Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweken
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Creatief met hout: Verrijkend voor kleuter én leerkracht en bovenal héél leuk

Creatief met hout: Verrijkend voor kleuter én leerkracht en bovenal héél leuk

De kleuters van de Voorzienigheidsschool in Kuregem (Anderlecht) sloegen aan het timmeren. Schuren, boren, hameren: onder professionele begeleiding van JONNA vzw mochten ze het allemaal uitproberen. Ze deden het met succes, en met bijzonder veel enthousiasme. Extra troef? Haast ongemerkt kregen leerlingen met de meest uiteenlopende moedertalige achtergronden er een heel pakket Nederlandse woordenschat bij.

De Voorzienigheidsschool organiseert geregeld projecten met externe partners. Een ideale manier om de kennis van leerlingen én leerkrachten te verrijken, vinden ze. ‘Daarom werken we ook elk jaar samen met een andere partner, en kiezen we voor een ander thema’, zegt Mohammed Alsaftawi, coördinator Brede School Kuregem, die het papierwerk van de projecten voor zijn rekening neemt en ook betrokken was bij de inhoudelijke voorbereiding en de evaluatie. Zo was er al eens een project rond yoga, kunst of dans. En nu werd het dus hout.

Via een leerling van de school kwamen kleuterjuffen Elke en Karen in contact met Pieterjan Demeulder van JONNA vzw in Leuven, die allerhande creatieve activiteiten organiseert voor kinderen en jongeren. ‘Zonder voorafgaand plan spraken we eens af om de mogelijkheden te overlopen’, vertelt juf Karen. De kleuterleidsters vertelden over hun noden, Pieterjan over zijn aanbod. ‘Alles was bespreekbaar.’

‘We merkten dat je heel eenvoudige, haalbare dingen kunt met hout. De komende jaren kunnen we er vast zelf mee aan de slag’

Elke Vangoidsenhoven - kleuterjuf

Lagere drempel

Hout leek hen een tof thema. Het is niet het meest vanzelfsprekende materiaal om met een klas vol kleuters mee aan de slag te gaan. Wat kun je ermee? Waar haal je het materiaal, liefst zonder dat het weegt op de budgetten? Hoe hou je het veilig? Juf Elke: ‘We hebben vooral geleerd dat we zo’n materiaal als te complex beschouwden en dat we het veel te ver zochten. Je kunt er heel eenvoudige, haalbare dingen mee. De komende jaren kunnen we er vast zelf mee aan de slag.’

Schuren, boren, hameren

Om de workshops overzichtelijk te houden, namen de kleuters er om de beurt, in kleine groepjes, aan deel. Karen: ‘In de eerste sessie hebben ze een houten kabouter gemaakt.’ Ze kregen elk een schuin afgesneden stammetje, waarop de kleuters een gezichtje mochten schilderen. Ze kregen meteen ook kleinere vaardigheden, zoals schuren met schuurpapier, onder de knie. En ze begrepen dat ze met hun eigen handen een heel simpel, maar mooi resultaat konden verkrijgen. Op het eind van de sessie hadden ze een zelfgemaakt popje om mee te spelen.

Vervolgens knutselden de kleuters een houten robotje met beweegbaar hoofdje in elkaar. De armen waren touwtjes met dopjes eraan vast als handen. De ogen waren knopen die ze zelf aan het hoofdje mochten nagelen. ‘Ook de gaatjes voor de armen en de nek mochten ze zelf boren, dus al onze kleuters hebben een echte boormachine in handen gehad’, vertelt Elke. Karen: ‘Dat was voor hen een heuse attractie.’

‘Haast onbewust en spelenderwijs krijgen de kleuters een heel pakket nieuwe woordenschat aangereikt. Ze leren woorden voor materialen en materieel, gebruiken ze om te beschrijven wat ze hebben gedaan, hoe alles voelt ...’

Karen Decoene - kleuterjuf

Het klikte

‘De klik met Pieterjan was er onmiddellijk’, zegt Karen. ‘En dat is ook belangrijk voor zo’n project. Hij kende al in de eerste week alle kleuters bij naam. En de kinderen vroegen constant wanneer meester Pieterjan nog eens zou komen. Dat enthousiasme was heel fijn om te zien.’

