Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Onze mobiele speelkar

Onze mobiele speelkar

De leerlingen van het 4de leerjaar van Basisschool Paloke in Sint-Jans-Molenbeek bouwden met de hulp van kunstenares Sarah Van Dael een mobiele speelkar. De kar, die gevuld is met eeuwenoude traditionele spelen uit de hele wereld, staat nu ter beschikking van de hele school.

Juf Carla De Blaere, leerkracht van het 4de leerjaar van Basisschool Paloke is een gemotiveerde leerkracht die graag initiatief neemt en uitstappen organiseert. Zo ging ze eerder al met haar leerlingen op ‘kunstklassen’ in MoMuse, het Gemeentelijk Museum van Sint-Jans-Molenbeek, en startte ze met een babbelcafé waarop alle ouders welkom zijn.

Dit schooljaar zag juf Carla samen met Evi, de Brede School-coördinator, een nieuw project met beeldend kunstenaar Sarah Van Dael wel zitten. Concreet wilden ze een creatief project organiseren waarbij sociale vaardigheden - zoals samenwerken met anderen - een hoofdrol speelden.

'Door het gebruik van allerlei uiteenlopende technieken, kwamen de leerlingen in aanraking met objecten die ze nog nooit in handen hadden gehad. Denk maar aan een graffiti-spuitbus, stukjes linoleum of een soldeerbout.'

Carla De Blaere - leerkracht 4de leerjaar

Speeltijd

Op tien weken tijd bouwden de leerlingen van het 4de leerjaar een houten speelkar vol internationale spelletjes, waar de hele school plezier aan kan beleven. Juf Carla: ‘We trokken allemaal samen naar de vlooienmarkt in de Marollen om onderdelen en decoratieve elementen te zoeken. We gebruikten dus veel gerecycleerd materiaal: niet duur en heel duurzaam. De basis van de speelkar werd aan elkaar gelast door Sarah zelf, dat was toch iets te technisch voor de leerlingen …‘

‘Ik haalde veel inspiratie uit een boek over eeuwenoude traditionele spelen’, vertelt Sarah. ‘Dat tikte ik op de kop bij een uitverkoop van de bib. Er staan niet alleen spelregels in, maar ook technische informatie over hoe je een spel bouwt of maakt. Wat techniek en materiaal betreft, heb ik er wel vaak mijn eigen draai aan gegeven rekening houdend met wat haalbaar was voor de leerlingen.’ Juf Carla: ‘Zo maakten de kinderen een dambord en een ganzenbord, zaagden en schilderden ze zelf dominostenen, werkten ze met linodruk, ontdekten ze keramiektechnieken en naaiden ze een pop voor het Spaanse spel Pelele, en ga zo maar door …’

‘Creativiteit, geduld, handigheid, inventiviteit ... Het is mooi om te zien hoe deze samensmelten en hoe de leerlingen binnen deze samenwerking elkaar aanvullen.’

Sarah Van Dael - beeldend kunstenaar

Eén voor allen

‘Op de eerste dag van het project toonde ik een schets van de spelmobiel en introduceerde ik het project’, zegt Sarah. ‘Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en het woord 'spel' triggert hen sowieso. Gaandeweg ontdekten de leerlingen allerlei verschillende kunsttechnieken: schilderkunst, textiel, recyclart, houtbewerking ... Ook sociaal werden ze meteen uitgedaagd. Vanaf dag één moesten ze overleggen en samenwerken - over de grenzen van persoonlijk en culturele verschillen heen - om zo als groep hun doel te bereiken. De uitdagingen zijn niet min: je moet naar elkaar luisteren, elkaars mening respecteren, aanvaarden dat iets niet enkel van jou is maar van een hele groep mensen …’

Vakoverschrijdend

De speelkar is een vakoverschrijdend project. Vakken als WO, Muzische Vorming - met de nadruk op Mens en Maatschappij - Techniek, Drama en Beeld en Sociale vaardigheden komen allemaal aan bod.

Omdat alle leerlingen van de school met de speelkar aan de slag mogen, mochten de leerlingen van het vierde leerjaar al hun schoolgenoten uitleggen wat de bedoeling was en hoe elk spelletje in elkaar zit. Dat levert minstens vijf boeiende spreekoefeningen op, waarbij de leerlingen telkens rekening moesten houden met de leeftijd en taalvaardigheid van hun publiek. In het eerste leerjaar presenteer je zoiets helemaal anders dan bij de zesdejaars.

Tips van de leerkrachten

  • Pleeg regelmatig overleg met alle betrokken partijen. Zo kan het project nauw opgevolgd en eventueel bijgestuurd worden.
  • Evalueer het project wanneer het afgelopen is en neem eventuele werkpunten op een positieve manier mee naar de toekomst.
  • Reken genoeg tijd. Zeker bij een technisch project als dit kruipt er veel tijd in praktische, concrete zaken waardoor er soms weinig ruimte overblijft voor het overige.
  • Wees niet te bang van techniek en denk niet meteen aan de mogelijke risico’s. Kinderen werken heel graag met hun handen en als je duidelijke afspraken maakt en goed superviseert, kan alles veilig verlopen. Ze blinken van trots wanneer ze iets in hun handen houden dat ze zelf hebben gemaakt!
  • Het is een voordeel als de externe partner waar je mee samenwerkt de context en omgeving van je school goed kent. Zo kende Sarah Tournevie, een heerlijke plek in Brussel waar je allerlei gereedschap kan uitlenen voor een spotprijsje.

Culturele vaardigheden en dragers

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • Aan de start van het project werd een lijstje opgesteld: welke spelletjes kunnen deel uitmaken van de speelkar en kunnen we zelf in elkaar steken? Sarah deed een hele hoop voorstellen: aan de hand van beeldmateriaal toonde ze verschillende eeuwenoude spelletjes uit allerlei culturen om ze zo te introduceren bij de leerlingen.

verbeelden

  • Je kan ook spelen mét spelletjes. We hebben misschien wel een beeld van hoe een ganzenbord eruit ziet, maar dat staat niet in steen gebeiteld. Sarah en de leerlingen dachten samen na over hoe ze een bestaand spel in een nieuw jasje konden gieten en er iets uniek en gepersonaliseerd van konden maken. Hoe kunnen we het imaginaire verbeelden naar het visuele?
  • De leerlingen kregen de kans om nieuwe technieken en handelingen uit te testen. Wat gebeurt er als je klei bakt en wat is het effect van glazuur? Hoe maak je een linosnede, met in je achterhoofd dat wat je wegsnijdt uiteindelijk blanco blijft en wat je niet wegsnijdt je illustratie wordt?

conceptualiseren

  • Veel spelletjes hebben regels nodig - zo worden ze spannend en krijgen ze een zekere structuur. De leerlingen stonden mee stil bij de afspraken die nodig waren rond elk spel en rond het gebruik van de speelkar in het algemeen.

analyseren

  • Ook spelletjes die al honderden jaren oud zijn, vinden mensen nog steeds leuk. Spelen is van alle tijden én van alle culturen. De leerlingen gingen aan de slag met materialen die ze niet per se goed kennen of associëren met hedendaags speelgoed.

Dragers

lichaam

  • De speelkar bouwen was een uitdrukkelijk fysieke opdracht. Leerlingen mochten hameren, schilderen, zagen en ga zo maar door. Die activiteiten komen niet vaak aan bod in hun dagelijkse routine, waardoor ze het ervaren als erg ontspannend.

voorwerpen

  • Door het gebruik van allerlei uiteenlopende technieken, kwamen de leerlingen in aanraking met objecten die ze nog nooit in handen hadden gehad. Denk maar aan een graffiti-spuitbus, stukjes linoleum of een soldeerbout.

taal

  • Sommige spelletjes spreken voor zich, maar in andere gevallen zijn er duidelijk spelregels nodig en bepaalde attributen. De leerlingen stelden de spelregels op, maakten zelf attributen (zoals kaartjes) en zochten naar een leuke Nederlandstalige naam voor spelletjes die er nog geen hadden.

Grafische tekens

  • Bij verschillende spelletjes kwamen cijfers en patronen aan bod. Denk maar aan het nummeren van het ganzenbord, dat een collage van linodrukken werd.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Sofie Rycken
School GBS Paloke
Organisaties
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
  • Gewoon basisonderwijs (lager en kleuter)
Thema
  • erfgoed
  • speelplaats
  • STE(A)M
Sleutelcompetenties
  • Historisch bewustzijn
  • Duurzaamheid
  • Cultureel bewustzijn
  • Sociaal-relationele competenties
  • Burgerschap
  • Zelfbewustzijn
  • Wiskunde – wetenschappen – technologie – STEM
Schooljaar 2018-2019
Projectverantwoordelijke Carla De Blaere, leerkracht 4de leerjaar

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling werkt aan muzieknummer op iPad

Songs & Beats leren BuSo-leerlingen plannen en samenwerken

Muziek, dat was het onderwerp waar de leerlingen van Sint-Gregorius in Gentbrugge vooral rond wilden bijleren in hun keuzemodule. De school zag hierin een uitgelezen kans om te werken rond planning en samenwerking: twee vaardigheden die niet evident zijn voor leerlingen met ASS. Samen met Tim Wuyts...

Lees meer
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Jeugdboekenmaand 2023 affiche

Werken met boeken tijdens Jeugdboekenmaand én het hele jaar door!

Wil je boeken meer je klas in smokkelen? Vind hier de educatieve handleidingen voor leerkrachten lager en eerste graad...

Lees meer

dynamoPROJECT | 2000 euro voor een kunstenaar in je klas? Dien je aanvraag in t.e.m. 15 mei

Je wil een boek vertalen naar moderne dans? Je wil met je klas een eigen verhaal schrijven en kan daarbij de hulp...

Lees meer
"

Infosessie dynamoPROJECT | woensdag 22 maart 2023

Kriebelt het om samen te werken met een echte kunstenaar? Wil je een artistieke draai geven aan je lesonderwerpen? Ben...

Lees meer

'Vrienden voor het Lezen' wil nieuwe en meer lezers

Met de lancering van een communicatiecampagne ‘Vrienden voor het Lezen’ en een groot Leesoffensief wil de Vlaamse...

Lees meer
Meisje verkleed als Pipi Langkous doet handstad op een paard

Op stap met de klas dankzij dynamoOPWEG

Zoek je gratis vervoer voor een educatieve schooluitstap?

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs