Boekenjuf Els | Er is ongelooflijk veel dat je kunt doen en leren door boeken
Creativiteit staat centraal in alles wat Els als boekenjuf doet. Ze verzint bij elk boek een fijne opdracht waardoor de kinderen bijleren over alle mogelijke onderwerpen die er op school en daarbuiten aan bod kunnen komen, van creatieve expressie tot nadenken over een maatschappelijk thema.
Op een dag nam onze directrice me mee naar een school in Ronse, waar ze een vaste boekenjuf hebben, om te zien hoe ze werkte. Nadien vroeg ze me om ook boekenjuf te worden. Ik heb nu twee zorg-uren per week om voor de hele school projecten rond boeken uit te werken. Zo doe ik het hele jaar door aan leesbevordering.
In de oude kapel van onze school richtte ze de boekenklas in en samen met haar man maakte Els een boekentent op basis van ideeën die ze vond op Pinterest.
In samenspraak met de juffen kiest ze elke week een boek voor de klas die aan de beurt is om op vrijdagnamiddag naar de boekenklas te komen. ‘Ik kijk altijd een beetje naar de actualiteit.’ Op de dag van mijn bezoek aan Els is het bijna Valentijn. In een grote koffer heeft ze een heleboel gedichtenboeken gestopt. Eerst leest ze het boek Nachtegaal voor, over een jongetje dat anonieme gedichten schrijft naar en over de kinderen waar hij mee op kamp is. Nadien mogen de kinderen in de koffer op zoek naar een gedicht dat iets vertelt over henzelf. ‘Kijk juf, ik heb iets gevonden,’ komt een jongetje fier vertellen. Het gevonden gedicht gaat over een dromer. ‘Ja, zo ben ik, he juf?’ Els lacht en beaamt.
Wie is Els Hofman?
School:
Derde leerjaar op Vrije Basisschool Borsbeke.
Favoriete kinderboek:
Iep!, Joke Van Leeuwen.
Debat
Ik stop veel tijd in het vinden van fijne invalshoeken om rond boeken te werken. Ik verzin ze meestal zelf maar haalde ook al ideeën uit het tijdschrift Beste Boekenjuf/meester van voorbije jaren. Er is ongelooflijk veel dat je kunt doen en leren rond boeken.
Het boek Sinterkerst van Ingrid Schubert en Ineke Fredriks leidde bijvoorbeeld tot een gesprek over het verschil tussen de Sint, de Kerstman en Sint-Maarten en nodigde de kinderen uit om geschiedkundige weetjes op te zoeken. Met het boek Takkenkind van Gerda Dendooven gingen we in een nabije dreef op stap om ons eigen takkenkind te maken.
'Alle vormen van leren komen aan bod dankzij boeken, niet alleen het talige, maar ook culturele, historische of creatieve informatie'
In het tweede leerjaar werk ik soms rond Mooi Boek van Joke Van Leeuwen, waarin alle letters van het alfabet aan bod komen. Nadien laat ik de kinderen de school intrekken met een fototoestel om letters te fotograferen en dan maken we er bladwijzers van. Ook voor de kleuters werk ik dingen uit of ik vraag de leerlingen van de zesde klas om voor de kleuters te komen lezen.
Naast mijn werk in de boekenklas introduceerden we het kwartier lezen per dag op deze school. Ik geef leerkrachten advies over welke boeken ze kunnen gebruiken. De juffen lezen zelf ook tijdens dat kwartier en nadien voeren ze een gesprek over boeken. Elke klas heeft een eigen klasbib.
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Boeken vinden
Wekelijks ontleent Els een dertigtal boeken in alle omliggende bibliotheken, zoals Erpe Mere, Lierde, Sint-Lievens-Houtem of Herzele. Die laatste was trouwens in 2014 verkozen tot de beste bib van Vlaanderen. ‘In de bib van Herzele helpen ze me heel actief bij mijn zoektocht. Er werkt een vrijwilligster uit Polen die mij boeken zoekt voor onze anderstalige leerlingen, bijvoorbeeld.’
Qua budget is er op school ruimte voor een zevental nieuwe boeken per jaar. ‘Maar ik mag ook gewoon dingen vragen, het budget is bespreekbaar.’
De school heeft veel recente boeken. Een nieuwe favoriet is Het boek zonder tekeningen van B.J.Novak. Het is een heel grappig boek met grappige woorden. Dat linkte Els aan de gedichten van Paul Van Ostaijen. Alle genres komen bij Els aan bod. Met de leeskaarten uit het magazine Beste Boekenjuf/meester werkt Els ook graag in de klas. Els hangt dan de gekopieerde kaarten aan een waslijn die de hele klas rond gaat.
Turkse opa
Els bedenkt steeds leuke invalshoeken voor de Voorleesweek, Gedichtendag of de Jeugdboekenmaand. Zo organiseerde ze voorleesmomenten voor alle klassen op verschillende plaatsen, zoals op iemands slaapkamer of in de kerk.
‘Het is leuk voor anderstalige kinderen dat er eens gelezen wordt in hun taal. Anderzijds helpt het voor de niet-anderstalige kinderen om zich in te leven in wat het is om niet in je moedertaal naar school te komen’
Ook met talen wordt geëxperimenteerd. Een opa kwam in het Turks voorlezen in het vierde leerjaar. Het verhaal werd gekaderd zodat de kinderen wisten waar het over ging. In het vijfde en zesde werd voorgelezen in het Engels.
Naar aanleiding van de Jeugdboekenmaand organiseerde Els een boekentocht die was gekoppeld aan een wedstrijd waarbij de leerlingen een woord moesten vormen. De tocht liep door het hele dorp. Overal waren kaartjes met opdrachten rond boeken verstopt. Per juiste opdracht kregen de kinderen een letter. Het woord dat ze moesten vinden was ‘boekenruilbeurs’. Er volgde een echte ruilbeurs waarbij kinderen boeken van thuis mochten meebrengen. Daarvoor kregen ze een bon, en die bon konden ze inruilen voor een nieuw boek.
Het is elke keer weer een beetje zoeken naar invalshoeken om met een boek aan de slag te gaan. Het boek Het Donker van Lemony Snicket las Els voor in de kelder van de school toen ze het thema ‘griezelen’ wilde uitleggen. ‘Ik wil vooral boeken tot leven brengen.’
In de boekenkast van juf Els
- Mooi Boek, Joke Van Leeuwen
- Takkenkind, Gerda Dendooven
- Nachtegaal, Sébastien Perez
- Het donker, Lemony Snicket
- Het boek zonder tekeningen, B.J.Novak
- Het geheim tussen de boeken, Reine De Pelseneer