Een extra troef was de talenkennis die haast ongemerkt toenam. ‘De meerderheid van onze leerlingen heeft een andere moedertaal dan het Nederlands’, legt Elke uit. ‘Zeker bij mij in de derde kleuterklas merkte ik hoe de begrippen en woorden die Pieterjan hen gaandeweg aanreikte, helemaal ingeburgerd raakten.’ Ze konden op het eind van de rit prima verwoorden hoe hard het hout was als ze moesten zagen, hameren of schroeven, en hoeveel kracht ze dan wel moesten zetten, of ze beschreven hoe mals een mengsel met zaagsel aanvoelde aan de handen.

Juf Karen besluit kort maar krachtig: ‘Ik zou het onmiddellijk opnieuw doen. Echt waar.’

Tips van Elke, Karen en Mohammed

  • Doe het gewoon. Leerkrachten denken vaak dat een dynamoPROJECT veel extra werk zal vragen, maar dat is niet per se zo. De externe partner neemt je net ook veel uit handen, terwijl je leerlingen dingen doen die jij anders niet zomaar kunt aanbieden.
  • Zoek het niet te ver. Het aanbod is groter en bevindt zich vaker dichterbij dan je denkt. Ook als een potentieel interessante partner niet met jouw doelgroep lijkt te werken, bijvoorbeeld, kun je altijd eens informeren. Soms komen er verrassende oplossingen uit de bus.
  • Durf te proberen. Tijdens ons eerste gesprek met Pieterjan had geen van ons al een vastomlijnd plan. Door samen na te denken zijn we bij een heel mooi concept gekomen waar iedereen van kon bijleren. En dat is uiteindelijk de bedoeling.
  • Doe het niet alleen, werk samen. Brede School coördinator Mohammed neemt een groot deel van de administratie op zich, en in het algemeen verdelen we de taken heel goed onder de leerkrachten en de partner. Op die manier verkrijg je een succesvol project dat voor iedereen haalbaar is.

Versterk cultureel bewustzijn in de klas.

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • De kleuters zien, voelen, ruiken het hout en de werktuigen. Dat zegt ze meer dan wanneer ze alleen maar horen vertellen over hout.

verbeelden

  • De kleuters boetseren met een mengsel van zaagsel en lijm, dat manipuleerbaar is zoals klei of plasticine. Ze maken een toren, steken er stokjes in: hoppa! Een zelfgemaakte boom!

conceptualiseren

  • Gaandeweg leren de kleuters de kwaliteiten van hout en hun werktuigen kennen. Is het hout hard of zacht? Hoeveel kracht moeten ze zetten om een schroef erin te draaien? Hoe voelt zaagsel en hoe beschrijf je dat gevoel?

analyseren

  • De kleuters maken een groepswerk. In een grote plank hameren ze kleine nageltjes. Die verbinden ze met touw. Wat hebben ze nu samen gemaakt? Een mooie tekening van een grote boom!

Dragers

lichaam

  • Ze leren hun lichaam te gebruiken in verhouding tot het materiaal: voorzichtig boren (anders wordt het gevaarlijk), hard schroeven of hameren (anders raak je niet door het hout), maar ook niet te hard kloppen (anders doe je je pijn).

voorwerpen

  • De kleuters leren hout, schuurpapier, een boor, hamer, nagels en schroeven … te gebruiken.

taal

  • Haast onbewust en spelenderwijs krijgen de kleuters een heel pakket nieuwe woordenschat aangereikt. Ze leren woorden voor materialen en materieel, gebruiken ze om te beschrijven wat ze hebben gedaan, hoe alles voelt ...

Grafische tekens

  • Ze tekenen het gezicht van de kabouter, in hun groepswerk verbinden ze hun nageltjes met een touw en langzaam beginnen zich zo de contouren van een boom af te tekenen.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Ines Minten
School VBS Katoba vzw Voorzienigheidsschool
Organisaties
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
  • Gewoon basisonderwijs (lager en kleuter)
Thema
  • beeld
  • STE(A)M
  • taal(bevordering) en taalstimulatie
Sleutelcompetenties
  • Nederlands
  • Wiskunde – wetenschappen – technologie – STEM
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2020-2021

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →

Kunstkuur delend netwerk: Eerste ontmoetingssessie 2024

98 nieuwe Kunstkuren begonnen in september aan hun driejarige samenwerking. Dit eerste ontmoetingsmoment was bedoeld voor leerkrachten, directies, coördinatoren, beleidsmedewerkers en andere betrokkenen van scholen en academies die dan gestart zijn. Ook externe partners waarmee ze samenwerkten in...

Lees meer

Leerlingen ontdekken kunst via de schatten van de stad

Na tweeënhalf jaar Kunstkuur is de aangrenzende Academie Beeldende Kunsten, niet meer weg te denken uit de basisschool Het Groene Eilandje in Antwerpen Dam. Drie jaar lang neemt Goele van het dko er samen met de leerkrachten van het eerste, tweede en vierde leerjaar, twee uur per week, de muzische...

Lees meer
meisje met blauwe trui houdt haar rechterarm met gespreide vingers voor het gezicht

Straatfanfare met anderstalige nieuwkomers

In de Vrije Basisschool De Schatkist in Berchem zijn artistieke samenwerkingen een vaste waarde. Dit jaar werken de anderstalige nieuwkomers van de school, samen met Joana van vzw MOMO en wereldklas-leerkrachten Katrijn, Kevin en Karin, toe naar een Murga-straatfanfare tijdens de carnavalsoptocht in...

Lees meer
totaalbeeld publiek ouderen met 1 dansend kind vooraan

Dansen rond dementie

Geen twee doelgroepen zo ver uit elkaar als lagereschoolkinderen en ouderen met dementie. En toch. Leerkracht Els Wydaeghe van Vrije Basisschool De Gulleboom zag er wel een aardig dynamoPROJECT in. Geïnspireerd door het tv-programma Restaurant Misverstand zocht ze een samenwerking met Passerelle vzw...

arrow leftdans en beweging
Lees meer

Leerlingen geven hun persoonlijkheid weer in houtsneden door te reflecteren over hun zijn. Ook zo kan je werken aan de sleutelcompetentie Cultureel Bewustzijn.

Vijf weken lang gingen de leerlingen van het vierde jaar Humane Wetenschappen van het Sint-Lievenscollege voor het vak Kunstbeschouwing aan de slag met een abstractie van hun persoonlijkheid. Wie zijn ze geworden in al die tijd? Welke rimpelingen zijn reeds aan het oppervlak verschenen? En wie...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Nieuwsbericht dynamoPROJECT

De Vlaamse minister van Onderwijs heeft beslist om de subsidie dynamoPROJECT stop te zetten. Het is niet langer mogelijk...

Lees meer

Vragen over je lopende dynamoPROJECT

Scholen met lopende dynamoPROJECTen dienen uiterlijk 30 dagen na de in de aanvraag opgegeven einddatum een inhoudelijk...

Lees meer
Je ziet een meisje met lange haren. In haar handen houdt zij een aantal penselen vast die zij voor haar mond houdt.

Kunstkuur 2025: 93 nieuwe samenwerkingen

Op 1 september 2025 starten in Vlaanderen 93 nieuwe Kunstkuursamenwerkingen tussen een academie en een school uit het...

Lees meer

Gratis openbaar vervoer met dynamoOPWEG

Met dynamoOPWEG reist je klas volgens de bestaande dienstregeling gratis met de bus of tram van De Lijn naar culturele...

Lees meer
veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen

Om jullie nog beter te ondersteunen, maakten we een overzichtelijke pagina met antwoorden op vaak gestelde vragen.

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief elke drie weken in je mailbox verwachten.

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Gebruiksvoorwaarden
  • Privacyverklaring
  • Contact
  • Cookieverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs