Elke illustrator zijn stijl, elke leerling zijn boek
Illustrator Kaatje Vermeire staat op een stoel. Met een rendiergewei op haar hoofd. Rond haar zitten de 13 leerlingen van 3 en 4 Publiciteit. Ze voegen aan de oranje vlek op hun papier een gewei toe. ‘Teken het erbij met je linkse hand’, gebaart Kaatje, ‘en geef dan je blad door aan je buur.’ Die knipt op zijn of haar beurt ogen uit een magazine. De oranje vlek wordt stilaan een gezicht. Met een lijf. En grote handen. Telkens schuift het blad een leerling door. Een originele beeldtaal is meteen het resultaat. En dit is nog maar de opwarmer.
Marie Ryckeboer, leerkracht Publiciteit in de graadklas van het GO! technisch atheneum 2 kadert deze workshop: ‘Ons oorspronkelijk plan was om de kunstgeschiedenis in te duiken en samen met illustratoren een manier te zoeken om een kunststijl visueel voor te stellen. Dat idee hadden we opgepikt van Peter Goes’ boek Tijdlijn. Binnen het vak PAV was er ruimte om het theoretisch te onderbouwen. Het was ook de bedoeling dat er met die kunsttijdlijn een wisselwerking kon zijn met de leerlingen van KSO.’
Bijsturen
Maar die materie bleek te zwaar. Marie: ‘Een kunststroming vertalen naar een illustratie was te hoog gegrepen. Het moet voor onze leerlingen net wat tastbaarder zijn. Een kunstmarkt, een theatervoorstelling, dat lukte de afgelopen jaren beter. Bovendien kwam er onverwacht een verhuis van de afdeling op ons af. Het uitdenken van een logo en het ontwerpen van een nieuwe klasinrichting kregen voorrang. Om al die redenen moesten we het project bijsturen.’
Illustraties en een storyboard
‘Met Jan De Kinder begonnen ze daarom aan een storyboard of scenario voor een kortverhaal in 12 beelden. Het is de basis voor hun eigen boekje. De eerste dummies liggen al klaar. Binnen PAV werken ze verder aan hun verhaal. Tot onze verbazing doen ze dat graag, een verhaal bedenken. Jan komt allicht nog een keer terug verder in het proces om het storyboard op punt te zetten. Ook Pieter Gaudesaboos kwam langs. De leerlingen pasten zijn stijl toe op vier mannetjes die je in vier kan kappen en waarvan de delen onderling verwisselbaar zijn. Die hebben ze op de computer met Illustrator gemaakt. Steven de Rie kwam dan weer striptekenen met hen.’
Proeven van verschillende technieken
‘We maakten ook achtergronden met verschillende druktechnieken en papiersoorten en bewerkten die dan met Photoshop. Vandaag is Kaatje hier met haar drukpers en om zeefdrukken te maken. De stijl van al die illustratoren ligt mijlenver uit elkaar, maar dat is net interessant. Zo proeven de leerlingen van verschillende technieken en voelen ze duidelijk welke werkwijze hen het best ligt. Die kunnen ze dan toepassen op de illustraties van hun eigen boekje. Ik ga nog twee bindwijzes tonen en dan printen we de eindresultaten. Die willen we graag voorstellen in de bibliotheek van Diest.’
De leerlingen hangen aan hun lippen
‘Het werkt inspirerend om illustratoren en grafisch ontwerpers naar school te halen. De leerlingen hangen aan hun lippen. Ook voor ons is het leuk om ze dan zo geïnteresseerd te zien. Ik heb een aantal illustratoren uitgezocht en bij de leerlingen gepolst wie ze zagen zitten’, vertelt Marie. En daarom staat Kaatje dus op die stoel en vertelt ze over hoe ze een verhaal opentrekt en atypisch moet denken.
Experimenteren
‘Wij moeten een beeld maken dat de lezer prikkelt, dat niet voor de hand ligt’, zegt ze. Ze legt uit hoe ze etst, heeft een stukje van haar inspiratiebord uit haar atelier bij, toont hoe ze decors maakt en met spots en schaduwen een interessant effect creëert. Leerlingen experimenteren met haar drukpers. Ze inkten de achtergrond, leggen er blaadjes op, krassen er tekeningen in en zijn verrast door het uiteindelijke effect. Een volgende pagina van hun boek krijgt weer vorm…
Tips van Marie
- Als je merkt dat het onderwerp of de aanpak de leerlingen niet ligt, heb dan geen schrik om het over een andere boeg te gooien.
- Durf externen te contacteren. Soms denk je te snel ‘Die gaat toch niet willen of kunnen.’ Pas als je durft te vragen, kunnen er verrassende samenwerkingen ontstaan.
- Vraag opvolging aan externen i.p.v. ze maar één keer te laten opdraven.
- Laat zoveel mogelijk vanuit de leerlingen zelf vertrekken. Als zij het initiatief kunnen nemen, dan volgt de motivatie haast vanzelf.