aan de hand van een eenvoudige opdracht zoeken naar materiaal, de kinderen probeerden uit. Van het beste materiaal dat ze zo vonden, smeedden ze de dansen.
voorwerpen
- De groep van de decorbouwers heeft continu voorwerpen ontworpen en gecreëerd: een reuzentandenborstel voor de haai met tandpijn of de onderzeeër van Diepzeedokter Diederik.
taal
- De leerlingen leerden nieuwe termen, zoals ‘articuleren’.
- De acteurs leerden zich de woorden van hun personage eigen te maken.
Grafische tekens
- De koorleden leerden tijdens het traject geen noten lezen, maar ze leerden wel wat muzieknoten zijn, wat ze doen en hoe ze eruitzien.