Geleende woorden JR/SR
Mensen hebben verhalen. Mensen hebben herinneringen. Iedereen heeft iets te vertellen en vele verhalen zijn verrassend herkenbaar. Niets is zo fijn als woorden kunnen delen met anderen. Het buurtgericht project Geleende woorden JR/SR bracht leerlingen van de basisschool De Dialoog samen met senioren om verhalen te delen, zonder zich te laten beperken leeftijd, cultuur, tijd of afkomst.
Drie maanden lang bracht basisschool De Dialoog 8 senioren samen met 16 leerlingen van het 6de leerjaar om naar mekaars verhalen te luisteren. Elke maand ging de school met de leerlingen naar het buurtcentrum Bloemekenswijk en maakten er een gezellig vertelmoment van waarin andermans woorden centraal stonden.
Samen filosoferen en fantaseren
Iedere ontmoeting stond in het teken van een ander onderwerp: spelen, bang zijn, feesten, erbij horen … Zowel de leerlingen als de senioren kregen de thema’s ruim op voorhand meegedeeld zodat ze er konden over nadenken. ‘De leerlingen werden in de klas voorbereid door voor te lezen uit jeugdliteratuur, te filosoferen en fantasie-oefeningen te doen om de hoofden los te maken’, vertelt leraar Denis enthousiast.
Samen met jeugdauteur Daniel Billiet schreven de leerlingen gedichten over de thema’s. In ruil voor hun woorden, kregen de senioren van het buurtcentrum elke keer van hun twee junioren een verrassend gedicht cadeau! ‘Door alle voorbereidende activiteiten werden de teksten, gesprekken en interviews achteraf veel rijker.’
De verhalen van de senioren werden door de kinderen vastgelegd met camera, een digitale recorder en genoteerd op pencomputers. ‘Het is verbazend hoe snel leerlingen van deze leeftijd die nieuwe technieken overnemen. Ze monteerden beeld- en geluidsmateriaal via Windows Movie Maker en Audacity. Zelfgemaakte teksten werden verwerkt tot een boekje via Scrapblog.’ Op geleendewoorden.blogspot.com is al het materiaal te bekijken.
‘Ik merkte dat de leerlingen gigantische sprongen voorwaarts maakten bij het omzetten van het kinderboek in een dramastukje voor op het toonmoment.’
Het geheel werd afgesloten met een feest mét toonmoment. ‘Ik liet de leerlingen per twee een boek kiezen. Hun keuze moesten ze verantwoorden voor de klas in een korte presentatie. Vanuit de essentie van het verhaal zochten ze samen naar manieren om het via drama aan de senioren te vertellen. In plaats van oma's en opa's die hun kleinkinderen een verhaaltje voorlezen, was het nu hun beurt om hen een verhaal aan te bieden.’
De kracht van het informele
De school vond het boeiend om te zien hoe er met een totaal andere werkwijze ook positieve resultaten bereikt kon worden. ‘In de normale klaswerking weten de leerlingen dat alles wat ze doen voor punten is. In dit project viel die druk weg en werkten ze relaxed. Ze ervaarden het haast als een spel en werkten daardoor heel anders.’
Tijdens de drie maanden wisselden de leerlingen en senioren niet alleen ervaringen en verhalen uit over spelen en over bang zijn, maar ook over heel wat andere zaken. Er werden kleine geschenkjes uitgewisseld en samen geknikkerd. ‘We hebben de kracht van buiten een ‘schoolse’ context echt ervaren en willen hier zeker nog meer van’, besluit Denis.
Tips van Denis
- Zoek in overleg met de leerlingen naar onderwerpen die iedereen aanspreken. Neem ruim tijd om de onderwerpen ‘body’ te geven door filosofeersessie, vragen opmaken onder begeleiding, teksten ruim op voorhand schrijven, achtergrondmateriaal bestuderen, creatieve verwerkingen ...
- Spoor kandidaat-senioren op via de kanalen van de buurt- en dienstcentra. Praat met de geïnteresseerden eerst de bedoeling en invulling van het project door. Maak duidelijke afspraken, stel de verwachtingen scherp (van beide kanten) en geef de mensen de tijd om na te denken over de onderwerpen.
- Werk cultuuroverschrijdend. Autochtone senioren samen brengen met allochtone kinderen is op vele vlakken een ongelofelijk succes!
- Werk naar een toonmoment en feestje toe. Het geeft voor de kinderen een extra motivatie. Voor de senioren was het een moment waar ze even fier naar uitkeken.