Boekenjuf Els | Elke dag lezen we een half uur, en dat mag ook een enquête uit de Joepie zijn

Els Van der Perre is de Beste Boekenjuf van 2017: 'Alle kinderen op deze school beginnen aan de lagere school met twee jaar taalachterstand. Vijf jaar geleden bereikte de situatie een dieptepunt. Voor veel kinderen lukte het leren lezen op het normale tempo gewoon niet.' De juffen staken de koppen bij elkaar om lezen leuker en makkelijker te maken. Met Juf Els op kop.

Els geeft les in een school in een sociale wijk in Anderlecht. Voor onze leerlingen is Nederlands de tweede of zelfs derde taal. Voor de meesten is de eerste taal Frans, verder Arabisch, Turks, Congolees of een andere Afrikaanse taal.

Hier heerst veel kansarmoede. Veel kinderen hebben thuis niet één boek. Vijf jaar geleden slaagde een groot aantal er niet in om op het normale tempo te leren lezen. Kinderen uit de klas halen om hen bij te werken doen we hier nooit, dat is tegen onze principes. We zijn gaan samenzitten en hebben beslist om het anders aan te pakken en met een leescarroussel te beginnen. De kinderen worden in kleine groepjes verdeeld en de leerkrachten voorzien een aantal originele spelletjes. Na een opdracht gaan de kinderen door naar de volgende opdracht, tot iedereen alles heeft gedaan. De spelletjes oefenen op het puur technische aspect van het lezen.

Met de beginnende lezers doen we bijvoorbeeld duo-lezen of toneellezen. Elk personage heeft een andere kleur en zo kunnen ze samen lezen. Een andere populaire speel-activiteit is vouwbekjes maken met opdrachten in. Het gaat erom dat de kinderen lezen en schrijven zien als fun.

Wie is Els Van der Perre?

School:

Zorgjuf op Regina Assumpta in Anderlecht.

Favoriete kinderboek:

Raad eens hoeveel ik van je hou, Sam MacBratney.

Boekenhoek

In elke klas installeerden we een boekenhoek waarin kinderen vrij kunnen lezen. Er liggen tijdschriften, kranten en weetjesboeken, zodat het laagdrempelig blijft.

We hebben hier geen gebrek aan boeken. We hebben een jaarbudget van 60 euro en daarmee komen we een heel eind in winkels of bij het Boekenfestijn. Bovendien riepen alle juffen op via hun persoonlijke facebookpagina’s om boeken te doneren aan onze school en zo hebben we heel veel boeken. Om de boekenhoek te verrijken kiezen we elk jaar een thema. Nu is dat WO. Wij hebben geen inkomsten van schoolfeesten maar vragen veel subsidies aan. Zo kunnen we het gespaarde geld aan boeken uitgeven. Sommige leerkrachten zeggen ‘Ik heb eigenlijk boeken genoeg’ ... tot wanneer ze weer een nieuw en interessant boek zien (lacht).

De Beste Boekenjuf/meester van het jaar

De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.

CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.

Nomineer jouw kandidaat

Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.

Evolutie na vijf jaar

Ons hele team verdient de prijs, iedereen werkt hier even gedreven mee aan het boekenproject op school. Van bij het begin werd de nieuwe leesaanpak door iedereen op een open manier omarmd. Samen bouwden we al flink wat ervaring op om kinderen te stimuleren om te lezen. ‘Onlangs nog zei een jongetje van het tweede dat hij niet graag las. We hebben hem toen gevraagd wat hij interessant vond, dat was voetbal. We raadden hem een Geronimo Stilton boek over voetbal aan. Nadien las hij alle Stilton-boeken. Lezen zien we trouwens heel breed: een stappenplannen om te leren breien of een bank te maken is ook lezen!

