Kunst en literatuur gaan hand in hand in de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten van Hasselt
Voor het leerkrachtenteam van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten van Hasselt en zijn filialen is het elk jaar reikhalzend uitkijken naar de thematische boekenlijst van Iedereen Leest voor de Jeugdboekenmaand. Die lijst vormt immers het vertrekpunt voor het grootste deel van hun muzische lessen.
In de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten van Kuringen, een filiaal van de Academie van Hasselt, gaan literatuur en kunst al jaren hand in hand. Sinds oudsher maken de leerlingen er kunstwerken geïnspireerd door jeugdboeken en stellen ze de resultaten tentoon in de naburige bib. Leerkrachten Sarah Hendrickx en Laura Brepoels bouwen verder op deze traditie: elk jaar opnieuw nemen zij het thema van de Jeugdboekenmaand als basis voor lessenreeksen die volledig draaien rond literatuur.
Als een lopend vuurtje
Hun enthousiasme voor jeugdboeken werkte zo aanstekelijk dat dezer dagen zowat het hele leerkrachtenteam van de Academie van Kuringen aan de slag gaat rond de Jeugdboekenmaand. Het project werd intussen ook opgepikt door de grote broer in Hasselt: een twintigtal (!) kunstleerkrachten - verspreid over de Academie van Hasselt en zijn filialen in Kuringen, Alken, Zonhoven en Diepenbeek - werkt inmiddels het hele jaar rond (jeugd)literatuur.
Creatief met literatuur
'Persoonlijk ben ik zot van kinderboeken', zegt Laura Brepoels. 'Hoe verhaal en beeld samenvloeien blijft me eindeloos fascineren'. Haar lessen vertrekken steevast vanuit het thema van de Jeugdboekenmaand, meestal gebaseerd op één specifiek boek. 'Waar mogelijk lees ik zelf een stukje voor om de kinderen mee in het verhaal te krijgen en te inspireren. Zo kan ik een dialoog opstarten met de leerlingen rond het boek en het thema en leer ik meer over hun belevingswereld en wat hen bezighoudt.'
Bij Sarah Hendrickx groeide het project eerder uit een specifieke nood: 'Er is niks mis met bijvoorbeeld een herfstsfeer tekenen op een vlak blad maar wij wilden net iets meer out of the box denken. Met dit project kunnen we veel meer in de diepte werken, zowel rond lezen als beeldende vorming.' Sarah houdt ervan om verschillende technieken te combineren: zo tekenden haar leerlingen Pinokkio uit het gelijknamige boek, maar ontwierpen ze meteen ook een 3D-walvis om de getekende Pinokkio in te plaatsen.
'Met dit project kunnen we veel meer in de diepte werken, zowel rond lezen als beeldende vorming.'
Laura werkte in 2019 rond het boek De leeuw en het vogeltje van Marianne Dubuc. 'Via dit verhaal kan je bijvoorbeeld praten over vriendschap en wat het betekent voor hen. Maar ook minder leuke thema's, zoals pesten, komen erin aan bod'. De opdracht leverde uiteindelijk het prachtige affichebeeld op voor de tentoonstelling van dat jaar.
Van boek naar kunstwerk
Ook dit jaar putten de leerkrachten van de Academie welig uit literaire voorbeelden. 'We brachten Dokter Vos uit het gelijknamige boek van Daan Remmert De Vries tot leven', legt Laura uit. 'De uitdaging was om 2D te transformeren naar 3D: we maakten een tekening op groot bruin papier met oliekrijtjes en inkt. Die knipten we uit en vulden we op met papiersnippers. Zo kregen we een soort 3D-kussen dat we mooi konden presenteren in de ruimte.'
2D meets 3D was ook de opzet voor een reeks werken rond het boek 'Viktor' van Jacques Maes & Lise Braekers. Het lichaam van de 'gevilde cheeta' uit het verhaal kreeg eerst gestalte in een tekening met zacht pastelkrijt. Dan werd een 3D-kop geboetseerd uit klei en ingekleurd met acrylverf en inkt.
