De liefde voor het lezen

Via het project ‘100% Lezen’ hebben de leerlingen van De Mozaïek kennisgemaakt met auteurs, illustratoren en kunstenaars. Al spelenderwijs en via muzische activiteiten leerden ze verschillende boekjes kennen.

‘Onze school heeft veel kinderen met een migratie-achtergrond’, vertelt schoolcoördinator Miet Maes. ‘Meer dan 98% van onze leerlingen heeft een andere thuistaal dan het Nederlands. Vaak komen ze uit kansarme gezinnen en soms hebben hun ouders nooit leren lezen en schrijven. In zulke gezinnen heerst er geen boekjescultuur. Daarom wouden we hierop inzetten.’

Van de jeugdboekenweek…

De jeugdboekenweek in maart 2016 kon gelden als het hoogtepunt van het project ‘100% lezen’. Toen kwamen er heel wat Vlaamse jeugdauteurs en illustratoren over de vloer die de basisschool had leren kennen via Literatuur Vlaanderen en auteurslezing.be. Zij ondersteunden met projectsubisidies om het project verder te ontplooien.

De auteurs en illustratoren waren één en al enthousiasme toen ze voor de klas stonden. Ze stelden hun boeken voor en zetten nadien de leerlingen aan het werk met inspirerende muzische activiteiten. ‘De interactie tussen de auteurs en de leerlingen was heel leuk’, vertelt Miet. ‘Veerle Derave introduceerde de kamishibai bij de leerlingen. Dat is een soort verteltheater met illustratieplaten. Bij elk nieuw fragment in je verhaal gebruik je een nieuwe plaat. Nadat Veerle haar verhaal had voorgesteld, hielp ze de kinderen bij het ineensteken van een eigen verhaaltje met eigen illustraties.’

Andere auteurs die in interactie gingen met de leerlingen waren Katrien Van Hecke die kwam voorlezen uit haar boek Twee Koningen; Sabine De Vos die zowel de jeugdboekenweek als haar eigen boeken introduceerde; en Sebastiaan Leenaert die zijn verhaal over de ruimte al spelenderwijs aan de kinderen voorstelde. De jeugdboekenweek is echt een aanrader van jewelste voor scholen die leesplezier willen bevorderen, vindt Miet. ‘Scholen krijgen heel veel materiaal aangeboden waarmee ze aan de slag kunnen gaan.’

…naar het maken van eigen gedichten en verhalen

De Poëzieweek – die in 2016 tijdens de eerste week van februari viel – ging ook niet ongemerkt voorbij. ‘Toen hebben de kinderen gedichtjes aan elkaar geschreven, over de klassen heen. De kinderen van het tweede leerjaar schreven naar de kinderen van het derde jaar, enzovoort. ’

Voor overheersend muzische activiteiten klopte de school aan bij het kunstenaarscollectief Smoke & Dust. ‘Het collectief bracht ons in contact met kunstenares Leen Van Tichelen. Met vzw Luggage Point heeft zij een project uitgewerkt rond filosoferen met kinderen dat uiteindelijk vorm kreeg in het boek feest’, vertelt Miet. ‘Aan de hand van een stuk verhaal dat voorgelezen werd, legde ze uit wat filosoferen is en werden abstracte thema's zoals geluk en vrijheid bespreekbaar gemaakt.’ ‘Het belangrijkste doel was om de kinderen vanuit verschillende perspectieven te leren kijken. Er is zijn of haar waarheid, maar ook die van een ander', aldus Leen. Vervolgens konden de kinderen zelf een verhaal vormgeven waarbij het hoofdpersonage op iedere pagina in een andere situatie zijn geluk in vraag ging stellen. De workshop eindigde met een voorleesmoment waarin de kinderen hun verhalen voorlazen aan elkaar.

Leesplezier, ook bij de ouders

Het is de bedoeling dat de leerlingen ook in hun thuissfeer zin krijgen om in de boeken te kruipen. Daarom wou De Mozaïek hun ouders actief betrekken in het leesbevorderingsproject. Zo organiseerde de basisschool een voorleesweek waarin de ouders voorlazen in hun thuistaal, vaak in het Turks of Arabisch.

De school nam de ouders ook mee naar de stadsbibliotheek en moedigde hen aan om dit in de toekomst op eigen houtje te doen. ‘De drempel voor anderstaligen om naar een Nederlandstalige bib te gaan is vaak hoog’, licht Miet toe.

Lessen uit lezen

Zowel de leerlingen als de leerkrachten hebben bijgeleerd tijdens dit project. De belangrijkste doelstelling – om de leerlingen meer leesplezier bij te brengen – is volgens Miet zeker behaald. ‘De leerlingen waren altijd heel enthousiast over de verschillende activiteiten. Ze konden met al hun vragen bij de verschillende auteurs en illustratoren terecht. Dat motiveerde hen om meer te lezen, vooral de boeken van de auteurs in kwestie.’ 

En wat hebben de leerkrachten opgestoken? ‘Door Smoke & Dust hebben ze nieuwe technieken leren kennen. Deze zijn soms heel eenvoudig, zoals de collagetechniek, maar niettemin zijn het nieuwe manieren om muzisch te werk te gaan en de creativiteit van de kinderen aan te wakkeren. Bovendien hebben de leerkrachten een nieuw boekenaanbod leren kennen. En hun eigen boekenhoek eens goed gescreend.’