We willen boeken ook minder sacraal maken. Vroeger waren boeken ‘heilig’ hier op school, ook omdat er weinig waren. Nu hebben we een ruim aanbod en kan iedereen er wat relaxter mee omgaan. Kinderen mogen de boeken ook mee naar huis nemen. Met AVI springen we spaarzaam om. We hebben het vijf jaar geleden gedaan om het beginpeil te kunnen inschatten maar verder willen we niet dat kinderen schrik krijgen. Ze moeten vooral lezen uit interesse en uit plezier.

In alle leerjaren wordt er een half uur per dag gelezen. Wat ze lezen is niet gekoppeld aan boekbesprekingen, het is gewoon puur voor het plezier, dus het mag ook een enquête uit de Joepie zijn, bijvoorbeeld. Of een stappenplan lezen om een armbandje te maken. Als kinderen dat onder de knie hebben, volgt de rest vanzelf.

Els Van der Perre

Kranten

We houden het aanbod ruim en geven de kinderen ook kranten te lezen zoals Het Nieuwsblad of Het Laatste Nieuws. Kinderen kunnen best wel dingen lezen uit de krant, bijvoorbeeld over sport, of het weerbericht. Daarnaast hebben we Metro, Wauw en de Kids krant. We zorgen ook voor veel weetjesboekjes. Kinderen met weinig woordenschat bieden we prentenboeken aan. Het gebeurt soms dat we op een woord komen dat ze niet kennen en als ze dat dan zien op een prent leren ze het snel.’ Voor kinderen die het moeilijk hebben met lezen hebben we de spannende boekenserie Vreemde zaken.

Voorleesweek

Een van de hoogtepunten van het leesjaar hier op school is de Voorleesweek, dan steken we nog een extra tandje bij. De leerkrachten lezen de hele week door voor. Het eerste leerjaar luistert samen met de kleuters naar voorleesverhalen. Het tweede, derde en vierde leerjaar leest voor aan de kleuters. En het vijfde leerjaar gaat voorlezen in de kribbe. Vaak maken de kinderen er ook iets bij, tekeningen die bij een prentenboek horen of een toneelvoorstelling.

Identiteitskaart

Voor leerlingen die boekbesprekingen moeten maken hebben we met ons team een leerlijn opgemaakt. Dat is per jaar verschillend. In het eerste leerjaar is dat met korte vraagjes van de juf. In het tweede is dat met een rad waar ze aan kunnen draaien en dan opdrachtjes uitvoeren.

In het derde leerjaar zoeken de kinderen foto’s bij de boeken. Of ze moeten kaarten over het boek op volgorde kunnen leggen. In het vierde leerjaar lezen de kinderen zelf een boek en moeten ze een presentatie maken. In het vijfde leerjaar is de boekbespreking schriftelijk. Met een postkaart erbij over de locatie van het verhaal, een identiteitskaart over de personages en een memo blokje waarin ze vertellen wat er gebeurt en een gsm-agenda waarin ze uitwerken wanneer de handelingen gebeuren. We stellen onze aanpak voortdurend bij met Totemtaal.

'We geven boeken mee naar huis, maar we geven geen rapport mee. Dat moeten de ouders komen halen'

Els Van der Perre

Sint-Guido

Met de bib van Anderlecht hebben we een goed contact. We deden een opdracht samen met hen rond de geschiedenis van Anderlecht, met een route over Sint Guido. Met het tweede leerjaar gaan we samen met de ouders naar de bib, maar we denken erover om er al sneller mee te starten. Ouders mogen ook altijd mee komen doen tijdens de lessen. Zo merken ze op welke manier wij omgaan met boeken. En er zijn er veel die het doen.

Nat boek

Kinderen mogen hier ook op de speelplaats lezen maar ze moeten er wel zorg voor dragen dat het boek niet vuil wordt. Op een keer sprak een meisje mij als zorgjuf aan omdat ze haar boek in de modder had laten vallen en bang was dat de juf daar iets over zou zeggen. Toen heb ik gezegd dat ze een briefje moest schrijven daarover (lacht). Dat werd toen een briefje met ‘Allerliefste juf, mijn boek is gevallen ...’ Ook zo leren de kinderen weer iets bij.