Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Identiteit, in woord en beeld

Identiteit, in woord en beeld

De leerlingen van de laatste graad van GO! instituut voor buitengewoon secundair onderwijs Woudlucht denken na over hun wie ze zijn aan de hand van een artistiek ontdekkingsproces. Illustrator en schrijver Sandrine Lambert van Artforum werkt tijdens vijf sessies samen met de leerlingen rond hun (culturele) identiteit, in woord en beeld. De resultaten krijgen een permanente plaats in de school.

Het GO! instituut voor buitengewoon secundair onderwijs Woudlucht bevindt zich op een prachtige campus vlakbij Leuven. De leerlingen van deze school hebben specifieke onderwijsbehoeften en veel verschillende nationaliteiten.

‘Met een kunstproject wilden we leerlingen uit de laatste graad de kans geven na te denken over hun identiteit, hun eigenheid, binnen de klas, de school en ruimer', vertelt Helena, leerkracht levensbeschouwelijke vakken. 'Via dit project konden we hen op een veilige manier stimuleren na te denken over wie ze zijn. We vertrokken vanuit het ‘ik’ om zo over te gaan naar ‘wij’ (de groep) om het tenslotte over onze plaats in de samenleving en de wereld te hebben.’

'Iedereen kan kunstenaar zijn.'

Helena Van Rompaey, leerkracht levensbeschouwelijke vakken

Uitdaging

Artforum is een kunsteducatieve organisatie die kinderen en jongeren in contact brengt met kunst. Tijdens vijf verschillende sessies werkte auteur en illustrator Sandrine Lambert met de leerlingen. Sandrine: ‘Ik vertrek vanuit de dingen waar ik echt actief mee bezig ben als kunstenaar. Samen met de school stelden we een planning op - die ik gaandeweg kon aanpassen.’

Ook Helena zag al snel dat de samenwerking vlot ging verlopen: ‘De leerlingen voelden zich vereerd dat ze mochten deelnemen aan het project. Doordat Sandrine telkens verschillende mogelijkheden aanbood, zowel qua materiaalkeuze als creatieve technieken, vond iedereen al snel zijn draai. Zo tekenden de leerlingen zich als een dier waarmee ze zicht identificeerden, maakten ze een vrije woordcollage, hielden ze een persoonlijk schetsboek bij en werkten ze met letterstempels …’

‘Tieners hebben een grote behoefte om zich te onderscheiden en uit te drukken. Ze leerden verschillende beeldende technieken en kregen impulsen om tot eenvoudige tekstjes te komen’

Sandrine Lambert – auteur en illustrator

Proces

‘Wat Sandrine goed kan is loslaten’, vertelt Helena. ‘Ze heeft geen rigide verwachtingen, maar gaat mee in wat er gebeurt. Ze reikt veel verschillende technieken aan, en staat open voor leuke ideeën. Ik vond het heel leerrijk hoe ze iedereen z’n eigen ding laat doen, ongedwongen en veilig. De ene gaat met tekst aan de slag, de andere kan urenlang werken aan iets visueels. Iedereen kan kunstenaar zijn. De ene is meteen gek op de drukpers, de andere houdt het liever bij knippen of stempelen. Het proces is altijd belangrijker dan het eindresultaat.’

‘Deze keer gingen we voor een beeldend traject, maar we hebben plannen om de komende jaren ook andere muzische disciplines aan bod te laten komen.’

Tips van Helena

  • Durf aan de slag te gaan met een externe partner. Zelfs leerlingen die gehecht zijn aan routine en voorspelbaarheid gaan goed om met die ‘nieuwe’ factor - vaak vinden ze het zelfs een eer dat iemand speciaal voor hun project naar de school komt.
  • Baken niet alles af. Het is verleidelijk om veel controle te willen houden, maar het loont om leerlingen veel ruimte te geven. Stuur niet meteen bij zodra iets een klein beetje anders verloopt dan gepland. Wie weet komt er iets heel moois uit.
  • Differentieer. Niet iedereen moet op hetzelfde moment aan hetzelfde onderdeel van het project werken.

Culturele vaardigheden en dragers

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • De leerlingen kregen de vraag om een dier te kiezen waarin ze zich herkenden en dat weer te geven. Sommigen van hen wilden die weergave heel exact verzorgen. Ze mochten online zoeken naar afbeeldingen van het dier - bijvoorbeeld een haas - en konden aan de hand van de zoekresultaten een foto kiezen om zorgvuldig over te tekenen.

verbeelden

  • Bij een specifieke opdracht kregen de leerlingen de vraag om willekeurige lijnen te tekenen op een blad, zonder iets te willen afbeelden. Pas daarna mochten ze in de wirwar van lijnen proberen iets te herkennen: een gezicht, een dier, een object … Aan de hand van hun verbeelding zochten ze tussen de lijnen iets herkenbaars en legden ze daar de nadruk op door de door hen gekozen figuur in te kleuren.

conceptualiseren

  • De leerlingen kregen de opdracht om een dier te kiezen waarin ze zich herkenden. Dit moedigt hen aan om enerzijds na te denken over welke eigenschappen hen typeren en anderzijds die eigenschappen te projecteren op een specifiek dier.

analyseren

  • Eens iedereen zijn of haar dier ‘tot leven had gewekt’, mochten alle dieren hun plaats innemen in een landschap dat op een groot schoolbord was getekend. Op deze manier komen er bepaalde patronen naar voren. Is er een link tussen dieren die vliegen en dieren die liever onder de grond vertoeven? Zegt dat iets over jou? Welke dieren leven in groep en welke zijn eenzaten? Welke zien we elke dag en welke zijn heel exotisch en zeldzaam? De persoonlijkheden binnen de groep kregen zo een heel andere dimensie.

Dragers

lichaam

  • Zo goed als alle tieners doorstaan veel lichamelijke veranderingen en zijn dus hoe dan ook bezig met hoe hun lichaam groeit en hoe het eruitziet. Zijn ze groot of klein, dik of dun, hebben ze mooi haar, lijken ze op de anderen of net niet … Het lichamelijke is verbonden met het zelfbeeld, maar maakt er natuurlijk maar een deel van uit.

voorwerpen

  • Sandrine gaf iedere leerling een persoonlijk schetsboek. Dat mochten ze aan iedereen tonen of helemaal voor zichzelf houden. Sandrine bracht enkele van haar eigen schetsboeken mee om de mogelijkheden te tonen: je kan erin schrijven, tekenen, schetsen, uitgeknipte figuren kleven … Door je eigen naam in het schetsboek te zien en er regelmatig eens door te bladeren, wordt je werk tastbaar.

taal

  • Niet alle leerlingen voelen zich even sterk in taal. Ze barsten niet per se van het zelfvertrouwen als het aankomt op taalbeheersing en toveren met taal. Maar aan de hand van een vrije woordcollage konden sommige jongeren toch een poëtisch en talig werkje maken.

Grafische tekens

  • Sandrine voorzag ook letterstempels, waarmee de leerlingen de brug konden slagen tussen het talige en het grafische. Een letter betekent iets, maar kon ook gewoon mooi zijn qua vorm. Aan de hand van stempels kan je spelen met herhaling, overlapping …
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Sofie Rycken
School GO! IBSO Woudlucht
Organisaties Trill vzw
Onderwijsniveau
  • Buitengewoon secundair onderwijs
  • Secundair onderwijs
Thema
  • beeld
  • filosoferen
  • welbevinden en pesten
Sleutelcompetenties
  • Cultureel bewustzijn
  • Sociaal-relationele competenties
  • Burgerschap
Schooljaar 2018-2019
Projectverantwoordelijke Helena Van Rompaey

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling werkt aan muzieknummer op iPad

Songs & Beats leren BuSo-leerlingen plannen en samenwerken

Muziek, dat was het onderwerp waar de leerlingen van Sint-Gregorius in Gentbrugge vooral rond wilden bijleren in hun keuzemodule. De school zag hierin een uitgelezen kans om te werken rond planning en samenwerking: twee vaardigheden die niet evident zijn voor leerlingen met ASS. Samen met Tim Wuyts...

Lees meer
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Leerling steekt boeken in de lucht

Netwerk Lezen op School. Doe je mee?

Op zoek naar lesmateriaal en boekentips rond leesmotivatie en leesbevordering in de basisschool? Dan is het Netwerk...

Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs