De verdwenen meester
Opgezette dieren, oude maatbekers, een weegschaal en ja, zelfs een oud portret van Koning Boudewijn! De klas van meester Dieter werd omgetoverd worden tot een echte filmset. De verdwenen meester werd een kortfilm die zich afspeelt in de school van toen. ‘De kinderen glunderden toen ze zichzelf op het witte doek zagen!’, vertelt Dieter.
Al jaren droomde Dieter Missiaen, leerkracht op de Vrije Basischool voor Buitengewoon Onderwijs Spermalie, er van een film te maken met zijn negen leerlingen met een auditieve beperking. Samen met zijn vriendin Els Degryse, schreef hij het script voor een zwart-wit film zonder geluid.
Ezelsoren en een lange tong
De verdwenen meester speelt zich af in de school van toen. Om zijn slechthorende en dove leerlingen tussen 6 en 9 jaar uit te leggen hoe het er vroeger aan toe ging, bezocht Dieter zijn eigen grootouders. ‘Ik heb hen geïnterviewd en allerlei vragen gesteld: Hoe werden leerlingen vroeger gestraft? Welke kleren droegen ze? Welke spelletjes speelden ze? ... Deze antwoorden filmde ik en toonde ik in de klas.’
Aan de thema’s die aanbod kwamen koppelde Dieter dan een les. ‘We hebben het over alle thema’s gehad. De leerlingen hebben er veel van bijgeleerd. Vroeger moesten kinderen bijvoorbeeld ezelsoren opzetten als ze iets doms hadden gezegd. Of ze moesten met een lange tong rond de speelplaats wandelen als ze te veel gebabbeld hadden. Maar we hebben het ook gehad over de spelletjes die op de speelplaats gespeeld werden, zoals hinkelen, knikkeren en met de tol spelen. Die spelletjes heb ik mijn leerlingen aangeleerd en we hebben ze later ook geïntegreerd in de film.’
Verder leerden de leerlingen voor de film met griffel en inkt op een lei schrijven. ‘Niet gemakkelijk’, lacht Dieter. ‘We bezochten ook het volkskundemuseum en we keken naar fragmenten van De Witte zodat ze konden ze zien hoe het er vroeger aan toeging.’ Naast zijn eigen grootouders betrok Dieter de grootouders van zijn leerlingen. Op een grootouderfeest kregen de leerlingen de opdracht hun eigen grootouders vragen te stellen.
Licht, camera, actie!
Via via raakte Dieter aan oude schoolbanken om als decor te gebruiken. ‘Die zitten niet zo goed, dus de leerlingen waren blij toen ze weer op hun eigen banken konden zitten.’ Ook kledij en andere decorstukken kon Dieter lenen van collega’s: oude maatbekers, een weegschaal, opgezette dieren. Er hing ook een oud portret van koning Boudewijn in de klas! ‘Daarom heb ik les gegeven over de stamboom van het koningshuis. Er kwam niets in de film waarover de leerlingen niet hadden geleerd, want het is belangrijk om alles uit te leggen. Ze waren heel goed voorbereid toen we aan de opnames begonnen. Hierbij lieten we ons ondersteunen door externen die ervaring hadden met het opnemen van een film.’
Kennis én sociale vaardigheden
Het is belangrijk de leerlingen iets bij te brengen,’ vindt Dieter, ‘niet enkel op vlak van kennis, maar ook qua sociale vaardigheden. Zo speelt de kortfilm zich niet alleen af in de school van toen, maar staat ook het thema pesten centraal. Toevallig had ik in de klas op dat moment een pestprobleem en dat heb ik in het verhaal gestoken. In het verhaal wordt een meisje zwaar gepest. Wanneer plots de meester verdwenen is, moeten alle kinderen samenwerken om hem terug te vinden. Het is eens een andere manier een pestthema aan te kaarten. Daardoor hebben we de rest van het schooljaar geen pestprobleem meer gehad.’ stelt Dieter.
Tips van meester Dieter
- Laat de leerlingen zoveel mogelijk zelf doen. Laat hen bijvoorbeeld zelf meeschrijven aan het scenario.
- Maak zelf filmrekwisieten met de klas.
- Ga op bezoek in het volkskundemuseum en bekijk oude films. Zo krijgen de leerlingen een goed beeld van hoe het er vroeger aan toeging.
- Leer de kinderen hinkelen, knikkeren of schrijven met inkt en griffel en gebruik deze vaardigheden in de film.
- Toon een interview met je grootouders of laat de leerlingen zelf hun grootouders interviewen. Bereid samen met de klas vragen voor en praat over de antwoorden in de klas.
- Integreer een probleem, project of ander actueel thema in je verhaal.