Fotograferen achter Brugse gevels
Wat gaat er allemaal schuil achter de wereldberoemde Brugse gevels? Deze inspirerende vraag krijgen de cursisten van de opleiding fotografie van CVOSG voorgeschoteld. Na een workshop storytelling van Tink Tank en een brainstormworkshop met fotografieleerkrachten Aäron, Daphne en Kristof gingen ze op zoek naar de verhalen achter de trapgevels. Ze werkten in groep een creatief concept uit, schreven ze hun verhaal in beelden en stelden hun werk tentoon in het woonzorgcentrum.
CVOSG is gevestigd in een geklasseerd gebouw in Brugge. Niets aan de buitenzijde doet de bruisende creativiteit van een fotografieopleiding binnen vermoeden. ‘Als dit het geval was op onze school’, zegt leerkracht fotografie Daphne Titeca, ‘dan moesten er enorm veel boeiende verhalen te rapen zijn achter andere Brugse gevels.’ Dat idee vormde het uitgangspunt voor het intermodulaire fotografieproject ‘Achter Brugse gevels’.
Een verhaal vertellen
In februari vond de kick-off van het project plaats. Studenten uit de verschillende modules, van beginners tot gevorderden, verzamelden voor een workshop storytelling, begeleid door Lucas Vandenbussche van Tink Tank.
‘In de opleiding focussen we vaak op technisch perfecte foto’s,’ zegt Aäron. ‘Nu moest er een verhaal worden verteld, en dat op een creatieve manier. Voor veel volwassenen is dat niet evident. Via kleine ingrepen toonde Lucas tijdens de workshop hoe de interpretatie van een beeld al kan veranderen door de plaats van iemand in de ruimte. Dat bleek een eye opener voor veel cursisten.’
Samen brainstormen
Tijdens de kick-off werden de cursisten in groepen verdeeld. Lucas van Tink Tank prikkelde de groepjes en daagde hen uit om out of the box te denken. Daar kwamen zijn ervaring en technieken als theatermaker goed van pas.
De leerkrachten kozen bewust voor een mix van beginners en gevorderden. ‘Dat bleek enorm leerrijk’, zegt Kristof. ‘Sommige startende fotografen hebben de afgelopen maanden gigantische sprongen gemaakt doordat ze veel opstaken van hun medecursisten met meer ervaring.’ Toch was samenwerken niet altijd evident: agenda’s conflicteerden, karakters botsten en een selectie van foto’s maken waarin iedereen zich kon vinden, bleek moeilijk.’
Lucas prikkelde zowel de cursisten als de leerkrachten om out of the box te denken en buiten hun comfortzone te treden. Zijn begeleiding zorgde er voor dat ze verder sprongen dan ze initieel dachten en het resultaat mocht dan ook gezien worden!
Aan de slag
Na de kick-off gingen de groepjes aan de slag. Aan originele concepten geen gebrek. Eén groepje viel met een drone binnen op de zolder van onbekende Bruggelingen en nam daar foto’s, een tweede groepje vond een moskee achter een doodgewone gevel, anderen lieten zich doorverwijzen van het ene huis naar het andere huis. Hoewel de meeste cursisten zelf contacten legden met de inwoners achter de gevels, was er via het OCMW ook een lijst met interessante contacten beschikbaar.
Tijdens het proces heeft Lucas verschillende keren met de groepjes gewerkt, telkens met storytelling als insteek: hoe zorg je er voor dat je beelden meer worden dan kiekjes, hoe kom je tot een echt verhaal?
Op een tweede groot ontmoetingsmoment toonde iedereen zijn foto’s en kregen de verschillende projecten feedback, van de leerkrachten en ook van elkaar. Bij de selectie legden de leerkrachten en Lucas telkens weer de nadruk dat het verhaal belangrijker was dan de schoonheid en techniciteit van een beeld.
De presentatie
Een volgende stap was de locatieprospectie i.s.m. OCMW Brugge-Mintus voor de tentoonstelling in het Brugse woonzorgcentrum Ter Potterie. Hier moesten de cursisten nadenken over de presentatie van hun foto’s en hoe die presentatie het verhaal nog beter tot zijn recht kon doen komen. Geen enkele groep ging voor een klassieke format. Zo koos het ‘drone’ project ervoor om de dronebeelden hoger te hangen dan de rest van hun collectie, alsof je echt de zolders binnenvliegt. De zwartwit portretten van de bewoners van het verzorgingstehuis kwamen dan weer reuzegroot aan de gevel terecht en wekten de indruk dat de bewoners je aankijken vanachter hun raam.
‘Het waren 50 fiere fotografen die de bezoekers hun werk toonden. Voor velen van hen was het hun eerste tentoonstelling’, zegt Joke Knockaert, directie CVOSG. ‘Het was mooi dat de tentoonstelling er voor zorgde dat 2,5 maanden lang externe bezoekers langskwamen in het woonzorgcentrum en zo in interactie gingen met de bewoners. Maar het allermooiste is dat cursisten en leerkrachten trots zijn, zelf verwonderd zijn en onder andere door de begeleiding van Lucas veel van elkaar geleerd hebben. Dat is onbetaalbaar!’
Tips van Aäron, Daphne en Kristof
- Voorzie voldoende tijd. Een semester is eigenlijk te kort om dit project van A tot Z uit te werken. Door de krappe timing heeft het geheel veel buitenschoolse uren gevergd van de leerkrachten. Een volgende keer zouden we dit - met de ervaring die we nu hebben - beter kunnen integreren in het lespakket.
- Zoek nog externe sponsors. Voor prints – essentieel maar duur – is er immers geen projectsubsidie. Laat de leerlingen ook nadenken over hoe ze hun foto’s op een kwalitatieve maar budgetvriendelijke manier kunnen presenteren.
- Durf beginners en gevorderden te mixen bij de groepsverdeling. Zo leren ze enorm veel van elkaar.
- Verdeel de groepjes over de leerkrachten. In het begin gaven wij met vier leerkrachten feedback aan iedereen. Dat was niet houdbaar. Anderzijds was het voor de leerlingen wel boeiend om verschillende meningen te krijgen.
- Gebruik een online platform voor tussentijdse feedback. De cursisten plaatsten hun foto’s op One Note. De leerkrachten konden hierop feedback geven en ook onderling communiceren.
Versterk cultureel bewustzijn in de klas.
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- De cursisten werden uitgedaagd om op een alternatieve manier naar de werkelijkheid te kijken, om het ‘verborgene’ naar boven te halen. Ze kregen daarbij de keuze: vertrekken vanuit een idee of vanuit een situatie.
verbeelden
- Tijdens een brainstorm gingen de cursisten op zoek naar een origineel idee, tijdens de shoot maakten ze foto’s die dit idee verbeelden. Tijdens de locatieprospectie werd er dan weer gebrainstormd over hoe het verhaal op een creatieve manier kon worden gepresenteerd.
conceptualiseren
- Zowel tijdens de gemeenschappelijke momenten als tussendoor communiceerden de cursisten uitvoerig: van het uitdenken en verfijnen van het idee, over de uitvoering en selectie, tot de nabewerking van de beelden.
analyseren
- Tijdens regelmatige besprekingen werd er nagedacht over welk verhaal de beelden vertelden en werden de foto’s geselecteerd die het best dit verhaal illustreerden. De leerkrachten daagden de leerlingen via kritische vragen uit om hun project vanuit een nieuwe invalshoek te bekijken.
Dragers
lichaam
- Tijdens het fotografietraject trainden de cursisten zich erin om hun onervaren modellen naar een ‘mooie’ houding te leiden.
voorwerpen
- Het eindresultaat is geen tentoonstelling met een reeks foto’s in een traditionele kader. Wel bouwden de cursisten met hun foto’s een decor dat een verhaal vertelt. Er werd geëxperimenteerd met formaten, materialen, ophangtechnieken, presentatievormen …
taal
- In verschillende projecten kwamen woord en beeld samen: van een boekje met teksten en foto(d van ‘de kleinste kamers’, tot een verbindende tekst tussen schoendozen die elk een huis verbeelden (en die uitlegt hoe de fotografen van het ene in het andere huis belandden).
- Tijdens de vernissage doet Lukas van Tink Tank het verhaal achter de foto’s: hoe zijn de fotografen achter de gevels geraakt. Elk groepje heeft zo zijn avonturen beleefd.
Grafische tekens
- Tijdens de vernissage doet Lukas van Tink Tank het verhaal achter de foto’s: hoe zijn de fotografen achter de gevels geraakt. Elk groepje heeft zo zijn avonturen beleefd.