Boekenjuf Karen | Ik zit niet meer alleen op mijn boekenjufeiland, we zijn nu een echte boekenschool
Lang zullen we lezen! is het motto van Karen Simaeys, juf van het vierde leerjaar op basisschool De Notelaar in Boutersem. Haar leerlingen vullen aan met hiep hiep boeken! en slaan enthousiast aan het lezen. Twee jaar geleden ging Karen, naast haar taak als zorgjuf, nog van klas tot klas als boekenjuf. Nu zet ze het werk verder in haar eigen vierde leerjaar. ‘De leerlingen vinden het geweldig dat de boekenjuf nu hun juf is.’
Juf Karen kreeg de boekenmicrobe te pakken bij het lezen van het magazine Beste Boekenjuf/Boekenmeester. ‘Toen de directie me vroeg me of ik boekenjuf wilde worden en enkele leuke ideeën uit het magazine kon uitwerken op onze school, zag ik dat eerst niet zitten,’ vertelt Karen. ‘Ik was zelf helemaal geen boekenwurm. Maar al gauw raakte ik geboeid door al die boekenjuffen en boekenmeesters en zat mijn hoofd boordevol met ideeën.’
‘Ik laat mijn leerlingen elke week kennismaken met een nieuwe auteur of illustrator’
Van boekenjuf tot boekenklasjuf
Met de boekenjufcape om de schouders herkende elke leerling, van de eerste kleuterklas tot het zesde leerjaar, juf Karen als de boekenjuf. Ze las voor, presenteerde auteurs en tekenaars of vertelde een verhaal met de kamishibai. Twee jaar geleden besloot de directie om een klas te splitsen en werd boekenjuf Karen klasjuf van het vierde leerjaar. Karen stopte haar ideeën niet in de ijskast, maar ontpopte zich tot de voortrekker van de boekenwerking op school. ‘Mijn leerlingen hebben nu het voorrecht dat ze veel rond boeken mogen werken, zoals andere juffen graag met muziek bezig zijn.’
Juf Karen wil vooral de goesting om te lezen bij de leerlingen stimuleren. Dat doet ze in de eerste plaats door hen elke week kennis te laten maken met een auteur of illustrator. ‘Ik vertel erover en breng een stel boeken van de auteur of illustrator in kwestie mee naar school’, legt Karen uit. ‘Soms lees ik een stukje voor en stop dan bewust wanneer het echt spannend wordt. Zo krijgen de leerlingen zin om het boek ook eens te lezen.’ Eén keer per jaar nodigt Karen een schrijver of tekenaar uit op school.
Wie is Karen Simaeys?
School: Vierde leerjaar op basisschool De Notelaar in Boutersem.
Favoriete kinderboek: Het land van de grote woordfabriek, Agnès De Lestrade en Valeria Docampo.
Geven de boekenmicrobe door omdat … ‘ik heel enthousiast kan worden over boeken. Ik wil de leerlingen vooral op een speelse manier aanzetten tot lezen. Het loont soms de moeite om je te laten verrassen door een boek.’
Leeskussens in de boekenklas
De talloze boekbesprekingen die vroeger op het programma stonden, gooide Karen overboord. De leerlingen maken nog één uitgebreide bespreking over een boek dat ze kiezen uit de boekenlijst. ‘Ik heb al deze boeken zelf ook gelezen, zodat ik hen kan helpen om voor elke leerling de perfecte match te vinden,’ zegt Karen. Om de lezers bij wie het wat moeilijker gaat tegemoet te komen, stelde Karen bij elk boek een vragenlijst op. ‘Zo kunnen ze lezen van vraag tot vraag. Dat motiveert hen, want ze willen altijd graag het antwoord op de volgende vraag kennen.’
De Notelaar heeft sinds enkele jaren een boekenklas. Het is geen echt lokaal, maar een trappenhal waar leeskussentjes klaar liggen en boekenposters de muren sieren. In deze boekengang hangt Karen prenten van boekenkaften en alle info over de auteurs en de illustratoren die over de vloer komen of besproken worden. Ook de leerlingen mogen er reclame maken voor een boek dat zij echt tof vinden.