Koos Meinderts' versie van 'De schelmenstreken van Reinaert De Vos' kreeg eveneens een nieuw leven in klei. 'In deze opdracht focusten we op het leren aanhechten van verschillende delen in klei, en het aanbrengen van structuur via de vacht van de Vos', verduidelijkt Laura. Een likje bruine acrylverf en daar stond plots Reinaert De Vos op tafel!
'De heksen' van Roald Dahl, ten slotte vormden de inspiratie voor een reeks portretten in waskrijtjes en acryl waarin de leerlingen koude en warme kleuren leerden combineren.
Uitpakken in de bib
Traditiegetrouw krijgen de literair geïnspireerde werken van de leerlingen een prominent plaatsje in de bib tijdens de Jeugdboekenmaand. Klein probleem: in de gemiddelde bibliotheek vind je niet zoveel vrije muren om werk tentoon te stellen. Voor Laura werkt deze beperking net bevrijdend. 'Door 2D en 3D te combineren en out of the box te denken komen we al een heel eindje. Ieder jaar leren we nog bij en zien we weer andere presentatiemogelijkheden.' Zo ontwikkelden de leerlingen van de richting digitaal beeldatelier dit jaar voor de eerste keer raamstickers.
De bibliotheek van Kuringen is inmiddels veel te klein geworden voor al dat kunstig geweld, waardoor er wijselijk beslist werd te verhuizen naar de hoofdbibliotheek van Hasselt. Tijdens de Jeugdboekenmaand staat de bib er volledig in het teken van het huwelijk tussen kunst en literatuur. De ruimte puilt uit van literair geïnspireerde kunstwerken gemaakt door de leerlingen van de Academie: van schilderijen tot kleiwerkjes tot animatiefilms.
'Door 2D en 3D te combineren en out of the box te denken komen we al een heel eindje. Ieder jaar leren we nog bij en zien we weer andere presentatiemogelijkheden.'
Voldoening
'De tentoonstelling geeft de leerlingen een enorme voldoening omdat ze hun werken in een openbare plaats zien schitteren,' zegt Laura. 'Ook bekijken ze hun vertrouwde bib een keer in een ander daglicht.' Voor de bibliotheek zelf is het project een ideale aandachtstrekker voor de Jeugdboekenmaand. Maar de bib wil ook meer zijn dan enkel een tentoonstellingszaal: 'Tijdens het jaarlijkse openingsfeest kan je bij ons workshops volgen waar je zelf aan de slag gaat met literatuur en kunst', zegt bibliotheekmedewerker Ine Janssen. 'En voor volgende jaren dromen we luidop van een muzikaal project samen met de Academie.' Wij dromen graag mee!
Tips van Sarah en Laura
- Bouw de spanning op. Lees elke les een stukje voor uit het boek en laat de leerlingen fantaseren over wat er verder kan gebeuren in het verhaal. De vele ideeën kan je gebruiken om beeldend verder aan de slag te gaan.
- Houd niet vast aan 1 techniek maar combineer naar hartenlust. Een 2D-werk kan 3D worden in een handomdraai: plak een blad aan de achterkant van een tekening, vul de tussenruimte op en je hebt een kussen gemaakt!
- Simpele ideeën zijn vaak de beste. Werk je rond het konijn Corneel en zijn oranje cape? Maak dan een konijn met een oranje cape: daar kan je op beeldend vlak nog alle kanten mee uit.
- Vertrek van basisvormen. Veel heb je niet nodig om in 3D te werken: met wat creativiteit kan een simpele kartonnen doos letterlijk alles worden.
- Wees niet bang van kleur. Kleine werkjes verliezen al snel hun impact wanneer je ze in een grote tentoonstellingsruimte plaatst. Opvallende kleuren kunnen dan helpen om toch de aandacht te trekken.
Wil jij samenwerken met een kunstacademie in jouw klas? Dat kan!
- De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
- Ontdek de kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
- Op zoek naar inspirerende voorbeelden van andere scholen? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.