‘Ik hou er meer van om elke dag allemaal kleinere dingen rond boeken te doen, dan gedurende een beperkte periode een groots project op te zetten’
Voetbaluitslagen lezen
Elke dag zijn de leerlingen van juf Karen op een of andere manier met boeken bezig. Ze schrijven gedichten, tekenen vlinders in de stijl van Carll Cneut of filosoferen over Als de bomen straks gaan rijden. Op een vast tijdstip klinkt de boekenkreet Hiep hiep boeken! en snellen de leerlingen naar de boekenkast, die de man van juf Karen in elkaar knutselde. Gedurende een kwartier verdiept iedereen zich in een boek. De leeskapitein van de week krijgt de eer om in de schommelstoel te lezen.
Juf Karen heeft voor ieder wat wils in de klas. ‘Wie even geen zin heeft om te lezen, kan een kijkboek of een kruiswoordraadsel nemen’, zegt Karen. ‘Ik vind het vooral belangrijk dat de leerlingen plezier beleven aan de boeken, ook al lezen ze niet het ene dikke boek na het andere. Een jongen die niet graag leest, maar veel van voetbal houdt, geef ik een krantenartikel over Anderlecht. Voetbaluitslagen bekijken is toch ook lezen.’
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Bib in de klas
De leerlingen van basisschool De Notelaar gaan niet naar de bibliotheek, maar juf Karen brengt de bib naar de klas. ‘Ik ben kind aan huis in de openbare bibliotheek’, vertelt Karen. ‘Als ik een boek zoek dat ze niet hebben, zetten ze het prompt op hun aankooplijst.’ Alle leerlingen vullen vooraf een wenslijst in, zodat juf Karen de allerleukste boeken vooraf reserveert. Op verzoek van de Franstalige leerlingen zit er ook wel eens een Frans boek bij. De leerlingen krijgen uitgebreid de kans om de nieuwe bibboeken te leren kennen. ‘We stallen alle boeken uit op de banken zodat de leerlingen naar hartenlust in de boeken kunnen snuisteren. Elke leerling bladert in twee boeken en dan vraag ik hen bijvoorbeeld om alleen het dikste mee te nemen naar een andere plek, waar ze een nieuw boek kunnen ontdekken.’
Juf Karen grijpt elke gelegenheid aan om boeken in de kijker te zetten. ‘Ik hou er meer van om elke dag allemaal kleinere dingen rond boeken te doen, dan gedurende een beperkte periode een groots project op te zetten’, zegt Karen. In de Jeugdboekenmaand maakte de klas huisjes met oude boeken in het thema Weg van de stad. ‘Ik heb enkel het materiaal aangeboden’, legt Karen uit. ‘Voor de uitwerking kregen de leerlingen carte blanche. De ene leerling ontwierp een garage, de andere een bibliotheek.’
‘Nu ik geen aparte boekenjuf meer ben, heb ik het gevoel dat ik niet meer geïsoleerd op een eiland zit, maar dat de hele school meer en meer een boekenschool wordt.’
Eén voor allen …
Karen vindt het enigszins jammer dat ze geen boekenjuf meer is voor de hele school, maar ze heeft wel de indruk dat het haar missie als boekenjuf vooruit geholpen heeft. ‘Vroeger zagen de collega’s alles wat met boeken te maken had als mijn taak’, zegt Karen. ‘Nu heb ik het gevoel dat ik niet meer geïsoleerd op een eiland zit, maar dat de hele school meer en meer een boekenschool wordt.’ Met de kleuters een boekenkast schilderen in de vorm van een neushoorn of de opbrengst van de paasverkoop besteden aan boeken, de neuzen van de leerkrachten van De Notelaar staan in dezelfde richting. ‘Soms vragen ze me nog wel eens om mijn rol als boekenjuf op te nemen om hun klas een boekenboost te geven.’
Boekenfans in wording
Veel leerlingen op De Notelaar zien juf Karen nog steeds als het aanspreekpunt voor boeken en lezen. ‘Soms vragen leerlingen van een andere klas me of ik hun meester of juf niet kan aansporen om wat vaker voor te lezen. Dan voel ik me net de vakbond’, lacht Karen. ‘Ik merk dat het echt leeft bij de leerlingen. Als ik zo snel een fervente boekenfan kan worden, waarom zij dan niet?’ Lang zullen ze lezen met de boekenjuf!
In de boekenkast van juf Karen
- Kunst met taart, Thé Jong King
- Een miljoen vlinders, Edward Van de Vendel en Carll Cneut
- Buurman vangt een vis, Koen Van Biesen
- In het donker, Karla Stoefs en Bert Dombrecht
- Daantje de Wereldkampioen, Roald Dahl